Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức gặp mặt đoàn đại biểu kiều bào tiêu biểu nhân dịp Tết cổ truyền của dân tộc , năm 2018. 

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tăng cường công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài, góp phần tăng cường quan hệ hợp tác hữu nghị với nhân dân các nước. Hiện có hơn 4,5 triệu người Việt Nam ở nước ngoài đang sinh sống, lao động, học tập tại 109 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, trong đó hơn 80% là ở các nước phát triển, đang phát triển. Đây là một “bộ phận không tách rời và là nguồn lực của cộng đồng dân tộc Việt Nam, là nhân tố quan trọng góp phần tăng cường quan hệ hợp tác, hữu nghị giữa nước ta với các nước”1.

Vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong việc vận động người Việt Nam ở nước ngoài

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của quần chúng nhân dân về các vấn đề quốc tế và tổ chức tập hợp, tạo điều kiện cho các tổ chức nhân dân, các cá nhân tiêu biểu và quần chúng tham gia vào hoạt động đối ngoại nhân dân phù hợp với lợi ích quốc gia, với chính sách của Nhà nước. Các kênh thông tin của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chú trọng phối hợp với các cơ quan thông tin, truyền thông của Đảng và Nhà nước ở cả Trung ương và địa phương tuyên truyền tích cực về nội dung, ý nghĩa của công tác đối ngoại nhân dân nói chung và công tác vận động đoàn kết người Việt Nam ở nước ngoài nói riêng của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Vai trò, của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong việc tập hợp khối đại đoàn kết toàn dân tộc đặc biệt là đối với người Việt Nam ở nước ngoài đã được Đảng ta chỉ rõ, như: Chỉ thị 67-CT/TW, ngày 4/12/1990 của Ban Bí thư Trung ương Đảng quy định: “Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể quần chúng có trách nhiệm giáo dục, vận động thân nhân của người Việt Nam ở nước ngoài trong nước tham gia công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài”; Nghị quyết số 07/NQ-TW, ngày 17/11/1993 của Bộ Chính trị (khoá VII) về đại đoàn kết dân tộc và tăng cường Mặt trận Dân tộc Thống nhất, nêu rõ: “Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp chủ trì trong việc phối hợp chung giữa các tổ chức thành viên với chính quyền cùng cấp trong công tác vận động các nhân sỹ, trí thức tiêu biểu, các công thương gia, những người tiêu biểu trong các dân tộc, các chức sắc tôn giáo, người Việt Nam ở nước ngoài và thân nhân ở trong nước” và Nghị quyết số 36/NQ-TW, ngày 26/3/2004 của Bộ Chính trị về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài đã nêu: “Công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài là trách nhiệm của toàn bộ hệ thống chính trị và của toàn dân. Các tổ chức Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể nhân dân, các ngành, các cấp từ Trung ương đến địa phương, ở trong nước và ngoài nước và toàn dân ta cần coi đây là một nhiệm vụ quan trọng nhằm phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Kết luận 14-KL/TW, ngày 11/11/2011 về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài nêu rõ: "Ban Tổ chức Trung ương chủ trì phối hợp Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội ở Trung ương rà soát, xác định rõ chức năng, nhiệm vụ và mối quan hệ phối hợp để làm tốt công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài và quản lý, giúp đỡ hội quần chúng của người Việt Nam ở nước ngoài”.

Những kết quả trong công tác tập hợp, vận động người Việt Nam ở nước ngoài

Để thực hiện tốt công tác tập hợp, vận động người Việt Nam ở nước ngoài, góp phần xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, trong thời gian qua Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã có nhiều hoạt động thiết thực, như:

Tuyên truyền chủ chương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước đối với công tác người Việt Nam ở nước ngoài.    

Để làm chuyển biến mạnh mẽ nhận thức và ý thức hành động của cán bộ các cấp, các tầng lớp nhân dân trong nước và người Việt Nam ở nước ngoài. Giúp họ hiểu rõ và thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước ta đối với người Việt Nam ở nước ngoài, nhận thức đầy đủ về vai trò, vị trí trung tâm khối đại đoàn kết toàn dân tộc của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, phổ biến những nội dung chương trình tập hợp, đoàn kết đối với người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới của Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể nhân dân.

Ở địa phương, Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các tỉnh, thành phố phối hợp tổ chức quán triệt Kết luận số 14-KL/TW của Ban Bí thư; tiếp tục có hình thức thích hợp giới thiệu, phổ biến, tuyên truyền rộng rãi Nghị quyết số 36-NQ/TW của Bộ Chính trị về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài và Chương trình hành động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tới các tầng lớp nhân dân trong nước, thân nhân kiều bào và mọi người Việt Nam ở nước ngoài khi về thăm quê hương.

Bên cạnh việc phát huy vai trò của Hội Liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài trong việc tuyên truyền, cung cấp thông tin, quảng bá hình ảnh quê hương đất nước đến người Việt Nam ở nước ngoài. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam còn phối hợp với Uỷ ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài hướng dẫn giúp đỡ các hội, đoàn người Việt Nam ở các nước củng cố tổ chức Hội theo định hướng khuyến khích phát triển đa dạng các hình thức tổ chức, các phong trào đoàn kết, cơ chế phối hợp và phương thức hoạt động của Hội. Việc làm trên đã tạo điều kiện cho các Hội người Việt Nam ở nước ngoài từng bước được củng cố và phát triển, là chỗ dựa về tinh thần của đồng bào ta ở nước ngoài.

Để tăng cường công tác vận động thân nhân Việt kiều trong nước, Mặt trận Trung ương đã hướng dẫn Mặt trận các địa phương xúc tiến việc vận động thành lập các Hội Thân nhân người Việt Nam ở các tỉnh, thành phố. Đến năm 2017, đã có gần 40 Hội Thân nhân người Việt Nam ở nước ngoài trong cả nước. Thông qua hoạt động, Hội đã động viên kiều bào ta ở nước ngoài hướng về quê hương, quan tâm đầu tư về nước, góp phần xây dựng đất nước và quảng bá hình ảnh Việt Nam trên đường đổi mới đến nhân dân các nước.

Tăng cường tiếp xúc, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.

Ban Thường trực Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên thường xuyên phối hợp với Uỷ ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Bộ Ngoại giao nắm bắt thông tin về cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; thông qua các Uỷ viên Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc và các hoạt động đón tiếp các đoàn đại biểu người Việt Nam ở nước ngoài về thăm quê hương, lắng nghe ý kiến tâm tư, nguyện vọng chính đáng của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài để phản ánh với Đảng, Nhà nước kịp thời xem xét đáp ứng.

Ban Thường trực Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tăng cường mối liên hệ với các Đại sứ quán Việt Nam, cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài và thường xuyên cử các đoàn công tác nước ngoài chủ động gặp gỡ tiếp xúc, động viên, tuyên truyền về chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng, Nhà nước đối với người Việt Nam ở nước ngoài; chủ trương tập hợp, đoàn kết của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Đồng thời, phối hợp với Giáo hội Phật giáo Việt Nam bố trí các tăng ni đi hoằng pháp triển khai phật sự tại một số chùa Phật giáo Việt Nam ở nước ngoài, nhằm góp phần đáp ứng nhu cầu tâm linh của bà con người Việt Nam ở nước ngoài.

Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các địa phương thường xuyên đón tiếp người Việt Nam ở nước ngoài, phối hợp tổ chức gặp gỡ, động viên bà con người Việt Nam ở nước ngoài về thăm quê hương, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng chính đáng để phản ánh với các cơ quan nhà nước kịp thời xem xét đáp ứng.

Tập hợp, đoàn kết người tiêu biểu ở nước ngoài vào Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Ban Thường trực Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã lựa chọn những người tiêu biểu ở các khu vực trọng điểm, các nước có đông người Việt Nam để giới thiệu tham gia Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (khóa VIII)2 là lực lượng nòng cốt đại diện cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài để thường xuyên phản ánh, thông tin về tình hình cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.

Quan tâm vận động, tập hợp phát huy những chuyên gia, trí thức người Việt Nam ở nước ngoài có trình độ chuyên môn cao, có khả năng tư vấn về quản lý, tham gia các hội đồng tư vấn, trung tâm nghiên cứu khoa học, giảng dạy và tư vấn trong các quan hệ với đối tác nước ngoài. Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức diễn đàn “Chuyên gia trí thức người Việt Nam ở nước ngoài với phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế của Việt Nam giai đoạn 2016-2020”; tổ chức gặp mặt và tặng quà 70 đại biểu chuyên gia, nhà khoa học người Việt Nam ở nước ngoài; tổ chức Tọa đàm “Người Việt Nam ở nước ngoài với tâm huyết phát triển đất nước thời kỳ hội nhập quốc tế” nhằm lắng nghe, chia sẻ sáng kiến, kinh nghiệm, phát huy tiềm năng trí tuệ của các chuyên gia trí thức người Việt Nam ở nước ngoài và nguồn vốn của kiều bào xây dựng đất nước thời kỳ hội nhập.

Phát huy vai trò của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài làm cầu nối trong việc mở rộng đối tác đối ngoại nhân dân của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Đồng thời, thông qua đối tác nhằm hỗ trợ tạo điều kiện thuận lợi và nâng cao vị thế cho cộng động người Việt Nam ở nước ngoài. 

Tham gia xây dựng, tuyên truyền, phổ biến và giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng, hợp pháp của người Việt Nam ở nước ngoài.

Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp với Uỷ ban Nhà nước người Việt Nam ở nước ngoài - Bộ Ngoại giao rà soát, đề xuất việc sửa đổi, bổ sung, xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật liên quan tới quyền lợi của người Việt Nam ở nước ngoài, nhằm đáp ứng kịp thời nguyện vọng chính đáng của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.

Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, bằng các hình thức phù hợp, tăng cường phối hợp tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, giới thiệu luật pháp quốc tế và phong tục, tập quán của nước sở tại, giúp người đi du học, hợp tác lao động, kết hôn với người nước ngoài có điều kiện hội nhập vào nước sở tại, chủ động trong việc bảo vệ những lợi ích chính đáng, đồng thời giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tổ chức giám sát việc thực hiện pháp luật liên quan tới người Việt Nam ở nước ngoài, việc thực hiện các quy định về xuất cảnh, nhập cảnh, cư trú, hồi hương của người Việt Nam ở nước ngoài; các vấn đề về quốc tịch; việc cho phép người Việt Nam ở nước ngoài mua và sở hữu nhà ở, thừa kế, hôn nhân gia đình liên quan tới người Việt Nam ở nước ngoài. Đấu tranh chống tiêu cực, tham nhũng, kiến nghị xử lý nghiêm các vi phạm gây mất lòng tin của người Việt Nam ở nước ngoài.

Vận động người Việt Nam ở nước ngoài hưởng ứng các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thông qua các ủy viên ủy ban là người Việt Nam ở nước ngoài vận động, tuyên truyền đồng bào ở xa Tổ quốc phát huy truyền thống yêu nước, lòng nhân ái của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, tích cực hưởng ứng các phong trào yêu nước và các cuộc vận động do Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát động. Tham gia các hoạt động xã hội, từ thiện, nhân đạo giúp đỡ đồng bào bị thiên tai, ủng hộ quỹ “Vì người nghèo”, nạn nhân bị nhiễm chất độc dioxin, khám chữa bệnh cho trẻ em nghèo, giúp xây dựng trạm xá, trường học, cầu đường dân sinh ở vùng sâu, vùng xa,... Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp thông qua các hình thức vận động, thu hút kiều hối, khuyến khích đầu tư phát triển kinh tế sản xuất, dịch vụ ở quê hương.

Phát huy vai trò của đồng bào Việt Nam ở nước ngoài trong việc làm cầu nối trong hoạt động đối ngoại nhân dân nhằm tăng cường đoàn kết hữu nghị hợp tác với nhân dân các nước, các tổ chức quốc tế, góp phần tạo nên môi trường hòa bình, ổn định, phát triển và hội nhập kinh tế quốc tế phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Đặng Thanh Phương

Phó Trưởng ban Đối ngoại và Kiều bào, UBTƯ MTTQ Việt Nam

Chú thích:

1. Trích Nghị quyết số 36-NQ/TW ngày 26/3/2004 của Bộ Chính trị về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài.

2. Hiện có 17 vị là người Việt Nam ở nước ngoài tham gia Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.