Người dân xã Trung Nam, huyện Vĩnh Linh giám sát việc thi công các công trình trên địa bàn

Ngày 12/12/2013, Bộ Chính trị ban hành Quyết định số 217-QĐ/TW và Quyết định số 218-QĐ/TW về giám sát, phản biện xã hội; góp ý xây dựng Đảng, chính quyền của MTTQ Việt Nam, đoàn thể chính trị - xã hội và Nhân dân (Quyết định 217, Quyết định 218).

Xác định đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm thực hiện tốt hơn chức năng chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh, Tỉnh ủy đã ban hành Chỉ thị số 24-CT/TU ngày 9/9/2014 về việc thực hiện Quy chế giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và Quy định về MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và Nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, chính quyền; Quyết định số 907- QĐ/TU ngày 29/3/2018 về việc ban hành Quy định trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền trong việc tiếp thu, giải quyết kiến nghị của MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và Nhân dân sau giám sát, phản biện xã hội và tham gia xây dựng Đảng, chính quyền; Quyết định số 908- QĐ/TU ngày 29/3/2018 về việc ban hành Quy định về tổ chức giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp trong tỉnh.

Cùng với đó, các huyện, thị, thành ủy cũng ban hành các chỉ thị, kế hoạch để MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội cấp huyện triển khai thực hiện.

Trong 10 năm qua, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh tiến hành giám sát nội dung thông qua hình thức nghiên cứu, xem xét văn bản về việc giám sát thực hiện Pháp lệnh số 34/2007/PLUBTVQH11 về dân chủ ở xã, phường, thị trấn tại 10 huyện, thị xã, thành phố.

Cấp huyện tiến hành 395 cuộc giám sát bằng hình thức nghiên cứu, xem xét văn bản về việc thực hiện và quản lý, sử dụng quỹ “Vì người nghèo”; thực hiện chính sách cho hộ nghèo, đối tượng chính sách. Giám sát các chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do ảnh hưởng COVID-19. Giám sát việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với chủ tịch UBND cấp xã; việc thực hiện chính sách pháp luật về giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh.

MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp đã chủ trì tổ chức 2.273 đoàn giám sát. Nội dung giám sát được lựa chọn gắn với các nhiệm vụ trọng tâm của tỉnh, từng địa phương được Nhân dân quan tâm như: quản lý tài nguyên đất đai; quản lý hành chính; đầu tư xây dựng hạ tầng; thực hiện chính sách an sinh xã hội...

Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã chủ yếu thực hiện công tác giám sát thông qua hoạt động của ban thanh tra nhân dân, ban giám sát đầu tư cộng đồng. Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh luôn chủ động thực hiện vai trò giám sát thông qua việc tham gia giám sát với Đoàn ĐBQH, HĐND tỉnh, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh.

10 năm qua, đơn vị đã phối hợp với Đoàn ĐBQH tỉnh giám sát 17 nội dung liên quan đến quản lý sử dụng đất, sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã, đổi mới chương trình sách giáo khoa. Phối hợp với Thường trực HĐND tỉnh, các ban HĐND tỉnh giám sát hơn 177 đợt về thực hiện các nghị quyết của HĐND. Phối hợp với Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh kiểm tra, giám sát 20 đợt tại 69 nhà tạm giữ, tạm giam.

Ở cấp huyện, MTTQ Việt Nam phối hợp với các ban HĐND, viện kiểm sát nhân dân, các đoàn thể chính trị- xã hội cùng cấp giám sát 626 cuộc trên các lĩnh vực. Thông qua hoạt động giám sát, tham gia giám sát, MTTQ Việt Nam các cấp đã phát hiện, kiến nghị nhiều vấn đề và được các cấp, ngành tiếp thu.

Từ năm 2013 đến nay, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã tổ chức 10 hội nghị phản biện. Trong đó, 4 hội nghị phản biện dự thảo Văn kiện Đại hội lần thứ XII, XIII của Đảng và Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI, XVII; 3 hội nghị phản biện dự thảo quy định về trách nhiệm cấp ủy, chính quyền trong việc tiếp thu, giải quyết kiến nghị của MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và Nhân dân sau giám sát, phản biện xã hội; 2 hội nghị phản biện dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi); 1 hội nghị phản biện dự thảo Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.

Ở địa phương, MTTQ Việt Nam cũng phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội cùng cấp tổ chức hàng trăm hội nghị phản biện. Cùng với đó, MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp đã tổ chức đối thoại trực tiếp 842 cuộc liên quan đến những vấn đề nổi cộm, cấp bách, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân.

Đối với công tác góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp tổ chức lấy ý kiến các tầng lớp nhân dân tham gia vào dự thảo Văn kiện Đại hội XII, XIII của Đảng và Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI, XVII. Hoạt động xây dựng chính quyền được MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tham gia thông qua việc góp ý vào các dự thảo luật, văn bản quy phạm pháp luật, đề án, chương trình, kế hoạch từ trung ương đến địa phương. Tham gia vào cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XIV, XV; bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021, 2021- 2026.

Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Trị Đào Mạnh Hùng cho biết: Trong quá trình triển khai thực hiện Quyết định 217, Quyết định 218, nhận thức của cán bộ, đảng viên và Nhân dân về vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ của MTTQ Việt Nam được nâng lên. Các cấp ủy đảng, chính quyền đã nhận thức đầy đủ, rõ ràng hơn về vị trí, vai trò giám sát, phản biện của MTTQ Việt Nam trong hệ thống chính trị.

Thời gian tới, MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp tăng cường phối hợp với cấp ủy, chính quyền cùng cấp trong công tác giám sát việc thực hiện ý kiến, kiến nghị của MTTQ Việt Nam, cử tri và Nhân dân. Đổi mới hoạt động giám sát, phản biện xã hội theo hướng lựa chọn nội dung giám sát. Phát huy hơn nữa vai trò, trách nhiệm của ủy viên ủy ban MTTQ Việt Nam, các tổ chức thành viên, người có uy tín trong cộng đồng, các chuyên gia trong việc tham gia các hoạt động giám sát, phản biện, tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền một cách hiệu quả.

Trần Thanh