Xây dựng mô hình điểm khu dân cư kiểu mẫu: Những cách làm hay, sáng tạo ở Quảng Bình

(Mặt trận) -Với sự nỗ lực, sáng tạo của Mặt trận các cấp tỉnh Quảng Bình, đến nay, đề án xây dựng mô hình điểm khu dân cư (KDC) nông thôn mới (NTM), NTM kiểu mẫu (KM) và đô thị văn minh (ĐTVM) kiểu mẫu đã mang lại hiệu quả thiết thực trên nhiều mặt của đời sống xã hội, trở thành một phong trào rộng khắp, có sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng dân cư.

Phú Thọ: Không để ai bị bỏ lại phía sau

Thanh Hóa: Hỗ trợ người nghèo “an cư” đón tết

Mặt trận Tổ quốc huyện Cai Lậy huy động tốt nguồn lực chăm lo an sinh xã hội

 Đồng chí Chủ tịch Ủy ban MTTQVN tỉnh Quảng Bình Phạm Thị Hân tặng hoa và quà chúc mừng KDC Hà Thiệp nhân dịp “Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc” năm 2022

Cuối năm 2020, Ban Thường trực Ủy ban MTTQVN tỉnh Quảng Bình khởi động triển khai đề án xây dựng mô hình điểm KDCNTM, NTMKM và ĐTVMKM, giai đoạn 2020-2025 tại 8 KDC ở 8 huyện, thị xã, thành phố (mỗi đơn vị cấp huyện 1 KDC).

Theo đó, đề án có 4 loại mô hình: 2 KDCNTM ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số (bản La Trọng 1, xã Trọng Hóa, Minh Hóa và bản Xà Khía, xã Lâm Thủy, Lệ Thủy); 2 KDCNTM ở vùng có đông đồng bào Công giáo (thôn 3 Phúc Đồng, xã Phúc Trạch, Bố Trạch và thôn Thuận Tiến, xã Thuận Hóa, Tuyên Hóa); 2 KDC NTMKM ở vùng đồng bằng (thôn Hà Thiệp, xã Võ Ninh, Quảng Ninh và thôn Đông Dương, xã Quảng Phương, Quảng Trạch); 2 KDC ĐTVMKM (tổ dân phố 3, phường Đồng Phú, TP. Đồng Hới và khu phố 2, phường Ba Đồn, TX. Ba Đồn).

Thực hiện mô hình, Ban Thường trực Ủy ban MTTQVN tỉnh Quảng Bình đã cử lãnh đạo, cán bộ Ban Phong trào phụ trách các mô hình và cùng với Mặt trận cấp huyện, cấp xã hướng dẫn Ban công tác Mặt trận KDC các bước từ xây dựng kế hoạch, ra mắt mô hình và triển khai hoạt động; đồng thời, ưu tiên hỗ trợ các nguồn lực để giúp các KDC sớm hoàn thành NTM, NTMKM và ĐTVMKM.

Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQVN tỉnh Quảng Bình Trần Quang Minh cho biết: Sau 2 năm triển khai mô hình điểm, Mặt trận các cấp đã huy động hiệu quả nhiều nguồn lực để giúp các KDC hoàn thành các nội dung, tiêu chí của mô hình. Từ mô hình điểm cấp tỉnh, đến nay đã trở thành phong trào thi đua của Mặt trận các cấp và các tầng lớp nhân dân trong xây dựng KDCNTM, NTMKM và ĐTVMKM. Mặt trận các cấp đã có những cách làm sáng tạo, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động phù hợp với tình hình thực tiễn và theo phương châm đưa công tác Mặt trận về KDC.

Từ đó, huy động được sức mạnh tổng hợp từ sự quan tâm lãnh đạo của cấp ủy đảng, sự phối hợp chặt chẽ giữa Mặt trận với chính quyền và các ban, ngành, đoàn thể, sự đồng tình hưởng ứng tích cực của các tầng lớp nhân dân. Tất cả đã tạo nên nguồn động lực, khơi dậy tiềm năng, sức mạnh của cộng đồng dân cư, khối đại đoàn kết toàn dân để thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội, an ninh-quốc phòng ở địa phương.

Đến nay, các mô hình cơ bản đạt những chỉ tiêu theo lộ trình, bộ mặt KDC ngày càng khang trang, chất lượng cuộc sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng lên. Ở cơ sở, cấp ủy, chính quyền, Mặt trận nhiều địa phương rất quan tâm đến công tác chỉ đạo và phối hợp thực hiện mô hình.

Từ 8 mô hình cấp tỉnh, Mặt trận cấp huyện, cấp xã đã triển khai được 192 mô hình (riêng năm 2022 nhân rộng 133 mô hình); trong đó, Lệ Thủy 26 mô hình, Quảng Ninh 21 mô hình, TP. Đồng Hới 34 mô hình, Bố Trạch 27 mô hình, TX. Ba Đồn 27 mô hình, Quảng Trạch 13 mô hình, Tuyên Hóa 17 mô hình và Minh Hóa 27 mô hình.

Một số địa phương đã chủ động triển khai sớm đến 100% các xã, phường, thị trấn còn lại. Điển hình, như: Ủy ban MTTQVN TP. Đồng Hới, huyện Minh Hóa và TX. Ba Đồn đã chủ động, sáng tạo xây dựng đề án, chọn mỗi xã, thị trấn một KDC xây dựng mô hình điểm của cấp huyện. Đảng ủy phường Ba Đồn ra nghị quyết về xây dựng mô hình KDC ĐTVMKM.

Đảng ủy, chính quyền xã Trọng Hóa quan tâm, sâu sát từng nội dung tiêu chí để chỉ đạo, phối hợp vận động nhân dân thực hiện hiệu quả. UBND phường Đồng Phú quan tâm hỗ trợ các nguồn lực cho tổ dân phố 3 để thực hiện xây dựng mô hình. Ủy ban MTTQVN một số địa phương đã chủ động, sáng tạo, căn cứ đề án của tỉnh để tổ chức khảo sát, xây dựng đề án cấp huyện.

TP. Đồng Hới là địa phương đi đầu trong thực hiện đề án với nhiều cách làm hay, sáng tạo. Theo Chủ tịch Ủy ban MTTQVN TP. Đồng Hới Trần Thanh Sơn, việc nhân rộng các mô hình điểm luôn gắn với nhiệm vụ chính trị của địa phương, được nhân dân đồng tình, hưởng ứng tích cực với vai trò là chủ thể trong xây dựng NTM, ĐTVM.

Bộ mặt các KDC thực hiện mô hình điểm được đổi mới, khang trang qua từng ngày, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân được nâng lên, kinh tế-xã hội ngày càng phát triển. Hiệu quả của mô hình là cơ sở quan trọng để các xã, phường hoàn thành tiêu chí trong xây dựng NTM kiểu mẫu và ĐTVMKM, phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo và nội lực của cộng đồng dân cư trong thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, ĐTVM”.

Nói về kết quả nhân rộng mô hình ở địa phương, ông Nguyễn Cảnh Tuấn, Chủ tịch Ủy ban MTTQVN huyện Minh Hóa chia sẻ: “Thực hiện đề án xây dựng mô hình điểm KDCNTM, NTMKM và ĐTVMKM, Ban Thường trực Ủy ban MTTQVN huyện đã thực hiện khảo sát và nhân rộng 14 mô hình điểm KDC cấp huyện. Đến nay, có 3 KDC đạt chuẩn NTM chuyển sang xây dựng KDCNTM nâng cao, 11 KDC tiếp tục phát huy hiệu quả mô hình. Mặt trận cấp xã đã nhân rộng thêm được 10 KDC thực hiện xây dựng KDC đạt chuẩn NTM. Đến nay, trên địa bàn huyện có 27/111 KDC xây dựng đạt chuẩn NTM, KDCNTM nâng cao với các nội dung, tiêu chí, giải pháp thực hiện hiệu quả và bền vững. Điển hình, như: Ủy ban MTTQVN thị trấn Quy Đạt và các xã: Xuân Hóa, Tân Hóa, Hóa Hợp, Hóa Thanh, Trọng Hóa, Hóa Phúc, Trung Hóa… đã chủ động, sáng tạo, đánh giá hiệu quả mô hình và xây dựng kế hoạch nhân rộng mỗi xã mỗi mô hình điểm”.

Đánh giá kết quả thực hiện các nội dung, tiêu chí tại 8 KDC thực hiện mô hình điểm của tỉnh, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQVN tỉnh Trần Quang Minh cho hay: “Đối với tiêu chí về đoàn kết tham gia phát triển kinh tế, tích cực giúp nhau giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống, khuyến khích làm giàu chính đáng, 8 KDC đã xây dựng mới 18 vườn mẫu, xây dựng mới và duy trì 52 mô hình phát triển kinh tế, trang trại, gia trại. Tỷ lệ hộ nghèo tại 8 KDC giảm bình quân gần 4%, số hộ khá và giàu ngày càng tăng. Các KDC được hỗ trợ xây dựng và sửa chữa 140 nhà “Đại đoàn kết” với trị giá trên 6,2 tỷ đồng. Riêng bản La Trọng 1 và bản Xà Khía có 102 nhà và đã hoàn thành tiêu chí về nhà ở cho các hộ dân. Đến nay, cả 8 KDC đều đạt danh hiệu KDC văn hóa, tỷ lệ gia đình đạt danh hiệu gia đình văn hóa bình quân trên 94%”.

Mô hình “Một giờ sạch đẹp” được 8 KDC duy trì nhằm tổng vệ sinh trên các tuyến đường, chăm sóc các tuyến đường hoa, điểm hoa. Các KDC đã trang bị 9.260 thùng đựng rác mới cho các hộ gia đình khó khăn; trồng trên 9.000 cây hoa tường vi, bằng lăng, mưng, hoàng yến và các loại hoa khác với tổng trị giá hơn 500 triệu đồng; xây dựng 28 tuyến đường kiểu mẫu, với chiều dài hơn 7,2km; hoàn thành gần 9km đường, trụ điện “Thắp sáng đường quê”, đoạn đường chiếu sáng với trị giá trên 3 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, các KDC đã lắp đặt mới 125 camera giám sát an ninh trật tự tại 18 tuyến đường và ngã ba, ngã tư với chiều dài hơn 25km. Nhiều KDC có cách làm hay, sáng tạo, như: Tổ dân phố 3 (phường Đồng Phú) đã thực hiện 1 đường tranh bích họa dài trên 77m, hoàn thiện đoạn đường điện chiếu sáng với kinh phí gần 900 triệu đồng, xây dựng và nhân rộng được 4 mô hình KDC nhà trọ VMKM. Khu phố 2 (phường Ba Đồn) xây dựng 1 tuyến đường hoa kiểu mẫu dài 300m.

Thôn Đông Dương (xã Quảng Phương) sửa chữa nhà văn hóa và mua sắm các trang thiết bị vui chơi, tập luyện thể dục thể thao, mua sắm mới 100% hệ thống loa truyền thanh của thôn với trị giá gần 250 triệu đồng. Nhân dân thôn Hà Thiệp (xã Võ Ninh) đóng góp trên 1,2 tỷ đồng để mua sắm trang thiết bị phục vụ cho hội họp, văn hóa, văn nghệ và xây dựng tường rào, khuôn viên trồng hoa xung quanh nhà văn hóa; bê tông 2 tuyến đường trục thôn với tổng kinh phí 3,9 tỷ đồng, trong đó nhân dân đóng góp 1,3 tỷ đồng...

Nhằm tiếp tục nhân rộng, lan tỏa đề án xây dựng mô hình điểm KDCNTM, NTMKM và ĐTVMKM, Mặt trận các cấp sẽ tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, sự phối hợp của chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể để triển khai mô hình gắn với thực hiện nội dung của cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, ĐTVM”.

Cùng với việc phát huy truyền thống đoàn kết, tương thân tương ái trong nhân dân, sự phối hợp nhịp nhàng giữa ban điều hành với ban cán sự KDC và các tổ chức, đoàn thể, các KDC luôn xác định và kiên trì phương châm vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng mô hình NTM, NTMKM, ĐTVMKM.

Sau gần nửa chặng đường thực hiện mô hình điểm KDCNTM, NTMKM và ĐTVMKM, đến nay, thôn Hà Thiệp (xã Võ Ninh) đã được công nhận NTM kiểu mẫu năm 2021; thôn Thuận Tiến (xã Thuận Hóa) và tổ dân phố 3 (phường Đồng Phú) đã cơ bản hoàn thành các tiêu chí; thôn 3 Phúc Đồng (xã Phúc Trạch) còn 1 tiêu chí chưa đạt (hộ nghèo); thôn Đông Dương (xã Quảng Phương) còn 2 tiêu chí chưa đạt (đường giao thông và vườn, nhà ở hộ gia đình); khu phố 2 (phường Ba Đồn) còn 2 tiêu chí gần đạt (quy hoạch và hệ thống loa truyền thanh); bản La Trọng 1 (xã Trọng Hóa) còn 5 tiêu chí chưa đạt (cơ sở vật chất văn hóa, thông tin và truyền thông, nhà ở và dân cư, thu nhập, hộ nghèo) và bản Xà Khía (xã Lâm Thủy) còn 3 tiêu chí chưa đạt (thu nhập, hộ nghèo, môi trường và an toàn thực phẩm).

Hiền Chi