Một hoạt động vì môi trường của thanh niên phường Điện Biên, quận Ba Đình, TP Hà Nội.

Nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân, cải tạo bộ mặt đô thị, ngày 22/2/2022, UBND TP Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 59/KH-UBND về nâng cao chất lượng xây dựng phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị trên địa bàn TP Hà Nội giai đoạn 2022-2025. Thành phố giao Sở Văn hóa và Thể thao là cơ quan thường trực theo dõi việc thực hiện. Hiện hầu hết các địa phương đã triển khai. Tuy nhiên, thực tế, không ít địa phương còn dè dặt. Trung bình mỗi quận có hàng chục phường, nhưng việc đăng ký số phường đạt chuẩn văn minh đô thị còn thấp. Điển hình như quận Bắc Từ Liêm, chỉ đặt ra chỉ tiêu 3/13 phường đạt chuẩn. Với tỷ lệ đăng ký thấp như hiện tại, mục tiêu 40% phường đạt chuẩn như kế hoạch gần như không thực hiện được.

Hầu hết các địa phương đều “kêu khó” trong triển khai các tiêu chí. Bởi phường đạt chuẩn văn minh đô thị có tới 9 tiêu chí lớn và hàng chục tiêu chí thành phần, bao quát nhiều mặt của đời sống kinh tế, xã hội, văn hóa. Các tiêu chí về quy hoạch, xây dựng, giao thông, chiếu sáng, việc làm… đều cơ bản “trong tầm tay”. Nhưng khó nhất vẫn là tiêu chí văn hóa, thể thao, ví dụ các tiêu chí như: 90% tổ dân phố thuộc phường; 80% tổ dân phố thuộc thị trấn có điểm sinh hoạt văn hóa, thể thao, hoạt động thường xuyên, hiệu quả; hoặc nhà văn hóa có cơ sở vật chất, trang thiết bị bảo đảm, được quản lý sử dụng đúng mục đích.

Đây là điều bất khả thi với hầu hết các phường thuộc các quận Hoàn Kiếm, Đống Đa… do không có quỹ đất xây dựng. Ngay cả quận Hà Đông vốn vấn đề quỹ đất không quá nan giải cũng đang gặp khó. Hiện 49/250 tổ dân phố chưa có nhà văn hóa, trung tâm sinh hoạt cộng đồng. Phường Phú Lãm là địa phương đăng ký xây dựng phường đạt chuẩn văn minh đô thị nhưng hiện mới có trung tâm thể thao, chưa có nhà văn hóa. Phó phòng Xây dựng nếp sống và gia đình (Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội) Nguyễn Thành Tuyên cho biết, nhiều quận đều vướng mắc về tiêu chí văn hóa - thể thao nên không dám đăng ký xây dựng phường đạt chuẩn văn minh đô thị. Để tháo gỡ vướng mắc này, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các địa phương.

Sau khi thành phố ban hành Kế hoạch, nhiều địa phương đã nhanh chóng vào cuộc triển khai. Quận Tây Hồ là địa bàn TP Hà Nội đưa ra mục tiêu 40% phường, thị trấn đạt chuẩn vào năm 2025, bằng với mục tiêu của thành phố đưa ra. Bên cạnh đó, Tây Hồ còn phấn đấu 8/8 phường đạt tiêu chí “Phường văn hóa”. Theo Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin quận Tây Hồ Chu Thị Minh Tân, mô hình “Phường văn hóa” là một sáng tạo của quận Tây Hồ trong thực hiện các phong trào văn hóa, xây dựng đô thị văn minh. Thực chất, tiêu chí xây dựng “Phường văn hóa” là một sự nâng cấp các quy định trong phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và chủ trương xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh.

Đó là, phường đạt danh hiệu văn hóa phải có ít nhất 85% số hộ, 75% số tổ dân phố văn hóa; không để xảy ra tình trạng bạo lực gia đình; không có tụ điểm cờ bạc, ma túy, mại dâm; người dân sống và ứng xử văn minh, thanh lịch;… Đến hết năm 2021, toàn quận đã có 5 phường đạt chuẩn “Phường văn hóa”. Việc đạt các tiêu chí “Phường văn hóa” giúp nhiều địa phương từng bước tiệm cận với tiêu chí phường chuẩn văn minh đô thị. Do đó, các phường Nhật Tân, Quảng An… đang nỗ lực để “về đích” phường chuẩn văn minh đô thị đúng như dự kiến.

Quận Hà Đông cũng là một trong những địa bàn khẩn trương triển khai nhiệm vụ xây dựng phường văn minh. Các địa bàn đã quán triệt chủ trương, tiêu chí phường văn minh đến cấp ủy, đoàn thể địa phương để tạo sự đồng thuận cho cả hệ thống chính trị trong triển khai thực hiện.

Phó Phòng Văn hóa và Thông tin quận Hà Đông Vũ Minh Thu cho biết: “Quận Hà Đông triển khai xây dựng phường đạt chuẩn văn minh đô thị tại năm phường, gồm: Văn Quán, Mộ Lao, Hà Cầu, Phú La, Phú Lãm. Quy định về phường đạt chuẩn văn minh đô thị có từ lâu, nhưng Kế hoạch đã tạo ra xung lực mới. Các phường đều đang tích cực triển khai. Tuy nhiên, phải đến năm 2023 chúng tôi mới tổ chức đánh giá, bình xét xem những địa phương nào có khả năng hoàn thành. Quận phấn đấu có 2 phường đạt chuẩn văn minh đô thị. Song việc triển khai có tác dụng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, gìn giữ kỷ cương trên địa bàn”.

Quận Ba Đình chọn phường Điện Biên làm phường điểm để xây dựng phường đạt chuẩn văn minh. Từ khi triển khai, cảnh quan môi trường, trật tự đô thị trên địa bàn đã có nhiều cải thiện. Phường đã phân công lực lượng cụ thể, kiểm tra, xử lý kiên quyết các trường hợp vi phạm về bán hàng rong không đúng quy định, vi phạm lấn chiếm vỉa hè, lòng đường… Phường đã xây dựng tuyến phố Nguyễn Thái Học là tuyến phố điểm về quảng cáo. Đến nay đã xử lý 24 biển hiệu điện tử, 22 biển hiệu sai quy định; đồng thời, tổ chức tuyên truyền, ký cam kết 100% các tổ chức, cá nhân, hộ kinh doanh mặt phố thực hiện tốt các tiêu chí xây dựng tuyến phố điểm về văn minh đô thị.

LIÊN PHƯƠNG