Trong báo cáo tình hình kinh tế hợp tác, hợp tác xã (HTX) và hoạt động của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam, năm 2017, cả nước có 2.226 HTX thành lập mới, tăng 46,5% so với năm 2016. HTX nông nghiệp chiếm 51%; giải thể 785 HTX do làm ăn không hiệu quả, ngừng hoạt động. Đến cuối năm 2017, cả nước có 19.478 HTX đang hoạt động (tăng 10% so với năm 2016), trong đó có 11.756 HTX nông nghiệp, 1.661 HTX thương mại - dịch vụ; 54 Liên hiệp HTX, 97.589 tổ hợp tác với gần 1,6 triệu thành viên…

Đánh giá về tình hình phát triển kinh tế tập thể, HTX năm 2017, ông Nguyễn Ngọc Bảo - Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, cho biết, kinh tế hợp tác, HTX phát triển cả số lượng và chất lượng, doanh thu lợi nhuận tăng hơn so với 2016, mang lại lợi ích cho các thành viên. Thực tế trong xu thế hiện nay, phát triển kinh tế hợp tác, HTX đang trở thành nhu cầu cần thiết của hộ cá thể, xu hướng ở các địa phương, là phương thức tổ chức sản xuất của quá trình đổi mới mô hình tăng trưởng gắn với tái cơ cấu nền kinh tế.

Số lượng và chất lượng HTX trong các lĩnh vực đều tăng, nhiều mô hình làm ăn có hiệu quả. Nhiều địa phương tập trung xử lý giải thể HTX kiểu cũ đã ngừng hoạt động.

Đánh giá về những tồn tại, yếu kém, ông Nguyễn Ngọc Bảo cho rằng số lượng HTX thành lập chưa tương xứng với tiềm năng và nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, cả nước nhiều xã còn chưa có HTX.

“Tỷ lệ lớn HTX nông nghiệp diện tích bình quân đầu người thấp; vốn tự có, năng lực quản trị yếu. Còn HTX trong các lĩnh vưc như tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ, thương mại còn gặp nhiều khó khăn thách thức, quy mô nhỏ. Khả năng tiếp cận, huy động nguồn lực từ thị trường của phần lớn các HTX còn hạn chế, yếu kém, trong khi các chính sách hỗ trợ của Nhà nước khó tiếp cận được” - Ông Nguyễn Ngọc Bảo nói.

Đánh giá tình hình thực hiện các chức năng nhiệm vụ của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam năm 2017, ông Nguyễn Ngọc Bảo nhấn mạnh, cả hệ thống đã nỗ lực, huy động các nguồn lực thực hiện có hiệu quả hoạt chức năng, nhiệm vụ được giao; chủ động tham mưu cho lãnh đạo các cấp và chính quyền địa phương xây dựng các Nghị quyết, văn bản pháp luật, kế hoạch… phát triển HTX.

Ngoài ra, toàn hệ thống đã đổi mới nội dung, phương thức tuyên truyền; chủ động tích cực triển khai xây dựng HTX sản xuất gắn với chuỗi giá trị bằng nhiều nguồn lực; chủ động tích cực triển khai xây dựng nhiều đề án nhằm phát triển kinh tế tập thể, HTX bền vững.

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Ngọc Bảo đã chỉ ra một số tồn tại, yếu kém như việc đầu tư cho công tác tuyên truyền còn hạn chế, một số Liên minh tỉnh, thành phố chưa tham mưu hiệu quả cho chính quyền địa phương; hệ thống chưa làm tốt chức năng đại diện quyền và lợi ích hợp pháp của các thành viên; cơ sở vật chất của hệ thống còn thiếu thốn, xuống cấp…

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ ghi nhận và đánh giá cao những kết quả mà lĩnh vực kinh tế tập thể đã đạt được, trong đó nòng cốt là HTX đã có nhiều thành tích ấn tượng, chất lượng hiệu quả hoạt động tăng lên nhanh chóng.

Theo Phó Thủ tướng, một năm mà thành lập mới được hơn 2.000 HTX là một thành tích bất ngờ, thể hiện vai trò rất quan trọng cũng như sức hút của HTX kiểu mới.

Cũng theo Phó Thủ tướng, các tín hiệu phát triển của HTX kiểu mới không chỉ đóng góp vào tăng trưởng chung của nền kinh tế mà còn tạo ra thu nhập, việc làm cho các thành viên cũng như người dân, đảm bảo cho an sinh xã hội, thúc đẩy xây dựng nông thôn mới.

Tuy nhiên Phó Thủ tướng cho rằng, dù có những thành tích ấn tượng, đột phá nhưng so với tiềm năng và yêu cầu thì cần phải phát huy nhiều hơn nữa.

Đề cập các nhiệm vụ cũng như giải pháp phát triển kinh tế tập thể và HTX trong năm 2018 và các năm tới, Phó Thủ tướng yêu cầu Liên minh HTX Việt Nam cần thể hiện rõ vai trò là tổ chức đại diện và bảo vệ lợi ích của các thành viên tham gia, có tính dẫn dắt trong phát triển kinh tế tập thể một cách hiệu quả, phối hợp xây dựng các mô hình HTX kiểu mẫu theo chuỗi gắn sản xuất với thị trường.

“Để kinh tế hợp tác, HTX và hoạt động của hệ thống Liên minh HTX tiếp tục phát triển hơn nữa thì phải có các doanh nghiệp chống lưng, liên kết giữa doanh nghiệp và HTX, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; tổ chức xúc tiến thương mại cho HTX, tạo đầu ra cho sản phẩm dịch vụ và thị trường” - Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ gợi mở.

Nhân dịp này, dưới sự chứng kiến của Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, đại diện lãnh đạo các Bộ, ban, ngành Trung ương và Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Lễ ký kết Hợp đồng hợp tác xây dựng mô hình HTX phát triển sản xuất gắn với chuỗi giá trị tại các tỉnh, thành phố và Lễ ký kết Biên bản ghi nhớ giữa Liên minh HTX Việt Nam và Liên đoàn HTX Raiffeisen, Cộng hòa Liên bang Đức (DRGV) đã diễn ra thành công tốt đẹp.

Phan Anh Tuấn