Quang cảnh Hội nghị

Góp ý vào dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), TS Nguyễn Viết Chức, Ủy viên Hội đồng tư vấn về Văn hóa - Xã hội cho rằng cần xem xét đến việc bỏ khung giá đất. Nếu không có khung giá đất thì chúng ta đi thỏa thuận thế nào và lấy gì làm căn cứ để thỏa thuận. Vấn đề nằm ở chỗ khung giá đất phải sát với thị trường; đồng thời phải đảm bảo hài hòa lợi ích, công khai minh bạch và phải đặt lợi ích quốc gia lên trên hết.

TS Nguyễn Viết Chức kiến nghị, dự thảo Luật cần giải quyết triệt để vấn đề về chính sách nhà ở xã hội, bởi hiện còn rất nhiều người có hoàn cảnh khó khăn chưa thể mua được nhà. Cần có sự hỗ trợ trực tiếp, công khai, minh bạch về nhà ở xã hội, và ở điểm này rất cần vai trò của MTTQ Việt Nam. Luật Đất đai lần này phải làm cho thật căn cơ, đầy đủ, đáp ứng được yêu cầu, nguyện vọng của nhân dân, và ở đó, MTTQ Việt Nam các cấp phải thể hiện đúng vai trò, vị trí của mình.

TS Nguyễn Viết Chức, Ủy viên Hội đồng tư vấn về Văn hóa - Xã hội phát biểu tại Hội nghị

 "Nếu theo Luật, Mặt trận là đại diện hợp pháp, hợp hiến cho quyền lợi chính đáng của người dân. Vì vậy, Mặt trận phải có tiếng nói, từ đó mới giải quyết được vấn đề về nhà ở xã hội. Đồng thời, dự thảo Luật cần quy định chặt chẽ các chính sách về nhà ở cho người lao động. Cụ thể, cần có sự hỗ trợ của Nhà nước đối với doanh nghiệp để tạo sự ổn định về nhà ở cho người lao động, giúp công nhân, người lao động yên tâm làm việc, phát triển doanh nghiệp.", ông Chức nói.

Ở góc độ khác, TS Trần Anh Tuấn, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Văn hóa – Xã hội cho rằng, những vấn đề liên quan đến quyền và nghĩa vụ cần được quy định rõ trong dự thảo Luật chứ không nên giao cho Chính phủ quy định. Ông Tuấn cũng bày tỏ sự tán thành với đề xuất bỏ khái niệm “hộ gia đình”, bởi hộ gia đình có thể bao gồm có nhiều thành viên gia đình, dẫn đến tình trạng về sau dễ phát sinh tranh chấp, khó giải quyết. Đồng thời, quy hoạch đất đai nên được quy định theo hướng mở để đến những thời điểm nhất định trong tương lai sẽ dễ dàng có sự điều chỉnh để quy hoạch phù hợp với tình hình thực tế.

TS Trần Anh Tuấn, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ phát biểu tại Hội nghị

TS Trần Anh Tuấn cho rằng, dự thảo Luật cần xem xét việc phân cấp thủ tục hành chính về đất đai trong dự thảo Luật. Trong quản lý nhà nước về đất đai, có nên phân cấp đến đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện hay không và phân cấp thế nào? Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền nhưng đồng thời cũng cần hạn chế những thủ tục hành chính phát sinh và cần gắn với trách nhiệm của cấp chính quyền được phân cấp. Đồng thời, dự thảo Luật cần có quy định nhằm phát huy vai trò giám sát của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội đối với việc đền bù, bồi thường giải phóng mặt bằng cho người dân tại địa phương.

TS Trần Anh Tuấn cũng đề nghị giao cho 1 Bộ thống nhất quản lý nhà công vụ và khi hết nhiệm vụ hoặc chuyển công tác khác thì trả lại nhà công vụ, tránh để hiểu sai là “đặc quyền, đặc lợi”. Khi hết thời gian thực hiện nhiệm vụ, rời khỏi công vụ rồi thì phải trả lại. Điều này phải rõ ràng và cần thiết quy định trong luật; đồng thời phải có cách tiếp cận và hiểu cho đúng là nhà công cụ chỉ để phục vụ cho những người thực thi công vụ, khi rời khỏi công vụ rồi trả lại cho Nhà nước.

TS Nguyễn Văn Hùng, nguyên Phó Trưởng Ban Dân vận Trung ương phát biểu tại Hội nghị

Góp ý về giải quyết việc làm và sinh kế bền vững cho người dân khu vực tái định cư khi bị thu hồi đất, TS Nguyễn Văn Hùng, nguyên Phó Trưởng Ban Dân vận Trung ương cho rằng, việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư cần kết hợp nhiều hình thức khác như hỗ trợ chuyển đổi nghề, ưu tiên đào tạo nghề, tìm kiếm việc làm phù hợp nhằm bảo đảm sinh kế lâu dài, ổn định cho hộ gia đình, cá nhân người dân bị thu hồi đất.

TS Nguyễn Văn Hùng kiến nghị, cần quy định cụ thể đất xây dựng nhà ở cho công nhân, người lao động tại các khu công nghiệp, nhà ở xã hội, nhà ở công vụ. Chính phủ và Ban soạn thảo Luật Đất đai cần tổng kết Nghị quyết số 18/NQ-CP ngày 20/4/2009 của Chính phủ về một số cơ chế chính sách nhằm đẩy mạnh phát triển nhà ở cho học sinh, sinh viên các cơ sở đào tạo và nhà ở cho công nhân lao động tại các khu công nghiệp tập trung, người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị. Đồng thời cần sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ về phát triển quản lý nhà ở xã hội để xem vấn đề gì phù hợp với thực tiễn cuộc sống và những vấn đề gì vướng mắc, bất cập trong cuộc sống để nghiên cứu đưa vào Luật Đất đai làm cơ sở gắn với Luật Nhà ở.

Ông Trần Phù Tiêu, nguyên Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Phú Thọ phát biểu tại Hội nghị

Đề cập đến nội dung đất khu công nghiệp, ông Trần Phù Tiêu, nguyên Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Phú Thọ cho rằng dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) cần có quy định rõ ràng về nhà ở cho công nhân. Không thể lấy đất ở khu công nghiệp để kết hợp vào khu nhà ở cho công nhân, bởi thực tế ở trong khu công nghiệp không thể đảm bảo điều kiện về khu sinh hoạt chung và môi trường đảm bảo cho đời sống của công nhân. Việc xây dựng nhà ở công nhân phải đảm bảo quyền và lợi ích của công nhân và phải có cơ chế Nhà nước đầu tư đến đâu; doanh nghiệp sử dụng nguồn vốn như thế nào để đảm bảo chính sách nhà ở cho công nhân lao động. Nếu mức giá trên 300 triệu đồng thì liệu công nhân, người lao động nghèo có mua được nhà không.

“Cùng với đó, việc quy định “nhà công vụ” phải phục vụ cho tất cả các đối tượng công chức, viên chức. Có những thầy giáo lại đi thuê những căn nhà lụp xụp thì làm sao mà nghiên cứu, làm sao mà dạy học được hoặc là những người công nhân phải đảm bảo về vật chất, tinh thần, nhà ở thì người ta mới yên tâm sản xuất được. Cho nên khái niệm về nhà công vụ phải phục vụ cho tất cả mọi người là công chức, viên chức. Trên cơ sở đó, khi quy hoạch đô thị và các khu dân cư thì phải có quy hoạch dành cho nội dung này”, ông Trần Phù Tiêu nói.

Cũng theo ông Trần Phù Tiêu, việc thu hồi đất cần đảm bảo điều kiện sống cho đồng bào dân tộc, phải có sự thống nhất từ Trung ương đến địa phương khi giao đất. Người dân tại vùng nông thôn làm nông nghiệp hiện nay gắn với đồng ruộng nên khi bị thu hồi đất cần phải tư vấn kế sinh nhai cho bà con để tránh tình trạng “nghèo vẫn hoàn nghèo”, chính quyền kết hợp với doanh nghiệp tư vấn thay đổi nếp nghĩ của bà con để từ nguồn thu nhập từ đất, bà con cân bằng mức đền bù để tạo kế sinh nhai sau này. Cùng với đó, hạn mức cấp tái định cư không nên có sự “cào bằng” giữa nông thôn và thành thị, cụ thể giao đất cho nông dân nơi ở mới cần có đủ diện tích để làm nhà ở, diện tích đất chăn nuôi, trồng trọt, giúp người dân nhanh thích nghi với nơi ở mới.

Ông Nguyễn Túc, Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn về Văn hóa - Xã hội phát biểu tại Hội nghị

Ông Nguyễn Túc, Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn về Văn hóa - Xã hội cho rằng, cần tăng cường vai trò giám sát của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội trong suốt quá trình quản lý và sử dụng đất đai; đồng thời cần thêm nội dung Mặt trận, các tổ chức chính trị - xã hội có trách nhiệm phản biện những quy định chi tiết của Chính phủ về việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư tại địa phương bởi làm được điều này, Mặt trận mới “tròn vai” trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Trương Thị Ngọc Ánh phát biểu tại Hội nghị

Tiếp thu những ý kiến thẳng thắn, tâm huyết của đại biểu đối với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Phó Chủ tịch Trương Thị Ngọc Ánh cho biết, các chuyên gia, nhà khoa học đã tập trung nghiên cứu, cho ý kiến vào những vấn đề trọng tâm như giải quyết việc làm và giải quyết sinh kế bền vững cho người dân ở khu vực tái định cư khi bị thu hồi đất; đất xây dựng nhà ở cho người lao động tại khu công nghiệp, nhà ở xã hội và nhà công vụ và một số nội dung khác trong dự thảo Luật được dư luận xã hội quan tâm.

Phó Chủ tịch Trương Thị Ngọc Ánh khẳng định, các ý kiến phát biểu tại Hội nghị sẽ được tiếp thu đầy đủ và thể hiện trong báo cáo của UBTƯ MTTQ Việt Nam, báo cáo sẽ được Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam gửi đến Chính phủ và các cơ quan có liên quan nhằm điều chỉnh các luật phù hợp với tình hình thực tế

Đại biểu tham dự Hội nghị

Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Trương Thị Ngọc Ánh trao Bằng khen của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho TS Nguyễn Văn Hùng, Ủy viên Hội đồng Tư vấn vì có những đóng góp tích cực trong hoạt động Hội đồng năm 2022

Hương Diệp - ảnh Minh Đức