Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam phối hợp với Thanh tra Chính phủ, Liên đoàn Luật sư Việt Nam tổ chức Hội nghị tập huấn, trao đổi kinh nghiệm với các luật sư thực hiện trợ giúp pháp lý cho công dân tại trụ sở tiếp công dân Trung ương, ngày 16/4/2019.

Phản biện xã hội là một nhu cầu khách quan của cuộc sống. Từ đó, con người có thể khắc phục những sai lầm để hướng tới sự hợp lý trong các quyết định và hành động của mình. Phản biện xã hội đã được thực hiện trên thực tế, đạt được những kết quả bước đầu, quan trọng, góp phần tích cực xây dựng Đảng, chính quyền, thông qua đó đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội. Nâng cao chất lượng phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phải có hệ thống giải pháp toàn diện, được thực hiện đồng bộ, đồng thời có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp từng giai đoạn.

Giải pháp nâng cao chất lượng phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hiện nay

Hoàn thiện cơ chế pháp lý về phản biện xã hội

1. Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện cơ chế pháp lý, nhằm bảo đảm cho nhân dân kiểm tra, giám sát hoạt động của đảng viên, cán bộ, công chức và các tổ chức, cơ quan Đảng, Nhà nước, cũng như thực hiện phản biện xã hội đối với quá trình xây dựng, hoạch định chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước. Hoàn thiện cơ chế về phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phải trên cơ sở quán triệt quan điểm của Đảng về mở rộng dân chủ, tạo điều kiện để nhân dân tham gia quản lý xã hội, thảo luận và quyết định những vấn đề quan trọng, tăng cường hoạt động giám sát của nhân dân, đồng thời luôn suy tôn quyền tối thượng của Hiến pháp và bảo đảm thực hiện nguyên tắc quyền lực nhà nước là thống nhất, song có sự phân công, phối hợp giữa các cơ quan trong việc thực hiện quyền lực nhà nước, xây dựng các thiết chế giám sát có hiệu quả, tránh sự chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, bảo đảm được tính thống nhất trong một cơ chế pháp lý hữu hiệu để nhân dân thực hiện quyền phản biện xã hội thông qua Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

2. Nghiên cứu, xây dựng các dự án “Luật về hoạt động giám sát và phản biện xã hội”, cần quy định rõ về trách nhiệm của các bộ, ngành trước các yêu cầu phản biện của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cũng như bảo đảm những điều kiện cần thiết cho việc thực hiện quyền và trách nhiệm của Mặt trận. Đó là những cơ sở pháp lý quan trọng để thực hiện tốt và có hiệu quả chức năng phản biện xã hội của Mặt trận đối với hoạt động của cơ quan Đảng, Nhà nước, góp phần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và phát huy quyền làm chủ của nhân dân thông qua Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

3. Tổ chức tốt việc triển khai Luật Phòng, chống tham nhũng, chú trọng việc tăng cường hoạt động giám sát của nhân dân đối với cán bộ, đảng viên, công chức và các tổ chức, cơ quan Đảng, Nhà nước. Cần có các điều kiện bảo đảm các phương án bảo vệ cho những cá nhân tố cáo các hành vi tham nhũng, đi đôi với chế độ khen thưởng kịp thời. Nâng Pháp lệnh thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn thành luật. Đây là những việc cần sớm được tiến hành để tạo cơ sở pháp lý cho việc thực hành dân chủ trực tiếp ở cơ sở. Tổ chức tốt việc thực hiện Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo đi đôi với việc đổi mới quy trình, để nâng cao chất lượng của hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo; tổng kết việc thực hiện Chỉ thị số 09-CT/TW ngày 6/3/2002 của Ban Bí thư về một số vấn đề cấp bách cần thực hiện trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo hiện nay. Thực hiện tốt điều này có thể coi là một “kênh” gián tiếp làm cho chất lượng phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được nâng cao trong thời gian tới.

4. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cần xây dựng quy chế phối hợp với các cơ quan đảng, bộ, ngành, đoàn thể chính trị - xã hội trong việc cung cấp thông tin, nhằm bảo đảm có đầy đủ thông tin kịp thời, chính xác làm căn cứ để phản biện. Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cần tổ chức tốt việc tiếp nhận và xử lý thông tin, thông qua báo cáo của Mặt trận Tổ quốc cấp dưới, của các tổ chức thành viên, thông tin từ các cơ quan Đảng, Nhà nước, các cơ quan truyền thông đại chúng và các đơn thư, ý kiến phản ánh trực tiếp của các tầng lớp nhân dân. Có cơ chế tạo điều kiện khuyến khích và bảo vệ người nói thẳng, nói thật mang tính chất xây dựng trong phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Việc thành lập bộ phận chuyên trách về phản biện và Ban Nghiên cứu dư luận xã hội thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong thời gian tới là hết sức cần thiết nhằm đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ này.

5. Các điều kiện đảm bảo về kinh phí, cơ sở vật chất - kỹ thuật cho hoạt động phản biện xã hội của Mặt trận cũng cần được quy định cụ thể, có tính chất đặc thù. Cơ chế tài chính hiện hành cho hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nói chung vẫn nặng tính chất xin - cho. Để chủ động trong hoạt động phản biện cũng như các hoạt động khác và thuận lợi trong hoạt động của cả hệ thống, Quốc hội, Chính phủ cần có những quy định mang tính chất đặc thù, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hoạt động, trong đó có hoạt động về phản biện xã hội.

Tuyên truyền, phổ biến, giám sát việc thực hiện các quy định của Đảng và Nhà nước về phản biện xã hội

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cần phải có sự quan tâm thực hiện tổng hợp nhiều biện pháp, từ việc tiếp tục triển khai, tuyên truyền, tổ chức thực hiện có hiệu quả của các cấp Mặt trận các quy định về phản biện xã hội, kết quả, tác dụng của phản biện xã hội đến việc tổ chức hội nghị, hội thảo, nhằm rút kinh nghiệm, làm rõ những vướng mắc, bất cập, từ đó nâng cao nhận thức về phản biện xã hội.

Một là, đề nghị các cấp ủy, chính quyền phải tiếp tục chỉ đạo quán triệt, triển khai các văn bản, nghị quyết của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, nhất là Quyết định số 217, 218 của Bộ Chính trị; Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các văn bản pháp luật khác; Nghị quyết liên tịch số 403/2017/NQLT-UBTVQH14-CP-ĐCTUBTWMTTQVN của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa 14, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nâng cao nhận thức cho các cấp, các ngành để tổ chức thực hiện đúng các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về phản biện xã hội; bố trí cán bộ Mặt trận, đoàn thể có đủ năng lực, phẩm chất để làm công tác phản biện xã hội. Sự quan tâm lãnh đạo của cấp ủy và sự phối hợp của chính quyền là nhân tố rất quan trọng quyết định đến hiệu quả phản biện xã hội, tác động đến nhận thức của các cấp, các ngành và nhân dân.

Hai là, tổ chức thực hiện tốt hơn công tác tuyên truyền về các quy định cũng như kết quả, tác dụng, cách làm hay, sáng tạo về phản biện xã hội. Tuyên truyền trong các vị Ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, Ban Công tác Mặt trận khu dân cư; các vị nhân sĩ, trí thức, cá nhân tiêu biểu, người uy tín trong các dân tộc thiểu số, chức sắc trong các tôn giáo. Phối hợp tuyên truyền rộng rãi trong đoàn viên, hội viên và nhân dân thông qua các phương tiện, hình thức tuyên truyền đa dạng, hiệu quả để người dân thấy được ý nghĩa của phản biện xã hội, tích cực phản ánh, cung cấp thông tin với Mặt trận, đoàn thể. Bằng các cách làm thiết thực, hiệu quả tác động đến nhận thức của các cấp, các ngành và sâu rộng trong nhân dân ủng hộ giám sát, phản biện xã hội.

Ba là, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội phát huy vai trò chủ thể, chủ động trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ. Phát huy vai trò chủ trì của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp trong xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch phản biện xã hội hàng năm của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, vai trò chủ trì của từng tổ chức chính trị - xã hội theo từng nội dung. Lựa chọn nội dung mà nhân dân đang bức xúc, các cấp và cả xã hội đang quan tâm để phản biện xã hội. Phải soạn thảo tài liệu, xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, tập huấn chuyên sâu cho cán bộ Mặt trận, đoàn thể ở từng cấp theo nội dung hàng năm. Mỗi cán bộ Mặt trận, đoàn thể phải hiểu rõ quy định, quy trình, cách làm phản biện; phân công cán bộ làm phản biện xã hội; thực hiện tốt quy trình phản biện xã hội, từ khâu chuẩn bị, tổ chức thực hiện đến kiến nghị và theo dõi thực hiện kiến nghị sau phản biện; rút kinh nghiệm từng việc, biểu dương, khen thưởng kịp thời, từ đó nâng cao năng lực phản biện xã hội một cách thực chất.

Bốn là, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đoàn thể các cấp phải phát huy các hình thức vận động, tuyên truyền, tập hợp, đoàn kết nhân dân thông qua các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước để sâu sát, kịp thời nắm bắt và phản ánh ý kiến của nhân dân; phát hiện những vướng mắc, bất cập, sai sót trong tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật; thường xuyên, đột xuất, định kỳ phản ánh đến cấp ủy, chính quyền. Kết hợp nhiệm vụ lắng nghe ý kiến nhân dân, tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện chính sách, pháp luật với nhiệm vụ phản biện xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; lựa chọn thực hiện có hiệu quả 3 hình thức phản biện xã hội1 để đưa ra các ý kiến phản biện sắc sảo, sát thực, góp phần tăng đồng thuận xã hội, ổn định và phát triển.

Kết hợp góp ý với phản biện xã hội trong việc tham gia xây dựng chính sách, pháp luật

1. Coi trọng việc tham gia xây dựng chính sách, pháp luật của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, xem đây là một kênh quan trọng thể hiện ý chí, nguyện vọng của nhân dân. Xây dựng cơ chế cụ thể để việc lấy ý kiến tham gia xây dựng chính sách, pháp luật của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thực sự có hiệu quả với những hình thức và phương pháp thực hiện khoa học; phạm vi và hình thức tham gia tương xứng và phù hợp với vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên và các tổ chức xã hội khác, với chủ trương thực hiện xã hội hóa hoạt động xây dựng chính sách, pháp luật, tránh tình trạng nhiều dự án, dự thảo chính sách, pháp luật sau khi được đưa ra các cơ quan nhà nước có thẩm quyền thảo luận thì mới nhận được phản ứng từ phía dư luận xã hội.

2. Quy trình về xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật cần phải được thực hiện một cách dân chủ, khoa học. Đặc biệt là phải công khai lấy ý kiến rộng rãi của nhiều đối tượng khác nhau trong xã hội, nhất là đối tượng liên quan trực tiếp, chịu tác động trực tiếp của văn bản, có như vậy, văn bản quy phạm pháp luật được ban hành mới có tính khả thi cao. Cần phải công bố công khai quá trình hoạch định chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước để nhân dân, các tổ chức có liên quan có điều kiện trao đổi, bàn bạc, tham gia ý kiến ngay từ đầu khi hoạch định các chủ trương, chính sách; xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật. Quy định các hình thức, thời gian công khai dự thảo luật trên cổng thông tin điện tử, trên phương tiện thông tin đại chúng. Cơ quan chủ trì dự thảo mở hộp thư góp ý điện tử để có thể tiếp nhận các ý kiến của tất cả công dân. Có trao đổi, phản hồi các ý kiến của công dân thông qua các kênh thông tin điện tử.

3. Việc sửa đổi Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật cần làm rõ được các hình thức lấy ý kiến nhân dân, các nhà khoa học, các chuyên gia về dự thảo văn bản quy phạm pháp luật, cũng như giá trị pháp lý của mỗi loại; làm rõ thời điểm cần tiến hành lấy ý kiến, phạm vi lấy ý kiến, nội dung lấy ý kiến; bổ sung quy định về trách nhiệm giải trình, tiếp thu ý kiến đóng góp của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với các văn bản quy phạm pháp luật. Ngoài ra, quy định cụ thể về thời gian tổ chức lấy ý kiến hợp lý để bảo đảm chất lượng cho việc đóng góp ý kiến về các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật. Nội dung lấy ý kiến của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể không trùng với lấy ý kiến của đối tượng chịu sự tác động của văn bản luật. Kiến nghị sửa đổi Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật để tạo cơ chế thuận lợi hơn cho Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tham gia xây dựng pháp luật, phản biện xã hội. Từng bước nghiên cứu để đề nghị xây dựng Luật Giám sát, phản biện xã hội. Trước mắt, đề nghị Chính phủ, các cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản pháp luật có hình thức, thời gian phù hợp công khai dự thảo các văn bản luật trên cổng thông tin điện tử; mở hộp thư điện tử để tiếp nhận các ý kiến góp ý của công dân; có hình thức chia sẻ, trao đổi, phản hồi các ý kiến của công dân qua kênh thông tin điện tử; có biện pháp cụ thể khắc phục việc lấy ý kiến mang tính hình thức.

 4. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cần tăng cường phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội, với các cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản pháp luật; đồng thời, cán bộ Mặt trận, các tổ chức chính trị - xã hội cần phải sâu sát hơn với các tầng lớp nhân dân, đoàn viên, hội viên, lắng nghe ý kiến phản ánh của nhân dân để có góp ý theo các hình thức quy định kịp thời. Thông qua hoạt động của Mặt trận và các tổ chức thành viên, Mặt trận thường xuyên tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và các tầng lớp nhân dân; có các hình thức phù hợp để lắng nghe ý kiến của người có uy tín, tiêu biểu từ khu dân cư, ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học và nhân dân tham gia xây dựng pháp luật. Cần mở kênh thông tin điện tử của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong việc lắng nghe ý kiến nhân dân tham gia xây dựng pháp luật. Một số dự thảo luật cần có thông tin, lấy ý kiến trong Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Lắng nghe ý kiến nhân dân là nguồn tư liệu, ý kiến rất quan trọng giúp cho công tác phản biện xã hội trở nên thiết thực.

5. Để thực hiện việc xây dựng văn bản pháp luật có hiệu quả, đồng thời với việc quan tâm xây dựng, củng cố bộ máy cơ quan chuyên trách, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội cần phải huy động sự tham gia của các thành viên, các cá nhân tiêu biểu, các Hội đồng tư vấn của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, lực lượng cộng tác viên và đoàn viên, hội viên là những chuyên gia trên các lĩnh vực, đồng thời xây dựng, củng cố tổ chức bộ máy và nhân sự để bảo đảm cho Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp có đủ năng lực để tham gia xây dựng pháp luật.

Về cơ chế, tiếp thu, giải trình

Một là, tiếp tục hoàn thiện các quy định về phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, trong đó có các quy định về cơ chế tiếp thu, phản hồi ý kiến, kiến nghị phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Đề nghị sửa đổi, bổ sung Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, bổ sung các quy định về phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật, trong đó quy định rõ quy trình phản biện xã hội, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức có liên quan trong việc cung cấp tài liệu phản biện, thực hiện các yêu cầu của cơ quan phản biện xã hội, thời hạn phản hồi các ý kiến phản biện của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam…

Hai là, thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm nâng cao nhận thức trong hệ thống chính trị về hoạt động phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Trên cơ sở sơ kết 5 năm thực hiện (2014 - 2018), đề xuất Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị về việc tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, quán triệt và thực hiện Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội (Ban hành kèm theo Quyết định số 217-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị khóa XI) trong toàn hệ thống chính trị. Tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, nghiên cứu lý luận, thực tiễn về hoạt động phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong hệ thống chính trị. Đưa nội dung hoạt động phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam vào các chương trình giảng dạy, bồi dưỡng kiến thức trong hệ thống các trường chính trị, hành chính của hệ thống Đảng, Nhà nước.

Ba là, đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao kỹ năng phản biện xã hội cho đội ngũ cán bộ làm công tác Mặt trận. Tổ chức biên tập, phổ biến tài liệu và tổ chức tập huấn thường xuyên về kỹ năng tổ chức phản biện xã hội cho đội ngũ cán bộ làm công tác Mặt trận các cấp (kể cả cán bộ của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và cán bộ của các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức thành viên khác của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam). Chú trọng bồi dưỡng và rèn luyện kỹ năng theo dõi, đôn đốc việc tiếp thu, phản hồi ý kiến phản biện xã hội của các cơ quan, tổ chức được phản biện. Tăng cường việc giao lưu, học hỏi kinh nghiệm và nhân rộng những mô hình tốt trong hoạt động phản biện xã hội; kịp thời rút kinh nghiệm đối với những cơ quan, tổ chức còn chưa quan tâm hoặc chưa thực hiện tốt hoạt động phản biện xã hội.

Bốn là, tiếp tục xây dựng, hoàn thiện cơ chế huy động sự tham gia phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam của nhân dân, của báo chí và toàn xã hội. Trước hết là của các thành viên, hội viên, đoàn viên thuộc hệ thống Mặt trận và của các tổ chức, các viện nghiên cứu chuyên ngành, các chuyên gia, nhà khoa học, nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng các ý kiến, kiến nghị phản biện xã hội, tăng sức thuyết phục đối với cơ quan, tổ chức được phản biện trong việc tiếp thu, phản hồi ý kiến phản biện.

Năm là, theo dõi sát, đôn đốc kịp thời việc tiếp thu, phản hồi ý kiến của các cơ quan, tổ chức được phản biện xã hội và kịp thời phản ánh, kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền. Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, các tổ chức chính trị - xã hội chủ trì phản biện xã hội cần thường xuyên đôn đốc việc tiếp thu, phản hồi ý kiến của các cơ quan, tổ chức được phản biện xã hội. Trong trường hợp các cơ quan, tổ chức này đã được đôn đốc, nhắc nhở nhưng vẫn không tiếp thu, không phản hồi ý kiến phản biện, thì cần có văn bản gửi cơ quan cấp trên của cơ quan này hoặc cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản để thông báo ý kiến phản biện và việc tiếp thu hay không tiếp thu của cơ quan được phản biện, đề nghị xem xét trách nhiệm của cơ quan này.

Nhân sự trong phản biện

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cần chọn và xây dựng cho được lực lượng nòng cốt để vừa làm chỗ dựa vừa làm nhiệm vụ tiên phong đột phá. Cần nhận thức đúng đắn vị trí, vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, trên cơ sở đó có sự lựa chọn, bố trí cán bộ phù hợp. Nguồn lực con người để thực hiện phản biện xã hội cần được đảm bảo và quy định rõ trong các văn bản quy phạm pháp luật. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cần phát huy tối đa tiềm năng to lớn của các tổ chức thành viên và các cá nhân tiêu biểu, các nhân sĩ, trí thức, các nhà khoa học, các Hội đồng tư vấn, đồng thời thông qua hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên, Mặt trận tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và các tầng lớp nhân dân, tập hợp dư luận xã hội. Đây là nguồn thông tin, tư liệu vô cùng phong phú về cả lý luận và thực tiễn để có cơ sở phản biện.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cần xây dựng tổ chức bộ máy thực sự là cơ quan chuyên môn vững mạnh, đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ. Tổ chức phải đủ về số lượng và chất lượng, tổ chức hoạt động một cách hợp lý, khoa học. Xây dựng tiêu chuẩn của đội ngũ cán bộ phù hợp với yêu cầu của công tác Mặt trận trong thời kỳ mới. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cần chủ động phối hợp với các cơ quan Đảng, chính quyền, các tổ chức đoàn thể trong quy hoạch, đào tạo cán bộ Mặt trận. Công tác tuyển chọn, đánh giá, bố trí, sử dụng cán bộ cũng cần đổi mới nhằm đáp ứng tình hình mới. Trong chính sách đãi ngộ, cần thực hiện tốt những giải pháp theo Kết luận số 86-KL/TW ngày 24/1/2014 của Bộ Chính trị về chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ từ sinh viên xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ nhằm thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao vào công tác tại cơ quan Mặt trận.

Thực hiện tốt công tác phối hợp giữa các thành viên của Mặt trận Tổ quốc, phát huy các lực lượng xã hội, các chuyên gia, nhà khoa học, người có uy tín, kinh nghiệm tham gia phản biện xã hội, khắc phục các hạn chế (số lượng nhân sự ít; năng lực, trình độ, điều kiện có hạn) trong khi nội dung công việc nhiều, phạm vi rộng, yêu cầu đòi hỏi ngày càng cao. Tiếp tục nghiên cứu làm rõ những vấn đề thực tiễn đang đặt ra; đề xuất thể chế, bổ sung các quy định còn thiếu.

Kinh phí bảo đảm hoạt động phản biện xã hội

Các văn bản hướng dẫn chế độ chi cho giám sát, phản biện xã hội đến nay đã có, bước đầu tạo nền móng quan trọng cho thực hiện nhiệm vụ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nhưng còn một số bất cập như: mức chi thấp, nhiều địa phương không cân đối được kinh phí mặc dù đã có văn bản hướng dẫn, nhiều tỉnh phải thông qua Hội đồng nhân dân tỉnh có Nghị quyết - thêm một cấp hành chính mặc dù đã có Nghị định, Thông tư; nhiều nơi mức chi thấp hơn hướng dẫn. Như vậy, kinh phí bảo đảm cho hoạt động giám sát, phản biện xã hội còn khó khăn, cần tiếp tục theo dõi, nghiên cứu để đề nghị bổ sung vào thời gian thích hợp.

Bên cạnh đó, cần thực hiện tốt việc tuyên truyền, phổ biến rộng rãi về quyền và nghĩa vụ của công dân, tích cực tham gia thực hiện tốt các quy định của Hiến pháp, Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các quy định khác của pháp luật về vai trò phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cũng cần chủ động đề xuất xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật về phản biện xã hội để cụ thể hóa Hiến pháp, Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; đề xuất với Đảng về việc xây dựng các chính sách để thực hiện tốt được nhiệm vụ phản biện xã hội.

Ngô Sách Thực

Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam

Chú thích:

1. Ba hình thức phản biện xã hội là: tổ chức hội nghị phản biện xã hội; gửi dự thảo văn bản được phản biện xã hội đến cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan để lấy ý kiến; tổ chức đối thoại trực tiếp giữa Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với cơ quan, tổ chức có văn bản được phản biện xã hội.