Đồng bào Lô Lô xóm Khuổi Khon, xã Kim Cúc (Bảo Lạc, Cao Bằng).

Dân tộc Lô Lô có dân số dưới 10.000 người. Đồng bào dân tộc Lô Lô ở Cao Bằng có 536 hộ, 2.773 nhân khẩu, sinh sống chủ yếu ở vùng cao xa xôi, hẻo lánh, giao thông đi lại khó khăn tại 11 xóm thuộc 4 xã vùng đặc biệt khó khăn 2 huyện Bảo Lâm, Bảo Lạc. Người Lô Lô ở Cao Bằng có hai nhóm Lô Lô đen và Lô Lô hoa nhưng số lượng người Lô Lô hoa rất ít, chủ yếu chuyển cư từ Hà Giang sang để làm dâu, rể...

Dân tộc Lô Lô sinh sống ở lưng chừng triền núi, đồi, độ dốc lớn, vào mùa mưa thì lũ quét, mùa khô không có nước nên nhiều xóm rất khó khăn về nước sinh hoạt và sản xuất. Người Lô Lô có diện tích đất canh tác nông, lâm nghiệp ít, bạc màu, nghèo kiệt về dinh dưỡng, chỉ khoảng 246,5 ha (bình quân 750 m2/người). Trong đó, diện tích trồng lúa 53,1 ha, diện tích nương rẫy 193,4 ha, chủ yếu trồng ngô, lúa.

Năm 2020, Ban Dân tộc tỉnh đã tổ chức hai đợt rà soát tại các xóm có đồng bào dân tộc Lô Lô sinh sống thuộc địa bàn 2 huyện Bảo Lâm, Bảo Lạc. Trong đợt rà soát, Ban Dân tộc tỉnh phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức họp dân, triển khai các nội dung thuộc Quyết định số 2086/QĐ-TTg như: Đầu tư hạ tầng cơ sở; hỗ trợ phát triển sản xuất; hỗ trợ bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, nâng cao đời sống tinh thần cho đồng bào...

Từ nguồn vốn Trung ương cấp năm 2020 là 28,568 tỷ đồng, tỉnh đầu tư phát triển sản xuất tại các xóm: Khau Cà, Cốc Xả, Nà Van, xã Hồng Trị; xóm Khuổi Khon, xã Kim Cúc; xóm Ngàm Lồm, xã Cô Ba (Bảo Lạc); các xóm Cà Đổng, Cà Mèng, Cả Pẻn A, Cà Pẻn B, xã Đức Hạnh (Bảo Lâm). Mỗi xóm được hỗ trợ 500 triệu đồng đầu tư trồng hồi, sở lấy tinh dầu, vì đây là những loại cây trồng hợp khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương.

Chị Chi Thị Tuyết, xóm Khuổi Khon, xã Kim Cúc là một trong 50 hộ được học nghề dệt thổ cẩm truyền thống, chia sẻ: Năm 2019, tôi được Nhà nước hỗ trợ dạy nghề dệt hoa văn trên khăn, áo nhưng chúng tôi chưa có điều kiện để phát triển nghề dệt này bởi chưa có nguồn sợi bông để làm ra thành phẩm. Chúng tôi mong được hỗ trợ sợi bông để dệt vải. Như vậy, chúng tôi vừa có thể sử dụng sản phẩm truyền thống do chính mình làm ra vừa có thể bán được sản phẩm.

Qua khảo sát ở xóm Cà Đổng, xã Đức Hạnh, gia đình anh Hoàng Văn Hải được đưa vào diện hỗ trợ cây sa mộc, cây hồi giống để trồng và chăm sóc theo Quyết định số 2086/QĐ-TTg. Anh Hải cho biết: Được Nhà nước đầu tư, gia đình tôi có cơ hội mở rộng sản xuất, giảm nghèo. Hiện nay một số hộ dân trong xóm đã phát triển trồng sa mộc, hồi, quế, tuy nhiên đầu ra còn tự phát nên thu nhập chưa ổn định. Bà con mong muốn Nhà nước có phương án hỗ trợ đầu ra, bao tiêu sản phẩm ổn định lâu dài để bà con yên tâm canh tác, sản xuất.

Chị Tuyết, anh Hải là 2 trong số 536 hộ đồng bào dân tộc Lô Lô ở Cao Bằng được khảo sát nhu cầu, đưa vào danh mục hỗ trợ của Ban Dân tộc tỉnh trong năm 2020. Cùng với đó, tỉnh triển khai thực hiện hỗ trợ trâu, bò, đầu tư làm đường nông thôn, đường nước sinh hoạt, nhà sinh hoạt cộng đồng tại 5 xóm.

Ban Dân tộc tỉnh có kế hoạch làm việc với Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh để hỗ trợ đồng bào được vay vốn lãi suất thấp, đầu tư mở rộng sản xuất, chăn nuôi. Đồng thời xây dựng xóm Khuổi Khon, xã Kim Cúc thành xóm điểm tiêu biểu bảo tồn kiến trúc, văn hóa truyền thống của đồng bào Lô Lô với nghề dệt thổ cẩm và phát triển du lịch cộng đồng…

Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Bế Văn Hùng cho biết: Trong giai đoạn tới, thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 với nguồn lực gấp trên 1,5 lần nguồn lực cho giai đoạn trước, trong đó tích hợp cả chính sách cho đồng bào DTTS rất ít người là đồng bào dân tộc Lô Lô theo Quyết định số 2086 và các chương trình, chính sách dân tộc khác. Với nguồn lực lớn, cơ chế đồng bộ được triển khai sẽ góp phần quan trọng giúp đồng bào dân tộc Lô Lô nâng cao chất lượng cuộc sống.             

Hoàng Phúc