Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình

Sáng nay, ngay sau khi Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình trình bày Báo cáo việc thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về hoạt động giám sát chuyên đề, chất vấn tại kỳ họp từ đầu nhiệm kỳ đến hết kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XIV, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình đã trình bày Báo cáo việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về hoạt động giám sát chuyên đề, chất vấn tại kỳ họp từ đầu nhiệm kỳ đến hết kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XIV.

Theo Chánh án cho biết, từ đầu nhiệm kỳ đến hết kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XIV, Chánh án TANDTC nhận được 14 phiếu chất vấn bằng văn bản của Đại biểu Quốc hội. Sau khi nhận được các phiếu chất vấn, Chánh án TANDTC đã khẩn trương nghiên cứu và có văn bản trả lời 14/14 ý kiến chất vấn theo đúng quy định của Luật hoạt động giám sát của Quốc hội.

Thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về hoạt động chất vấn, tại kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XIV, Chánh án TANDTC đã tham gia trả lời trực tiếp chất vấn của các Đại biểu Quốc hội tại phiên chất vấn ngày 18/11/2017. Tại phiên chất vấn này, có 30 ý kiến chất vấn đối với Chánh án TANDTC và 10 ý kiến phát biểu tranh luận; Chánh án TANDTC đã lần lượt trả lời trực tiếp tại Hội trường đối với các chất vấn mà Đại biểu Quốc hội đặt ra. Tuy nhiên, do thời gian có hạn nên có 11 ý kiến chất vấn chưa được Chánh án TANDTC trả lời tại Hội trường.

Thực hiện kết luận của Chủ tịch Quốc hội tại phiên chất vấn, Chánh án TANDTC đã có văn bản trả lời đối với 11 ý kiến chất vấn còn lại và gửi tới từng Đại biểu Quốc hội có câu hỏi chất vấn.

Các chất vấn của Đại biểu Quốc hội đều được TANDTC giải trình cụ thể, đúng trọng tâm. TANDTC cũng nghiêm túc tiếp thu các ý kiến chất vấn để nghiên cứu, đề ra các giải pháp khắc phục những hạn chế, tồn tại trong công tác, từng bước nâng cao hiệu quả các mặt hoạt động của Tòa án nhân dân các cấp, mà trọng tâm là công tác giải quyết, xét xử các loại vụ án.

Về án lệ: Tính đến 30/9/2018, có trên 200 bản án, quyết định của các Tòa án đã viện dẫn án lệ trong quá trình giải quyết vụ án. Để giúp cho các Tòa án có điều kiện thuận lợi trong quá trình nghiên cứu, áp dụng án lệ trong thực tiễn xét xử, TANDTC đã phối hợp với các chuyên gia pháp lý và những người có nhiều kinh nghiệm trong công tác xét xử tiến hành bình luận đối với các án lệ đã ban hành; biên tập và xuất bản Cuốn án lệ và bình luận án lệ  - Tập 1, cuốn sách này được cấp phát tới tất cả các Thẩm phán trong toàn hệ thống.

TANDTC đã tổ chức Hội nghị sơ kết 03 năm thực hiện Nghị quyết số 03/2015/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TANDTC về phát triển án lệ để tiếp tục đề ra các giải pháp làm tốt hơn công tác này, tập trung phát triển án lệ đối với các vấn đề vướng mắc trong thực tiễn xét xử và những vấn đề xã hội quan tâm, như vấn đề xâm hại tình dục trẻ em…

Về thực hiện đúng nguyên tắc tranh tụng trong xét xử: Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, để giúp cho các Tòa án thực hiện đúng các nguyên tắc mới, quan trọng được quy định trong các Bộ luật tố tụng, TANDTC đã hướng dẫn các tiêu chí đặt ra đối với phiên tòa theo tinh thần cải cách tư pháp.

Theo đó, phiên tòa phải đảm bảo các yêu cầu sau: Hội đồng xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; thực hiện tốt nguyên tắc tranh tụng; tôn trọng quyền con người; Hội đồng xét xử phải thực hiện hết thẩm quyền của mình theo quy định của pháp luật. Quán triệt tinh thần chỉ đạo của TANDTC, nhìn chung thời gian qua, các phiên tòa đã được tổ chức tốt hơn. Việc tranh tụng tại phiên tòa được chú trọng, các Tòa án không hạn chế thời gian dành cho tranh tụng, tôn trọng và đảm bảo cho các bên tham gia tố tụng đưa ra chứng cứ và trình bày hết các ý kiến của mình; trên cơ sở kết quả tranh tụng, Hội đồng xét xử đưa ra các phán quyết đúng pháp luật, được dư luận xã hội ủng hộ.

Các Thẩm phán thể hiện bản lĩnh nghề nghiệp và thực hiện đúng nguyên tắc độc lập trong xét xử; chú trọng thực hiện hết các thẩm quyền tố tụng theo quy định của pháp luật để đảm bảo giải quyết tốt vụ án, như: bắt tạm giam bị cáo hoặc thay đổi biện pháp ngăn chặn khi thấy cần thiết; khởi tố hoặc yêu cầu khởi tố khi có dấu hiệu lọt người, lọt tội; trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung khi thiếu chứng cứ; kiến nghị để khắc phục các sai sót cả về tố tụng và trong hoạt động quản lý kinh tế, quản lý cán bộ... 

Về triển khai hiệu quả việc công khai bản án, quyết định có hiệu lực của Tòa án trên Cổng thông tin điện tử: Tính đến nay, đã có 146.336 bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của gần 90% các Thẩm phán TAND các cấp được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của TAND và tất cả các Tòa án trong toàn quốc đều đã có bản án được công bố; tổng lượng truy cập để tìm hiểu về các bản án là 6.764.910 lượt và đã có hàng chục nghìn ý kiến bình luận, góp ý đối với các bản án, quyết định của Tòa án.

Trong công tác xét xử các vụ án hình sự: Về cơ bản đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, trong năm qua chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan người không có tội. Việc tranh tụng tại phiên tòa tiếp tục được chú trọng theo hướng thực chất, hiệu quả; công tác phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng được thực hiện đúng theo các quy định của pháp luật tố tụng.

Các vụ án lớn, đặc biệt là các vụ án kinh tế, tham nhũng và các vụ án mà dư luận xã hội quan tâm được các Tòa án đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh, như: vụ án Đinh La Thăng phạm tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” và “Lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản” liên quan đến việc góp vốn 800 tỷ đồng của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN) vào Ngân hàng Thương mại cổ phần Đại Dương (Oceanbank); vụ án Trịnh Xuân Thanh phạm tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” và “Tham ô tài sản” xảy ra tại Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN); vụ án Huỳnh Thị Huyền Như phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”...

Các Tòa án đã áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với người chủ mưu, cầm đầu, lợi dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản lớn của Nhà nước, đồng thời cũng chú ý áp dụng các biện pháp kê biên tài sản, các biện pháp tư pháp và các hình phạt bổ sung nhằm đảm bảo thu hồi tài sản của Nhà nước đã bị các bị cáo chiếm đoạt hoặc gây thiệt hại.

Theo Trọng Bằng/Báo Công lý