Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Tạo thêm cơ hội tiếp cận nhà ở với chi phí hợp lý

Tiếp tục Kỳ họp thứ Sáu, đại biểu Quốc hội cũng đã thảo luận về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi).

Trình bày Báo cáo một số vấn đề lớn giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, nhiều ý kiến đề nghị cần quy định chặt chẽ hơn việc phát triển, quản lý, sử dụng nhà ở nhiều tầng nhiều căn hộ của cá nhân, nhất là các yêu cầu về quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng, phòng cháy, chữa cháy; không cấp giấy chứng nhận cho từng căn hộ và căn hộ loại này chỉ được cho thuê, công tác quản lý vận hành do chủ nhà ở chịu trách nhiệm.

Để khắc phục các tồn tại, hạn chế trong phát triển, quản lý, sử dụng loại hình nhà ở này thời gian qua, trên cơ sở tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, ý kiến của Chính phủ tại Báo cáo số 529/BC-CP ngày 10.10.2023, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị chỉnh lý lại Điều 57 dự thảo Luật chặt chẽ hơn. Theo đó, đối với nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ của cá nhân, nếu có từ 2 tầng trở lên và có quy mô dưới 20 căn hộ để cho thuê thì phải đáp ứng yêu cầu về quy chuẩn xây dựng theo quy định của Bộ trưởng Bộ Xây dựng; phải được thiết kế, thẩm duyệt phòng cháy, chữa cháy và thực hiện các biện pháp quản lý về an toàn phòng cháy, chữa cháy theo quy định của pháp luật về phòng cháy, chữa cháy. Trường hợp cá nhân xây dựng nhà ở từ 2 tầng trở lên để bán, cho thuê mua căn hộ, từ 2 tầng và quy mô từ 20 căn hộ trở lên để cho thuê đều phải lập dự án đầu tư và đáp ứng điều kiện làm chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở.

ĐBQH Nguyễn Quốc Luận (Yên Bái) cho rằng, phát triển nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ của cá nhân nhằm huy động các nguồn lực xã hội, nhất là của người dân tham gia phát triển nhà ở, vừa tạo điều kiện để một bộ phận công nhân lao động, người nghèo, người thu nhập thấp, học sinh, sinh viên khu vực đô thị có thêm cơ hội tiếp cận nhà ở với chi phí hợp lý và các điều kiện đơn giản linh hoạt. Thực tế ngay tại các nước phát triển vẫn duy trì loại nhà ở này.

Tuy nhiên, theo ĐB Nguyễn Quốc Luận, quy định tại dự thảo Luật về nhà nhiều tầng, nhiều căn hộ chưa thật sự đầy đủ, chưa phù hợp với thực tiễn và khó khả thi. Bởi lẽ đã là cá nhân thì không thể đáp ứng đầy đủ điều kiện chủ đầu tư dự án nhà là phải có tư cách pháp nhân, có năng lực kinh nghiệm thực hiện dự án nhà ở. Hoặc nếu quản lý, sử dụng theo mô hình quản lý nhà chung cư thì phải có ban quản trị, có quỹ bảo trì.

ĐB Nguyễn Quốc Luận đề nghị, sửa đổi bổ sung theo hướng: Nhà nước tập trung quản lý, kiểm soát được quy hoạch, quy chế quản lý kiến trúc đô thị, cấp phép xây dựng, tiêu chuẩn chất lượng, đảm bảo vệ sinh môi trường, an toàn phòng, chống cháy nổ… Quá trình giao dịch, quản lý, sử dụng không phát sinh tranh chấp; đồng thời đơn giản hóa các điều kiện thủ tục hành chính để các cá nhân có quyền sử dụng đất và có tiềm lực tài chính có thể dễ dàng tham gia phát triển loại nhà ở này.

Trường hợp dự thảo Luật chưa thể nghiên cứu bổ sung đầy đủ các quy định, ĐB Nguyễn Quốc Luận đề nghị, có thể đưa ra các quy định mang tính nguyên tắc và giao cho Chính phủ quy định chi tiết về phát triển loại hình nhà ở này, nhất là vấn đề liên quan đến bán, cho thuê mua, cấp giấy chứng nhận quản lý sử dụng.

Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) đề xuất, loại hình chung cư mini dưới tên nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ. Theo ĐBQH Nguyễn Duy Thanh (Cà Mau), điều này có nghĩa là một hộ gia đình cá nhân có thửa đất vài trăm mét vuông có thể xây dựng chung cư mini để bán mà không cần phải thành lập doanh nghiệp; không cần lập dự án đầu tư để thực hiện thủ tục đầu tư theo Luật Đầu tư, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản…. Đại biểu lo ngại, nếu đưa loại hình nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ vào dự thảo Luật sẽ dẫn đến chung cư mini phát triển rầm rộ, không chỉ là vấn đề an toàn phòng cháy, chữa cháy mà còn liên quan đến giải quyết hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội như trường học, y tế, hành chính, dịch vụ... cho các hộ gia đình ở chung cư mini, gây áp lực lớn cho các đô thị lớn.

Do vậy, ĐB Nguyễn Duy Thanh đề nghị, phải đưa ra được các tiêu chuẩn kỹ thuật, điều kiện để hình thành loại hình nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ, đặc biệt là tiêu chuẩn về phòng cháy, chữa cháy, an toàn động đất, đáp ứng được quy hoạch dân cư, giao thông, trường học... trên địa bàn. Các cơ quan quản lý, chính quyền địa phương cần thanh tra, kiểm tra xử lý vi phạm pháp luật về trật tự xây dựng trên địa bàn, bảo đảm trật tự đô thị và an toàn đời sống cho người dân.

Rõ đối tượng thuê nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp

Liên quan đến xây dựng nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp, các ĐBQH cơ bản tán thành với phương án xây dựng nhà lưu trú công nhân trong diện tích đất thương mại, dịch vụ của khu công nghiệp vì giúp giải quyết được nhiều vướng mắc như, thủ tục đầu tư xây dựng rút gọn do đồng bộ với khu công nghiệp, đồng thời tạo thuận tiện cho công nhân trong sinh hoạt, tiết kiệm chi phí, thời gian đi lại, giảm ùn tắc giao thông... và vẫn có thể bảo đảm về môi trường sinh hoạt, an ninh, an toàn với giải pháp có tường rào, lối đi riêng tách biệt với khu sản xuất công nghiệp.

Các ĐBQH Khương Thị Mai (Nam Định), Huỳnh Thị Ánh Sương (Quảng Ngãi) nhấn mạnh, xây dựng nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp nhằm bảo đảm thể chế hóa chủ trương của Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24.1.2022 của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Các đại biểu cũng đề nghị, cần giao Chính phủ quy định điều kiện bảo đảm an toàn về môi trường, quy mô, tỷ lệ diện tích đất phát triển nhà.

ĐB Huỳnh Thị Ánh Sương cho rằng, cần xác định rõ đối tượng thuê nhà lưu trú công nhân chỉ bao gồm cá nhân, công nhân đang làm việc tại chính khu công nghiệp đó, để phù hợp với tính chất lưu trú của công trình xây dựng, không bao gồm đối tượng là chuyên gia, người lao động khác để tập trung chính sách cho đối tượng thụ hưởng là người có thu nhập thấp.

Phát biểu kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, đã có 18 đại biểu Quốc hội phát biểu, 9 đại biểu Quốc hội tranh luận, 55 đại biểu Quốc hội đăng ký nhưng chưa được phát biểu do hết thời gian. Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu gửi văn bản ý kiến tham gia đến Ban Thư ký để tổng hợp.

Phó Chủ tịch Quốc hội khẳng định, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo các cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra, các cơ quan có liên quan nghiên cứu tiếp thu đầy đủ các ý kiến tham gia, để hoàn thiện Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, trình Quốc hội xem xét thông qua.

Theo Đại biểu Nhân dân