Giám sát theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII)

Hoạt động giám sát của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Ninh tham gia gần đây có đổi mới, hiệu quả hơn, song để đổi mới công tác giám sát theo tinh thần Hội nghị Trung ương 4 (khóa XII) của Đảng, trước hết phải bắt đầu từ tiếp tục đổi mới nhận thức. Còn nhiều vấn đề lý luận, thực tiễn cần được làm sáng tỏ qua nghiên cứu, tổng kết sâu sắc nhằm tăng thống nhất về tư tưởng, hành động.

Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 (khóa XII), về xây dựng Đảng đặt ra mục tiêu, yêu cầu là nhận thức sâu sắc về nguy cơ, nhận diện đúng những biểu hiện và đề ra các giải pháp phù hợp để cương quyết đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi có hiệu quả tình trạng suy thoái “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; góp phần khắc phục những yếu kém trong công tác cán bộ và quản lý cán bộ; xây dựng cơ chế kiểm soát quyền lực của người có chức, có quyền; không để ảnh hưởng niềm tin của nhân dân đối với Đảng. Nghị quyết được đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân quan tâm, đón nhận, đồng tình, hưởng ứng và đặt nhiều kỳ vọng vào kết quả thực hiện.

Tại Hội nghị học tập, quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) vào tháng 12/2016, Tỉnh ủy Quảng Ninh đã chỉ đạo các tổ chức cơ sở đảng, các cơ quan, đơn vị nghiêm túc triển khai xây dựng kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết. Năm 2017, Tỉnh ủy, các Đảng bộ trực thuộc đã đổi mới công tác kiểm tra, giám sát của Đảng, gắn với công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Ninh.

Năm 2017, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh Quảng Ninh đã cùng các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh triển khai công tác giám sát trực tiếp, thường xuyên, không báo trước đối với các Trung tâm hành chính công cấp huyện và bộ phận “một cửa” hiện đại cấp xã. Tiến hành giám sát công tác quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm tại 12/14 địa phương. Đồng thời, tiến hành giám sát việc thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu nhằm cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong lĩnh vực thuế và hải quan tại Cục Thuế và Cục Hải quan tỉnh, phối hợp tham gia với các ngành thực hiện 16 đoàn kiểm tra, giám sát, khảo sát khác. Trong đó, nội dung giám sát thường xuyên, trực tiếp, không báo trước đối với việc thực hiện chủ đề công tác năm về "Tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh" tại các trung tâm hành chính công cấp huyện và bộ phận tiếp nhận và trả kết quả cấp xã là một việc làm mới, chưa có tiền lệ, chưa có trong quy định nhưng đã đạt hiệu quả cao.

Ban Thường trực Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh Quảng Ninh đã thống nhất với các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh xây dựng kế hoạch giám sát, tổ chức hội nghị tập huấn cho cán bộ công chức thuộc các cơ quan Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh, cán bộ khối Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội cấp huyện về các nội dung trong kế hoạch giám sát. Từ tháng 3/2017, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh đã thành lập 10 đoàn giám sát (phân công mỗi tổ chức chủ trì đoàn giám sát theo từng tháng) tiến hành giám sát tại 11/14 huyện, thị xã, thành phố với 11 trung tâm hành chính công cấp huyện, 98/186 bộ phận tiếp nhận và trả kết quả cấp xã.

Nội dung giám sát gồm: Giám sát quy trình, thủ tục giải quyết hành chính tại các trung tâm hành chính công cấp huyện; bộ phận một cửa hiện đại cấp xã. Giám sát ý thức trách nhiệm, đạo đức công vụ, kỷ luật, kỷ cương đối với đội ngũ cán bộ công chức, viên chức làm việc tại các trung tâm hành chính công cấp huyện, bộ phận một cửa hiện đại cấp xã. Giám sát khối lượng công việc và kết quả giải quyết tại các trung tâm hành chính công cấp huyện, bộ phận một cửa hiện đại cấp xã, việc thực hiện chính sách đào tạo, sử dụng, trọng dụng đối với đội ngũ cán bộ công chức, viên chức làm việc tại các trung tâm hành chính công cấp huyện, bộ phận một cửa hiện đại cấp xã. Giám sát cơ sở vật chất và điều kiện làm việc của cán bộ, tính công khai, minh bạch tại các trung tâm hành chính công cấp huyện, bộ phận một cửa hiện đại cấp xã. Giám sát công tác phổ biến, quán triệt các quy định giải quyết hành chính đối với cán bộ, công chức, viên chức làm việc tại các trung tâm hành chính công cấp huyện, bộ phận một cửa hiện đại cấp xã. Tiếp nhận những đề xuất, kiến nghị, những vướng mắc trong hoạt động của các trung tâm hành chính công cấp huyện, bộ phận một cửa hiện đại cấp xã và các ý kiến của nhân dân, doanh nghiệp khi thực hiện giao dịch hành chính.

Một số kết quả thực hiện chương trình giám sát

Mở rộng chủ thể giám sát: Trong hoạt động giám sát đã huy động, phối hợp nguồn nhân lực có trình độ, kinh nghiệm của Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh tham gia trong quá trình giám sát (có nội dung, có địa phương đã huy động thêm cán bộ các cơ quan liên quan và các tổ chức khác cùng tham gia giám sát).

Mở rộng đối tượng: Đối tượng giám sát đã được xác định cụ thể, giám sát cả cán bộ, đảng viên, công chức, cán bộ quản lý thông qua kết quả giải quyết công việc, thông qua trao đổi trực tiếp với cán bộ, công chức và thông qua phỏng vấn người dân đến giao dịch để đánh giá chất lượng công tác cải cách hành chính, nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công.

Đổi mới hình thức giám sát: Giám sát trực tiếp, đột xuất không báo trước không yêu cầu chuẩn bị báo cáo và nghe báo cáo, không làm ảnh hưởng đến hoạt động và giao dịch thông qua phân công cho từng thành viên trong đoàn giám sát. Thực hiện quan sát, chụp ảnh, tiếp cận sổ sách, thiết bị lưu trữ và trực tiếp trong vai người dân, tổ chức giao dịch một số thủ tục hành chính.

Nhân rộng cách làm: Trên cơ sở triển khai của cấp tỉnh, 12/14 cơ quan khối Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội huyện, thị xã, thành phố do Mặt trận Tổ quốc chủ trì đã đăng ký với cấp ủy và tiến hành tự giám sát thường xuyên, trực tiếp, đột xuất các trung tâm hành chính công cấp huyện, bộ phận tiếp nhận và trả kết quả cấp xã và giám sát thực hiện chủ đề năm công tác: Tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh của địa phương (số lượng trên 200 lượt cuộc).

Kết quả giám sát phản ánh khách quan, trung thực: Bằng quan sát và có sự trao đổi trực tiếp với cán bộ, công chức, thay vì nghe lãnh đạo báo cáo; có sự trao đổi, phỏng vấn với người dân đến giao dịch thủ tục hành chính. Qua giám sát thấy rõ được ưu điểm và hạn chế, tồn tại của cơ quan, cán bộ được giám sát; trực tiếp nhắc nhở, hướng dẫn những cán bộ, công chức còn hạn chế khi thi hành công vụ có tác dụng, hiệu quả trực, tiếp nhanh với những công chức, những vấn đề cần chấn chỉnh; đồng thời tiếp thu được nhiều ý kiến phản ánh, kiến nghị của công chức và người dân.

Hoạt động giám sát trực tiếp, thường xuyên không báo trước của Mặt trận và các đoàn thể cấp tỉnh, cấp huyện trong năm qua được lãnh đạo cấp uỷ, chính quyền các địa phương quan tâm, các ý kiến, kiến nghị của đoàn giám sát được tiếp thu, chỉ đạo chấn chỉnh ngay.

Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động giám sát

Để hoạt động giám sát tiếp tục triển khai hiệu quả, phát huy tốt vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Ninh và các tổ chức chính trị - xã hội trong thời gian tới, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh Quảng Ninh thực hiện một số giải pháp sau:

Một là, tiếp tục phối hợp tổ chức thực hiện có hiệu quả các kế hoạch giám sát hàng năm theo các quy định của Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam năm 2015, Nghị quyết Liên tịch số 403/2017/NQLT-UBTVQH14-CP-ĐCTUBTƯMTTQVN, tăng cường các hoạt động giám sát đột xuất để góp phần phòng ngừa, đấu tranh với các hành vi tham nhũng, lãng phí.

Hai là, tăng cường các hoạt động giám sát việc thực hiện các chủ trương, Nghị quyết của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước liên quan đến quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của nhân dân. Mở rộng hình thức giám sát thường xuyên, trực tiếp, không báo trước đối với các lĩnh vực dư luận quan tâm, bức xúc hiện nay, như: bảo vệ môi trường, xây dựng các công trình, dự án... 

Ba là, vận động nhân dân tham gia giám sát xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh; tích cực tham gia công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng; tập trung giám sát phát hiện, góp phần ngăn chặn tình trạng nhũng nhiễu của cán bộ, công chức trực tiếp giải quyết công việc với người dân. Quan tâm giám sát các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế, bảo vệ môi trường, nhằm góp phần cùng các ngành chức năng chăm lo ngày càng tốt hơn cuộc sống của nhân dân trong tỉnh.

Phạm Văn Điệt

Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Ninh