Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn dẫn đầu đoàn công tác của Mặt trận - đoàn công tác Trung ương đầu tiên đến vùng bị thiệt hại nặng nề nhất của vùng lũ tỉnh Sơn La, tháng 8/2017. Ảnh: Quang Vinh.

Trong nhiều năm qua, MTTQ Việt Nam đã khởi xướng và chủ trì phối hợp nhiều cuộc vận động, nhiều phong trào rộng lớn và lâu dài mang tính toàn dân, toàn quốc, trong đó nổi bật là cuộc vận động “Ngày vì người nghèo”. Ðây là một trong những cuộc vận động lớn trong thời kỳ đổi mới công tác Mặt trận, có đóng góp to lớn và trở thành điểm sáng trong phong trào thi đua yêu nước nói chung và có tác dụng rõ rệt vào việc nâng cao vai trò của MTTQ Việt Nam trong giai đoạn mới.

Ngày 17/10 hàng năm - ngày “Cả nước vì người nghèo”

20 năm trước, hưởng ứng sáng kiến của Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải, vào đúng ngày 17/10/2000, Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam đã tổ chức phát động cuộc vận động “Ngày vì người nghèo” trên phạm vi toàn quốc và lấy ngày 17/10 hàng năm là ngày “Cả nước vì người nghèo”.

Đây là một cuộc vận động lớn, phù hợp với ý nguyện của mọi tầng lớp nhân dân, là sự hưởng ứng của Việt Nam đối với quyết định của Liên Hợp quốc khi chọn ngày 17/10 hàng năm là ngày “Thế giới chống đói nghèo”.

Ngay sau một năm triển khai thực hiện, Thủ tướng Phan Văn Khải đã ký Chỉ thị 24 về việc đẩy mạnh cuộc vận động Ngày Vì người nghèo. Để cuộc vận động đi vào cuộc sống, sau đó, cũng đã có nhiều văn bản, chỉ thị, quy chế của Bộ Chính trị, Chính phủ, Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam được ban hành.

Từ những chỉ đạo, hướng dẫn này, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố ra quyết định thành lập Quỹ Vì người nghèo và ban hành quy chế tổ chức và hoạt động của quỹ.

Đặc biệt, đến năm 2016, Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam đã ban hành Quy chế 1198/QĐ-MTTW-ĐCT về vận động, quản lý và sử dụng Quỹ Vì người nghèo (sửa đổi), năm 2016.

Nếu như năm 2000, Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam đã ban hành Quyết định số 235/2000/QĐ-MTTW về thành lập và ban hành Quy chế xây dựng, quản lý và sử dụng Quỹ Vì người nghèo thì 16 năm sau, Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam đã đứng ra ban hành quy chế sửa đổi, cho thấy, trách nhiệm của Mặt trận, nỗ lực của Mặt trận trong hành trình vì người nghèo đã nâng lên một tầm cao mới.

Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn thăm hỏi và trao quà cho các hộ nghèo trên địa bàn TP Cần Thơ. Ảnh: Quốc Trung.

Bởi vì Quy chế vận động, quản lý và sử dụng Quỹ Vì người nghèo sửa đổi năm 2016 đã mở rộng biên độ đối tượng thụ hưởng. Nếu trước đây, chỉ có người nghèo là đối tượng được thụ hưởng từ Quỹ Vì người nghèo, thì kể từ năm 2016, những người cận nghèo, hộ cận nghèo, người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn đột xuất và cộng đồng nghèo là những đối tượng được thụ hưởng.

Nhờ đó, Cuộc vận động “Ngày vì người nghèo” tiếp tục thu được nhiều kết quả đáng khích lệ, thể hiện quan điểm của Đảng và Nhà nước trong sự nghiệp chống đói nghèo, phát huy truyền thống “Tương thân tương ái” của đông đảo nhân dân trong nước cũng như kiều bào ta ở nước ngoài. Nỗ lực trên đã đem lại niềm vui cho hàng triệu người nghèo và tiếp tục khẳng định tính xã hội nhân văn sâu sắc của cuộc vận động.

Động lực giúp người nghèo vươn lên

20 năm đã trôi qua, đối với người gắn bó với công tác Mặt trận như bà Hà Thị Liên, nguyên Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam, thì hành trình vì người nghèo là những tháng ngày không thể nào quên. 

Bà Hà Thị Liên nhớ lại những ngày đầu Mặt trận phát động cuộc vận động, tại các chương trình truyền hình trực tiếp “Nối vòng tay lớn” vào đêm cuối cùng của năm, rất nhiều người dân, cán bộ, chẳng ai bảo ai tìm đến Mặt trận, tìm đến Đài Truyền hình Việt Nam để ủng hộ người nghèo.

“Trong cuộc vận động này, có những em nhỏ nhịn ăn quà sáng để dành tiền ủng hộ bạn nghèo có hoàn cảnh khó khăn, hay hình ảnh những cụ ông, cụ bà trong trang phục tập thể dục, sáng sớm đứng chờ ngoài cửa phòng tiếp dân của UBTƯ MTTQ Việt Nam (tại 46 Tràng Thi, Hà Nội) để được góp chút lương hưu ủng hộ cho Quỹ Vì người nghèo khiến cho chúng tôi không khỏi xúc động” - bà Hà Thị Liên nhớ lại.

Kể từ năm 2017, Chương trình “Nối vòng tay lớn” được tiếp nối bằng Chương trình truyền hình và phát thanh trực tiếp “Cả nước chung tay vì người nghèo” vào ngày 17/10 hằng năm - mở đầu cho Tháng cao điểm Vì người nghèo (17/10 - 18/11). Đây cũng là một cách để người Mặt trận tạo thêm sự lan tỏa trong xã hội, hưởng ứng phong trào thi đua “Cả nước chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau” do Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc phát động.

Là người đồng hành, gắn bó với hoạt động chăm lo cho người nghèo, ông Trần Thanh Mẫn, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam khẳng định, vì người nghèo là trách nhiệm của Mặt trận.

Cho nên tại cuộc họp chuẩn bị tổ chức Chương trình truyền hình và phát thanh trực tiếp “Cả nước chung tay vì người nghèo” năm 2020, người đứng đầu MTTQ Việt Nam đề cao tinh thần chủ động, phối hợp, tập trung cao điểm của Mặt trận và các tổ chức thành viên trong việc huy động sự vào cuộc của các bộ, ban, ngành; cấp ủy, chính quyền các cấp; doanh nghiệp, doanh nhân và người Việt Nam ở nước ngoài tập trung mọi nguồn lực để ủng hộ người nghèo, nhất là trong bối cảnh đại dịch Covid-19.

Chủ tịch Trần Thanh Mẫn bày tỏ mong muốn, Chương trình “Cả nước chung tay vì người nghèo” năm 2020 sẽ tiếp tục phát huy kết quả của các năm trước, hướng đến việc tăng cường sự đoàn kết, tính nhân văn, bảo đảm người nghèo luôn được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, toàn xã hội để bước qua khó khăn, thoát nghèo bền vững.          

Hoàng Yến