Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại Phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Người dân, doanh nghiệp và nền kinh tế sẽ được hưởng lợi kép

Phát biểu tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, xăng dầu là mặt hàng vừa chiến lược vừa thiết yếu, được quản lý theo nguyên tắc thị trường nhưng có sự điều tiết của Nhà nước, thuộc danh mục các mặt hàng được Nhà nước bình ổn giá. Dẫn số liệu tính toán của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tổng cục Thống kê, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, chi phí xăng dầu chiếm khoảng 3,52% tổng chi phí của nền kinh tế và giá xăng dầu tác động đến tăng trưởng kinh tế. Cụ thể, nếu giá xăng dầu tăng 10% thì GDP của toàn bộ nền kinh tế sẽ giảm khoảng 0,5%

“Trong bối cảnh giá dầu thế giới tăng như hiện nay thì việc bình ổn giá mặt hàng xăng dầu trong nước có ý nghĩa hết sức quan trọng, vừa kiềm chế lạm phát (nhất là trong điều kiện hiện nay khi lạm phát không còn ở diện cục bộ nữa mà ở hầu hết các nước do những tác động kép của đại dịch Covid – 19, những căng thẳng về địa chính trị trên thế giới, sự đứt gãy các chuỗi cung ứng và giá nguyên liệu, vật tư, lương thực đều tăng...) vừa góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, tạo điều kiện để thực hiện mục tiêu phục hồi kinh tế, lấy lại đà tăng trưởng và giảm chi phí cho người dân và doanh nghiệp. Giá xăng dầu giảm thì giá các mặt hàng khác cũng sẽ giảm. Khi đó, người dân, doanh nghiệp và nền kinh tế sẽ được hưởng lợi cả hai vòng: vừa trực tiếp vừa gián tiếp”, Chủ tịch Quốc hội phân tích và nhấn mạnh. 

Tại Phiên họp, trên cơ sở Tờ trình của Chính phủ về dự án Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường (BVMT) đối với xăng, dầu, mỡ nhờn và Báo cáo thẩm tra dự án Nghị quyết của Ủy ban Tài chính – Ngân sách, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều nhất trí cao về việc cần thiết phải ban hành Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn so với quy định hiện hành để kịp thời góp phần tháo gỡ khó khăn cho người dân và doanh nghiệp trong bối cảnh giá xăng dầu trong nước đang tăng cao hiện nay.

Việc Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định ban hành Nghị quyết này là đúng thẩm quyền theo quy định tại Khoản 2 Điều 8 của Luật Thuế bảo vệ môi trường. Hồ sơ dự án Nghị quyết trình tại Phiên họp đã cơ bản đủ điều kiện để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, ban hành theo trình tự, thủ tục rút gọn theo quy định tại Điều 146 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Qua xem xét các vấn đề cụ thể, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết thông qua dự thảo Nghị quyết với tỷ lệ tán thành đạt 100%. Theo đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí giảm thuế BVMT về mức sàn trong Biểu khung thuế suất như đề nghị của Chính phủ, cụ thể: Xăng (trừ etanol) giảm từ 2.000 đồng/lít xuống mức sàn 1.000 đồng/lít; Nhiên liệu bay giảm từ 1.500 đồng/lít xuống mức sàn 1.000 đồng/lít; Dầu diesel giảm từ 1.000 đồng/lít xuống mức sàn 500 đồng/lít; Dầu mazut, dầu nhờn, mỡ nhờn giảm từ 1.000 đồng/lít xuống mức sàn 300 đồng/lít; Dầu hỏa giữ mức thuế 300 đồng/lít. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng nêu rõ, đây là mức giảm “kịch khung” mà Ủy ban Thường vụ Quốc hội có thẩm quyền quyết định theo sự ủy quyền của Quốc hội.

Quang cảnh Phiên họp

Rà soát các yếu tố cấu thành giá xăng dầu theo đúng yêu cầu của Quốc hội

Về thời điểm có hiệu lực thi hành, Chính phủ đề xuất nhanh nhất đến ngày 22.7.2022 để kịp ban hành Nghị định hướng dẫn và triển khai thực hiện. Tuy nhiên, theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc giảm thuế BVMT đối với xăng dầu trong điều kiện hiện nay là rất cấp bách, thực hiện càng sớm bao nhiêu thì càng hiệu quả bấy nhiêu. Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất Nghị quyết sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 11.7.2022 để kịp cho kỳ điều hành giá xăng dầu tiếp theo (vào ngày 15.7.2022 – PV).

“Chính phủ đã rất nỗ lực, Bộ Tài chính cũng đã khẩn trương thực hiện cam kết tại Kỳ họp thứ Ba, Quốc hội Khoá XV. Ngay khi các đồng chí có Tờ trình, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã yêu cầu Ủy ban Tài chính – Ngân sách tiến hành thẩm tra ngay và triệu tập phiên họp bất thường hôm nay để xem xét, thông qua Nghị quyết. Với tinh thần khẩn trương như vậy, chúng ta cố gắng làm ngày làm đêm hoàn thành ngay các công việc tiếp theo để triển khai Nghị quyết sớm nhất”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Kết luận Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Tổng Thư ký Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Tài chính – Ngân sách phối hợp chặt chẽ, rà soát, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết để trình ký ban hành chính thức. Nghị quyết này sẽ thay thế cho Nghị quyết số 13/2021/UBTVQH15 và Nghị quyết số 18/2022/UBTVQH15 về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Thời hạn áp dụng Nghị quyết đến ngày 31.12.2022. Từ ngày 1.1.2023 sẽ áp dụng biểu thuế BVMT theo Nghị quyết 579/2018/UBTVQH14 về biểu thuế bảo vệ môi trường của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Trong trường hợp cần thiết phải gia hạn thì Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét, quyết định sau.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ xem xét, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Nghị định liên quan đến thuế nhập khẩu ưu đãi MFN; khẩn trương nghiên cứu các vấn đề liên quan đến thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng xăng dầu trong trường hợp giá xăng dầu thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, neo ở mức cao tác động tiêu cực đến chỉ số lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và đời sống của người dân, hoạt động của doanh nghiệp, tăng trưởng kinh tế thì Chính phủ cần trình Quốc hội xem xét có quy định phù hợp.

Ngoài giảm thuế, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ nghiên cứu có các chính sách hỗ trợ các đối tượng bị tác động trực tiếp trong trường hợp giảm giá xăng mà vẫn gặp khó khăn như ngư dân đánh bắt thuỷ sản xa bờ, giao thông vận tải, người nghèo, người có thu nhập thấp... Chính phủ cần chủ động để có giải pháp phù hợp, kịp thời. Cùng với đó, cần tiếp tục rà soát các yếu tố cấu thành cơ cấu giá xăng dầu theo đúng yêu cầu của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại các Nghị quyết về chất vấn và trả lời chất vấn vừa qua.

Thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái trân trọng cảm ơn Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ trong thời gian rất ngắn, hôm qua Chính phủ có Tờ trình thì hôm nay đã triệu tập họp bất thường để xem xét, quyết định thông qua Nghị quyết. “Đây là sự quan tâm, chia sẻ rất lớn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đối với điều hành của Chính phủ và với nền kinh tế. Trong điều kiện chúng ta đang đứng trước áp lực rất lớn về lạm phát như hiện nay thì chúng ta càng quyết định sớm, thực hiện sớm ngày nào càng có lợi cho nền kinh tế, cho người dân ngày đó”, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh.

Phạm Thúy/Đại biểu Nhân dân