Mặt trận tiếp tục là cầu nối cho bà con kiều bào sinh sống xa Tổ quốc

Hiện nay, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài có khoảng 4,5 triệu người đang sinh sống, làm việc và học tập tại hơn 110 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, trong đó 80% là ở các nước phát triển. Cùng với xu thế hội nhập kinh tế, giao lưu văn hóa, thành phần cộng đồng ngày càng đa dạng hơn. Phụ nữ Việt Nam lấy chồng người nước ngoài ở các gia đình đa văn hóa, lao động, du học sinh, tu nghiệp sinh có xu hướng tăng. Hiện có khoảng 170.000 sinh viên Việt Nam đang sinh sống, học tập ở nước ngoài. Số cô dâu là người Việt Nam tại Đài Loan là khoảng 120.000 người, tại Hàn Quốc khoảng 39.500 người.

Cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN) luôn bày tỏ sự tin tưởng vào chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, luôn phát huy truyền thống của người Việt, phát huy tinh thần yêu nước, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, hỗ trợ, giúp đỡ nhau phát triển kinh tế với tinh thần tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách, cùng chung tay xây dựng cộng đồng vững mạnh. Đồng thời, luôn hướng về cội nguồn và dòng tộc, tích cực tham gia các hoạt động xã hội, từ thiện nhân đạo, đóng góp thiết thực cho quê hương. Tiếp tục đóng vai trò làm cầu nối trong ngoại giao chính trị, ngoại giao kinh tế và đặc biệt là ngoại giao văn hóa, góp phần quan trọng vào quá trình hội nhập và phát triển, tăng cường hữu nghị giữa nước ta với các nước.

Những thành tựu mới trong nước và thành tựu đối ngoại của Việt Nam là những thành tố thu hút trí thức, doanh nhân NVNONN về nước đầu tư, kinh doanh. Các nhóm và cá nhân trí thức kiều bào có nhiều hoạt động tích cực nhằm quy tụ, kết nối nguồn lực cộng đồng cả trong và ngoài nước, mạng lưới kiều bào trẻ về nước lập nghiệp đã bước đầu được hình thành. Hiện nay, có gần 3.000 doanh nghiệp người VNONN đang hoạt động đầu tư trên cả nước với tổng số vốn khoảng 4 tỷ USD.

Ngoài những lĩnh vực truyền thống, những đóng góp về tri thức của kiều bào đã đi vào những vấn đề cấp thiết, phù hợp với xu thế chung của thế giới và nhu cầu của Việt Nam, như: xây dựng quốc gia khởi nghiệp, giải pháp đô thị thông minh cho các địa phương, chuyển giao công nghệ mới trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0. Nhiều hội thảo, hội nghị do các trí thức trẻ NVNONN,… tổ chức, nhằm giải quyết những vấn đề phát triển của Việt Nam (...). Số chuyên gia, trí thức NVNONN tham gia hoạt động khoa học công nghệ ở Việt Nam duy trì ở mức 300 lượt người/năm.

Số lượng kiều hối gửi về nước tăng từ 10% -15%/năm; năm 2017 là 13,8 tỷ USD (theo số liệu từ Ngân hàng Thế giới), con số này trong năm 2018 là 15,9 tỷ USD, chiếm 6,6% GDP cả nước. Bên cạnh đóng góp cho quê hương, cộng đồng người Việt ở nước ngoài đang phát triển ổn định, hội nhập, đóng góp sâu vào xã hội sở tại, vị thế người Việt tại nước ngoài ngày càng được nâng cao. Khoảng 200 kỹ sư phần mềm người Việt đang làm việc tại thung lũng Silicon và nhiều người trong số đó giữ vai trò và vị trí cao trong các lĩnh vực kinh tế, chính trị tại quốc gia sở tại.

Một số hoạt động cụ thể của cộng đồng NVNONN

Cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài có nhiều hoạt động thiết thực hướng về quê hương, xây dựng đất nước, tích cực tham gia hưởng ứng các phong trào thi đua, các cuộc vận động góp phần phát triển kinh tế - xã hội; phát huy truyền thống yêu nước, tinh thần tương thân tương ái của người Việt Nam ở trong và ngoài nước. Cộng đồng NVNONN ở các vùng, lãnh thổ trên toàn thế giới đã đóng góp tích cực cho các phong trào từ thiện, nhân đạo, an sinh-xã hội, kinh tế. Hội người Việt Nam tại Pháp duy trì chương trình “Nhịp cầu nhân ái” cấp học bổng cho học sinh nghèo; Hội Việt Nam, tại Vương quốc Anh trao 1.600 suất quà cho người dân nghèo các địa phương cả nước,…

Những ngày lễ, Tết của đất nước như: Tết Nguyên đán, ngày Giỗ Tổ Hùng Vương, ngày Lễ Phật đản, ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước 30/4, ngày sinh nhật Bác 19/5,… đều trở thành sự kiện được cộng đồng NVNONN luôn nhớ tới và tổ chức nhiều hoạt động trang trọng, thể hiện tinh thần yêu nước, niềm tự hào dân tộc của người Việt ở nước ngoài. Cộng đồng người Việt Nam ở các nước: Anh, Canada, Mỹ, An-giê-ri, Pháp, Nga, Australia, Lào, Campuchia và nhiều nơi trên thế giới tổ chức đón Tết cổ truyền của dân tộc theo nhiều hình thức khác nhau, nhưng vẫn không mất đi bản sắc văn hóa Việt. Việc tổ chức ngày Giỗ Tổ Hùng Vương cũng được tổ chức trang trọng ở nhiều quốc gia, nổi bật như ở Cộng hòa Séc, Nga, Hungary và Đức tổ chức Giỗ Tổ kết hợp với việc vận động triển khai Dự án ''Ngày Quốc Tổ Việt Nam toàn cầu”. Việc bảo tồn và quảng bá rộng rãi Di sản văn hóa phi vật thể Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở nước ngoài và gắn kết sức mạnh đại đoàn kết dân tộc. Kiều bào ở Anh, Lào, Campuchia, Ấn Độ, Séc… đã long trọng tổ chức Lễ mừng Phật đản với nghi lễ dâng hương, cúng dường và cử hành lễ tắm Phật theo truyền thống và cầu cho hòa bình, an lạc, hạnh phúc cho toàn dân tộc.

Các Hội người Việt Nam ở nước ngoài cũng tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, nghệ thuật như: Hội Liên hiệp người Việt Nam tại châu Âu đã phối hợp tổ chức thành công: Lễ Giỗ Tổ Vua Hùng; Giải bóng bàn, giải Golf người Việt toàn châu Âu; Lễ hội Áo Dài Việt Nam; trại hè thanh niên, sinh viên Việt Nam, hỗ trợ Hội người Việt Nam tại Ba Lan tổ chức Ngày Văn hóa Việt Nam, hỗ trợ tổ chức các vòng thi văn nghệ “Tôi yêu tiếng nước tôi” khu vực châu Âu và toàn thế giới vào tháng 9/2018; Hội người Việt Nam tại Hàn Quốc đã tổ chức Lễ hội Văn hóa Việt Nam tại Hàn Quốc lần thứ 7, Hội sinh viên Việt Nam tại Hàn Quốc đã tổ chức Hội thảo những nhà khoa học Việt Nam, tổ chức Đại hội Thể dục thể thao Sinh viên Việt Nam, Ngày Sinh viên Việt Nam tại Hàn Quốc; Hội người Việt Nam tại Liên bang Nga đã tổ chức Hội nghị tổng kết hoạt động của Hội giai đoạn 2015 - 2018 và phương hướng trong thời gian tới; giải bóng đá cộng đồng người Việt tại Liên bang Nga năm 2018.

Công tác người Việt Nam ở nước ngoài của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên năm 2018, góp phần xây dựng khối đoàn kết toàn dân tộc

Công tác tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và hướng dẫn địa phương

Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên phối hợp với các cơ quan truyền thông tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam1. Tích cực vận động cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, nhất là các doanh nhân, nhân sỹ, trí thức2 kiều bào hướng về quê hương xây dựng đất nước, hăng hái tham gia các cuộc vận động do Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các cơ quan tổ chức phát động, các chương trình từ thiện nhân đạo; giúp đỡ đồng bào gặp khó khăn, thiên tai, lũ lụt; đổi mới các hình thức nắm bắt thông tin, tiếp xúc, lắng nghe tâm tư nguyện vọng chính đáng của kiều bào và kịp thời phản ánh, kiến nghị tới các cơ quan nhà nước liên quan, nhằm đáp ứng quyền lợi chính đáng của NVNONN; khuyến khích và vận động kiều bào phát huy vai trò làm cầu nối trong việc mở rộng quan hệ đối ngoại nhân dân, giao lưu và tuyên truyền hình ảnh đất nước, con người Việt Nam trên đất nước bạn.                                 

Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã ban hành Hướng dẫn số 89/HD-MTTW-BTT để hướng dẫn Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các tỉnh, thành phố về công tác đối ngoại nhân dân và công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài năm 2018, chú trọng công tác tuyên truyền và hướng dẫn các địa phương tiếp tục thực hiện các nội dung Chương trình hành động số 30/CTr-MTTW-BTT về “Tăng cường tuyên truyền, vận động, tập hợp, đoàn kết người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới”.

Tiếp xúc nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài

Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chủ trì nhiều hoạt động tiếp xúc, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của bà con kiều bào như: tổ chức buổi gặp mặt 85 đại biểu kiều bào tiêu biểu nhân dịp về tham dự chương trình “Xuân quê hương” đón Tết Nguyên đán Mậu Tuất năm 2018; cử Đoàn tham dự các hoạt động Lễ Giỗ Tổ Vua Hùng được tổ chức lần thứ 7 tại Cộng hòa Séc theo lời mời của Liên hiệp Hội người Việt Nam tại Châu Âu và nhóm nghiên cứu Đề án: Ngày Giỗ Tổ Việt Nam trên toàn cầu. Trong năm, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tới thăm cộng đồng người Việt Nam ở Cộng hòa Séc; Công hòa liên bang Đức; Công hòa đan chủ nhân dân Lào và Vương quốc Campuchia; Cộng hòa Pháp; Hungary; Liên bang Nga; Liên bang Úc.

Thông qua các cuộc tiếp xúc và gặp gỡ với cộng đồng NVNONN, kiều bào luôn bày tỏ sự tin tưởng vào chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Kiều bào luôn phát huy truyền thống của người Việt, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, hỗ trợ, giúp đỡ nhau phát triển kinh tế với tinh thần tương thân, tương ái, cùng chung tay xây dựng cộng đồng vững mạnh, đồng thời hưởng ứng và tin tưởng vào cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng của Đảng, vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong công tác giám sát và phản biện xã hội đã và đang thực hiện.

Lắng nghe, tập hợp và đề xuất giải quyết kiến nghị của kiều bào

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tiếp nhận nhiều ý kiến, kiến nghị của cộng đồng và đã tổng hợp, kiến nghị tới các cơ quan chức năng giải quyết những vấn đề. Kiến nghị Ban Bí thư Trung ương Đảng về việc ủng hộ chủ trương tổ chức kỷ niệm 100 năm Ngày thành lập Hội người Việt Nam tại Pháp; kiến nghị với Chính phủ về đảm bảo kịp thời chế độ đãi ngộ giáo viên sang Lào dạy tiếng Việt; làm việc và đề nghị với Hội đồng quốc gia Mặt trận đoàn kết phát triển Tổ quốc Campuchia về quan tâm giải quyết các vấn đề liên quan đến địa vị pháp lý cho người gốc Việt tại Campuchia; làm việc với Đại sứ quán Việt Nam tại Cộng hòa Liên bang Đức về công tác cộng đồng người Việt tại Đức và gặp gỡ, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng bà con kiều bào tại Đức ở thời điểm quan hệ giữa Việt Nam và Đức đang gặp khó khăn, khẳng định sự quan tâm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong công tác bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người Việt Nam ở nước ngoài...

Phối hợp với các cơ quan bộ, ngành và các tổ chức, đề xuất chính sách hỗ trợ kiều bào nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng, hợp pháp của người Việt Nam ở nước ngoài

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã phối hợp với Ủy ban Nhà nước người Việt Nam ở nước ngoài, Bộ Ngoại giao, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức tọa đàm “Phối hợp hỗ trợ công tác dạy và học tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài”; Bộ Ngoại giao, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang tích cực chỉ đạo, phối hợp với các cơ quan đại diện ta ở nước ngoài, các hội đoàn tuyên truyền, nâng cao nhận thức của kiều bào về tầm quan trọng của học tiếng Việt, đồng thời vận động kiều bào tích cực tham gia phong trào dạy và học tiếng Việt. Hướng dẫn khen thưởng tập thể, cá nhân NVNONN nhằm ghi nhận và khuyến khích tập thể, cá nhân là NVNONN đã có nhiều đóng góp thiết thực trong công tác xây dựng, tập hợp và đoàn kết cộng đồng; tích cực hưởng ứng, tham gia các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước của Nhà nước và Mặt trận Tổ quốc; ban hành Kế hoạch triển khai Nghị định 102/2018/NĐ-CP ngày 20/7/2018 về Quy định chế độ hỗ trợ và một số chế độ đãi ngộ khác đối với người Việt Nam có công với cách mạng, người tham gia kháng chiến, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế đang định cư ở nước ngoài.

Phối hợp trong việc tập hợp, đoàn kết người tiêu biểu ở nước ngoài

Trong năm đã tiếp tục duy trì trao đổi thông tin với các Ủy viên Ủy ban là NVNONN để nắm tình hình kiều bào năm 2018 và chuẩn bị các nội dung, chương trình phục vụ chuyến công tác của Đoàn đại biểu cấp cao của Ủy ban đi thăm và làm việc với cộng đồng người Việt Nam tại Cộng hòa Séc, Cộng hòa Liên bang Đức, Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, Vương quốc Campuchia; Cộng hòa Pháp; Hungary; Liên bang Nga; Liên bang Úc. Phối hợp với Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài để nắm tình hình cộng đồng NVNONN, chuẩn bị các nội dung phục vụ đoàn đi thăm và làm việc với cộng đồng người Việt Nam tại các nước; nắm danh sách các doanh nhân, trí thức kiều bào tiêu biểu tại các châu lục. Làm việc với Chủ nhiệm Ủy ban nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài để thống nhất việc phối hợp đánh giá các Ủy viên Ủy ban khóa VIII là người Việt Nam ở nước ngoài và công tác chuẩn bị nhân sự tham gia Ủy ban khóa IX (nhiệm kỳ 2019-2024) là người Việt Nam ở nước ngoài.

Phối hợp với Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài tổ chức các hoạt động trong Chương trình Xuân quê hương; gặp mặt và mời cơm thân 100 kiều bào tiêu biểu.

Trong năm 2018, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các tỉnh, thành phố đã chủ động, tích cực triển khai thực hiện Hướng dẫn về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài. Tại các địa phương, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các tỉnh, thành phố đã phối hợp với Ủy ban nhân dân, các tổ chức thành viên tổ chức các chương trình giao lưu, gặp gỡ và các hoạt động thiết thực khác nhân dịp kiều bào về quê đón Tết. Đã có 30/63 tỉnh, thành phố tổ chức tổ chức gặp mặt kiều bào và thân nhân. Tại các buổi giao lưu gặp mặt, lãnh đạo các địa phương đã thông báo những nét nổi bật về tình hình phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có những đóng góp của kiều bào, thể hiện sự ghi nhận và đánh giá cao sự hợp tác, giúp đỡ của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài và các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp nước ngoài đang thực hiện các dự án trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, nêu phương hướng phát triển của địa phương trong thời gian tới, với mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội.

Các địa phương tiếp tục triển khai thực hiện Chương trình hành động số 30/Ctr-MTTW-BTT của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Hướng dẫn số 89/HD-MTTW-BTT về công tác NVNONN nhằm tạo sự chuyển biến sâu sắc trong toàn thể cán bộ, đoàn viên, hội viên và nhân dân đối với công tác NVNONN. Đồng thời, thông qua thân nhân người Việt Nam ở nước ngoài tại địa phương tuyên truyền đến cộng đồng NVNONN tuyên truyền về những thành tựu kinh tế, xã hội của địa phương và đất nước.

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể các tỉnh, thành phố cũng chú trọng củng cố và thành lập, tạo điều kiện, hướng dẫn về tổ chức và hoạt động cho các hội liên lạc với NVNONN, hội thân nhân kiều bào, nhằm giữ mối quan hệ thường xuyên đồng bào trong nước với cộng đồng NVNONN, làm nòng cốt trong việc thông tin, tuyên truyền hai chiều tình hình NVNONN và quê hương, đất nước.

Để thực hiện tốt vai trò trong công tác tập hợp, vận động NVNONN, góp phần xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, trong năm 2019, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tiếp tục phối hợp tuyên truyền về các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật Nhà nước đối với NVNONN. Đồng thời, chủ động, kịp thời thông tin những văn bản và hoạt động của Mặt trận liên quan đến NVNONN về Đại hội lần thứ IX Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nhiệm kỳ 2019 - 2024. Tổ chức công tác nghiên cứu, tăng cường tiếp xúc với NVNONN nhằm thường xuyên nắm thông tin tình hình Việt kiều và địa bàn cư trú của họ để tham mưu kịp thời, hợp lý. Bên cạnh đó, nghiên cứu, rà soát lại các chính sách đối với NVNONN nhằm đáp ứng những quyền lợi thiết thân của NVNONN. Việc nghiên cứu cần sáng tạo, phải phân tích sâu sắc về thực trạng và dự báo chiều hướng phát triển của cộng đồng. Chú ý đến đội ngũ là trí thức, doanh nghiệp, thanh niên, du học sinh và các nhân vật mới nổi tiếng trên chính trường sở tại, tạo mạng lưới nòng cốt… trên cơ sở đó, kiến nghị những chính sách phù hợp. Phối hợp tổ chức các đoàn công tác liên bộ tới cộng đồng người Việt Nam ở một số địa bàn trọng điểm có nhiều kiều bào ta sinh sống, cũng như tới các địa phương trong nước để nắm tình hình, hướng dẫn, giải quyết các vấn đề cụ thể cần thiết.

Đặng Thanh Phương

Phó Trưởng ban Đối ngoại và Kiều bào, UBTƯ MTTQ Việt Nam

Chú thích:

1. Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, Hội Liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài và các tổ chức thành viên chủ động phối hợp với các cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài tuyên truyền tình hình kinh tế - xã hội năm 2017; các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; kết quả Nghị quyết Trung ương 5 và 6 của Ban chấp hành Trung ương Đảng đến cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.

2. Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã chủ trì buổi gặp mặt các nhà khoa học, các nhà kinh tế nhân dịp về dự Hội nghị thường niên các nhà kinh tế Việt Nam.