Ông Yơp (bên phải), Trưởng ban Công tác Mặt trận làng Đê Hrel, thị trấn Kon Dơng (huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai) vận động dân làng chuyển đổi cây trồng, nâng cao thu nhập.

Đảng, Nhà nước và chính quyền các địa phương luôn quan tâm, động viên, đãi ngộ, tạo điều kiện để người có uy tín trong vùng đồng bào DTTS triển khai các hoạt động… Theo Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các tỉnh, thành phố; người có uy tín luôn làm việc trách nhiệm, tâm huyết với các hoạt động, chương trình tại khu dân cư, buôn làng; người dân lắng nghe, kính trọng và làm theo.

Tâm huyết, trách nhiệm cao với cộng đồng

Tại tỉnh Đồng Nai có hơn 200 người có uy tín. Đồng bào các DTTS sống xen kẽ ở các huyện, thành phố Long Khánh, thành phố Biên Hòa và sống tập trung đông ở khu vực nông thôn, rừng phòng hộ và rừng sản xuất. Một số ít các dân tộc ChơRo, Mạ, XTiêng, Chăm, Tày, Nùng... sống quần tụ thành làng. Nhiều năm qua, các cơ quan, ban, ngành và Mặt trận Tổ quốc tỉnh phát huy vai trò của người có uy tín trong tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện các phong trào thi đua, các chương trình, mục tiêu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, giữ gìn an ninh trật tự... Nổi bật là việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào các dân tộc, thông qua duy trì tổ chức lễ, Tết truyền thống, bảo tồn tiếng nói, chữ viết và văn hóa phi vật thể của đồng bào.

Đồng thời, người có uy tín tích cực vận động đồng bào tham gia Ngày hội Văn hóa-Thể thao các DTTS được tổ chức ở cấp huyện, cấp tỉnh và tham gia hội thi thể thao toàn quốc; tuyên truyền, vận động đồng bào DTTS thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, thực hiện nếp sống văn hóa trong việc cưới, việc tang, lễ hội; loại bỏ những hủ tục, tập quán lạc hậu; vận động hỗ trợ các gia đình gặp khó khăn.

Có thể kể đến ông Chềnh Cún Pẩu (52 tuổi) ở ấp Hòa Hiệp, xã Ngọc Định (huyện Định Quán). Là người có uy tín, ông Pẩu đã cùng chính quyền địa phương vận động người dân trong ấp chung sức xây dựng nông thôn mới. Năm 2017, UBND xã có chủ trương xây nhà văn hóa ấp để bà con có nơi sinh hoạt, nhưng lại không có đất công để thực hiện, ông Chềnh Cún Pẩu đã chủ động hiến một phần đất của gia đình. Ngoài ra, ông còn hiến đất xây dựng phân hiệu trường mầm non và làm đường giao thông nông thôn.

Hiện nay, tỉnh Thanh Hóa có 1.289 người có uy tín trong đồng bào DTTS. Đó là những người được người dân thôn, bản bình chọn, suy tôn. Ông Quách Văn Long, Trưởng thôn Đồng Xuân, xã Hải Long, huyện Như Thanh, đã tích cực vận động nhân dân tham gia hiến đất, giải phóng mặt bằng để mở rộng các tuyến đường giao thông nông thôn, xây cầu và các công trình phúc lợi với số tiền hơn 2 tỷ đồng. Bên cạnh đó, ông còn phối hợp các chi hội, đoàn thể giải quyết hiệu quả các vụ tranh chấp, mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân, không để phát sinh vấn đề phức tạp.

Một người uy tín tiêu biểu khác là ông Bàn Văn Phòng, Tổ trưởng Tổ an ninh xã hội thôn Thạch An, xã Cẩm Liên, huyện Cẩm Thủy, thường xuyên tuyên truyền, vận động gia đình, dòng họ trong thôn tham gia phong trào hoạt động, chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội của địa phương. Thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, ông đã “đến từng ngõ, gõ cửa từng nhà” để tuyên truyền về mục tiêu, ý nghĩa, vai trò chủ thể của người dân, để mọi người đồng thuận, tích cực tham gia các nội dung, tiêu chí, nhất là tiêu chí bảo đảm an ninh pháp luật, tiêu chí về văn hóa, giảm nghèo...

Theo Ủy ban MTTQ tỉnh Thanh Hóa, qua ghi nhận thực tiễn, người có uy tín đang là “cánh tay nối dài” giúp mặt trận tuyên truyền, vận động đồng bào các DTTS chấp hành tốt các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Quan tâm, động viên người có uy tín

Người có uy tín trong đồng bào DTTS có vai trò, vị trí rất quan trọng trên các lĩnh vực đời sống, kinh tế-xã hội; là lực lượng nòng cốt, cầu nối quan trọng giữa cấp ủy đảng, chính quyền với người dân. Hằng năm, người có uy tín được cấp ủy, chính quyền địa phương mời tham dự các buổi phổ biến pháp luật, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chương trình, dự án đầu tư tại địa phương; các buổi hội nghị, họp dân để tuyên truyền, cung cấp thông tin thời sự về tình hình phát triển kinh tế-xã hội; được cấp phát báo để nắm rõ, kịp thời tình hình đất nước. Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, cấp ủy chính quyền các địa phương thường xuyên gặp mặt, tôn vinh, lắng nghe ý kiến, đề xuất của người có uy tín để từ đó có những chỉ đạo kịp thời…

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, dù được quan tâm bằng những chính sách cụ thể nhưng sự đãi ngộ với người có uy tín chưa thật sự tương xứng, vẫn còn một số bất cập cả về chế độ, chính sách, kinh phí... Do đó, các ban, bộ, ngành và địa phương cần bám sát thực tiễn, nghiên cứu, sớm có giải pháp khắc phục hạn chế này; bổ sung, hoàn thiện và thực hiện tốt các chính sách nhằm tăng cường, phát huy hơn nữa vai trò của người có uy tín trong vùng DTTS, góp phần thực hiện hiệu quả công tác dân tộc của Đảng và chính sách dân tộc của Nhà nước hiện nay. Các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo phát huy nhiệm vụ của các sở, ngành và UBND các huyện, thành phố trong công tác vận động, tuyên truyền, phổ biến và thực hiện các chế độ chính sách đối với người có uy tín.

Bên cạnh đó, các cơ quan, địa phương cần tạo điều kiện hơn nữa để người có uy tín tham gia góp ý xây dựng các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội gắn với đẩy mạnh cung cấp, phổ biến thông tin về chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nhất là các chủ trương, chính sách liên quan dân tộc, tôn giáo, quốc phòng, an ninh... Từ cơ sở, các cán bộ Mặt trận một số địa phương đề nghị cần có thêm chính sách hỗ trợ kinh phí hoạt động, kinh phí đi lại, chế độ bảo hiểm y tế cho người có uy tín một cách phù hợp; đẩy mạnh nêu gương điển hình tiên tiến và kịp thời biểu dương, khen thưởng những người có uy tín có thành tích tiêu biểu để tạo phong trào thi đua rộng khắp...

Hoàng Nam - Phạm Cường