Nội dung mà các đại biểu quan tâm góp ý dự án Luật Tố cáo (sửa đổi), đó là: về quyền, nghĩa vụ của người tố cáo, người bị tố cáo; hình thức tố cáo; điều kiện thụ lý tố cáo; trách nhiệm của người giải quyết tố cáo và bảo vệ người tố cáo… Các ý kiến tại Hội nghị cho rằng, những nội dung này cần cụ thể nhằm đáp ứng yêu cầu thể chế hóa chủ trương, Nghị quyết của Đảng về tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng.

Ông Đỗ Duy Thường - Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật, UBTƯ MTTQ Việt Nam cho rằng, dự án luật cần mở rộng phạm vi điều chỉnh, quy định rõ cơ quan tiếp nhận tố cáo để tạo điều kiện cho người dân thực hiện quyền tố cáo, vì hiện nay có tình trạng người dân không biết cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết tố cáo.

Theo ông Thường, trở ngại chính khiến người dân ngại tố cáo chính là vì sợ bị trù dập, bị trả thù. Chính vì vậy, dự án Luật Tố cáo (sửa đổi) cần quy định rõ cơ quan nào chủ trì chính trong tiếp nhận tố cáo. Bên cạnh đó, cũng cần quy định rõ cơ quan nào bảo vệ người tố cáo, hình thức bảo vệ như thế nào để người dân đọc Luật hiểu được và đến đúng địa chỉ để thực hiện quyền tố cáo.

“Người ta sợ nên mới có đơn thư “nặc danh”. Chúng ta thảo luận với nhau là có giải quyết tố cáo nặc danh không? Tôi theo dõi Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thanh tra Chính phủ… có tố cáo nặc danh có xem xét không? Vì người ta sợ, sợ nhất trù dập. Ai là người bảo vệ chính, cơ quan nào là cơ quan chủ trì chính. Ví dụ như Công an bảo vệ thì họ yên tâm. Còn chính quyền chung chung không cụ thể thì họ có tâm lý e sợ”, ông Thường trăn trở.

 Cùng quan điểm này, PGS.TS. Quách Sĩ Hùng, Viện Nhà nước và Pháp luật, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh đề nghị cần có cơ chế bảo vệ người tố cáo tham nhũng, tiêu cực. Mặt khác, phải quy định rõ trách nhiệm xử lý tố cáo để tránh sự đùn đẩy, bao che cũng như bảo vệ được bí mật cho người tố cáo.

Ông Hùng đề xuất Luật Tố cáo (sửa đổi) cần quy định cụ thể các cơ quan tiếp nhận tố cáo. Các cơ quan này phải công khai địa chỉ, số điện thoại để người dân biết, từ đó thực hiện quyền tố cáo.

Nhiều ý kiến cũng băn khoăn về việc bỏ thời hiệu của hành vi vi phạm pháp luật để tố cáo và giải quyết tố cáo. Luật sư Nguyễn Văn Chiến, Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam cho rằng: việc không quy định thời hiệu trong Luật Tố cáo sẽ ảnh hưởng đến uy tín của người bị tố cáo và làm phát sinh trách nhiệm của cơ quan giải quyết tố cáo liên quan đến không còn thời hiệu để giải quyết: “Theo quan điểm của tôi, cần nghiên cứu để phù hợp với thời hiệu của luật khác tương ứng có liên quan và đối với những hành vi, loại hành vi tương ứng có liên quan. Việc này quả thực không dễ, phức tạp nhưng cần thiết, bởi vì liên quan đến quyền và lợi ích của người bị tố cáo, liên quan đến thẩm quyền, trách nhiệm cũng như thời gian, công sức và tiền bạc của cơ quan tổ chức có trách nhiệm giải quyết tố cáo”, ông Chiến nêu.

Tại Hội nghị, các đại biểu cũng đề nghị cơ quan soạn thảo cần quan tâm đến việc mở rộng các hình thức tố cáo qua việc dùng thư điện tử, đơn tố cáo, điện thoại, mạng xã hội để khích lệ người dân mạnh dạn tố cáo, góp phần xây dựng một nền công vụ trong sạch, một nền pháp luật nghiêm minh. Bên cạnh đó, cần tăng cường vai trò của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội trong bảo vệ người tố cáo, giám sát, theo dõi việc giải quyết tố cáo, tuyên truyền phổ biến pháp luật đến người dân, hòa giải ở cơ sở…

Tiếp thu các ý kiến tại Hội nghị, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Ngô Sách Thực đề nghị, cơ quan soạn thảo tiếp thu những điểm mới, điểm tiến bộ, làm rõ phạm vi điều chỉnh, mục đích nguyên tắc, cơ chế tiếp nhận đơn tố cáo. Đặc biệt cần làm rõ các hình thức tố cáo; thời hiệu giải quyết tố cáo; cơ chế bảo vệ người tố cáo; trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong việc tiếp nhận, giải quyết tố cáo; việc phối hợp giữa các cơ quan trong đó có Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp, các tổ chức chính trị - xã hội trong tuyên truyền Luật Tố cáo, giám sát giải quyết Luật Tố cáo, tổ chức hòa giải ở cơ sở.

Phó Chủ tịch Ngô Sách Thực cho biết, từ những ý kiến tại Hội nghị, Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam sẽ tập hợp gửi cơ quan soạn thảo, các cơ quan hữu quan tiếp thu, chỉnh lý hoàn thiện dự án Luật nhằm đáp ứng yêu cầu thể chế hóa chủ trương, nghị quyết của Đảng về tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, giải quyết khiếu nại, tố cáo, bảo đả,m cụ thế hóa được quy định mới của Hiến pháp về quyền con người, quyền cơ bản của công dân, đảm bảo tính khả thi, thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật, khắc phục được những hạn chế, bất cập trong Luật Tố cáo hiện hành.

Dự kiến, Luật Tố cáo (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 5 vào tháng 5/2018.

Hương Diệp