Người dân thị trấn Phát Diệm (Kim Sơn) dọn vệ sinh môi trường. Ảnh: Anh Tuấn

Xác định rõ điều đó những năm qua, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình đã triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng môi trường. Tuy nhiên, đây là tiêu chí khó và hiện là tiêu chí chưa đạt trong quá trình xây dựng NTM của huyện. Đã thành thông lệ cứ vào ngày 27 hàng tháng, hàng chục hội viên phụ nữ phố Trì Chính, thị trấn Phát Diệm lại tập trung để dọn vệ sinh môi trường. Không ai bảo ai, chị em nhanh tay người quét đường phố, vỉa hè; người nhặt rác, khơi thông dòng chảy. Tuyến phố buôn bán sầm uất, người xe tấp nập nhưng vẫn giữ được không gian sạch đẹp, gọn gàng nhờ hoạt động đều đặn của chị em trong khu phố. 

Bà Vũ Thị Uyển, Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ phố Trì Chính cho biết: "Phong trào dọn vệ sinh của tổ dân phố từ lâu đã đi vào nền nếp. Sáng 27 hàng tháng, ai cũng tự giác sắp xếp thời gian để tham gia công việc chung". Được biết, phong trào dọn vệ sinh đã được triển khai tại tất cả 8 khu phố trên địa bàn thị trấn từ nhiều năm nay. 

Bà Lại Thị Hường, phố Phát Diệm Đông chia sẻ: "Cá nhân tôi luôn tâm niệm: mình xả ra môi trường thứ gì, thì con cháu mình tương lai sẽ nhận về thứ đó. Mình xả rác bừa bãi, phá hủy môi trường thì con cháu chắc chắn sẽ nhận lại bầu không khí ô nhiễm mà thôi. Vì vậy, bản thân tôi luôn tự giác tham gia các phong trào dọn vệ sinh chung và giữ gìn vệ sinh riêng. Bảo vệ môi trường là trách nhiệm chung nhưng mang lại lợi ích cho mỗi người." 

Những chuyển biến trong ý thức của người dân đã góp phần không nhỏ vào việc nâng cao tiêu chí môi trường ở huyện Kim Sơn. Đây cũng chính là kết quả từ việc tuyên truyền, vận động của các cấp hội, tổ chức đoàn thể, khẳng định sức lan tỏa rộng rãi của các phong trào trong thời gian qua. 

Điển hình như các cấp Hội phụ nữ không chỉ vận động hội viên duy trì tốt việc phân loại, xử lý rác thải sinh hoạt mà còn phát huy hiệu quả cuộc vận động "Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch" gắn với thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM; các mô hình "Xây dựng bể thu gom bao bì thuốc bảo vệ thực vật trên các cánh đồng" của hội nông dân; hội cựu chiến binh có mô hình "đoạn sông, đoạn đường tự quản"; đoàn thanh niên với chiến dịch "Hãy làm sạch biển"...   

Mặc dù đạt được những kết quả tích cực, song công tác bảo vệ môi trường ở một số địa phương, cơ quan, đơn vị trên địa bàn huyện Kim Sơn chất lượng chưa cao, chưa thường xuyên, liên tục; ý thức và hành động của người dân trong việc bảo vệ, giữ gìn môi trường sống còn hạn chế. Một số điểm dân cư còn bị ô nhiễm môi trường; dòng sông, kênh mương bị ách tắc; nhiều tuyến đường giao thông và các công trình công cộng bị lấn chiếm, phát sinh các điểm tập kết rác thải gây mất vệ sinh công cộng, mất mỹ quan đô thị… 

Đến thời điểm này, huyện đã đạt 5/9 tiêu chí NTM là: thủy lợi, điện, kinh tế và an ninh trật tự - hành chính công, còn 4/9 tiêu chí chưa đạt là: quy hoạch, giao thông, môi trường, chất lượng môi trường sống. Trong đó, môi trường là một trong những tiêu chí khó thực hiện, bởi tốc độ đô thị hóa nhanh, trong khi tập quán sinh hoạt của người dân có từ lâu đời, ý thức của một bộ phận người dân chưa cao. 

Qua thống kê của Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện, trong tiêu chí môi trường, huyện mới đạt về hệ thống thu gom, xử lý chất thải rắn; tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt chôn lấp trực tiếp chiếm khoảng 50% tổng lượng rác phát sinh. Tuy nhiên, tỷ lệ hộ gia đình thực hiện phân loại rác tại nguồn của Kim Sơn mới đạt trên 30% (chưa đạt). 

Trên địa bàn huyện chưa có công trình xử lý nước thải sinh hoạt tập trung áp dụng biện pháp phù hợp và mô hình tái chế chất thải hữu cơ, phụ phẩm nông nghiệp quy mô cấp xã trở lên. Tỷ lệ khu công nghiệp, cụm công nghiệp, làng nghề trên địa bàn thực hiện đúng các quy định về bảo vệ môi trường và tỷ lệ đất cây xanh công cộng tại điểm dân cư nông thôn khoảng 2m2 /người cũng chưa đạt. 

Để tiêu chí môi trường không trở thành "rào cản" trên con đường xây dựng huyện NTM, huyện Kim Sơn đang tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp để thực hiện các nội dung của tiêu chí này. 

Mới đây, Huyện ủy đã ban hành Kế hoạch số 64 về việc "Triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm xây dựng huyện đạt chuẩn NTM; phát động phong trào bảo vệ, giữ gìn vệ sinh và cải tạo cảnh quan môi trường"; phong trào thi đua "Ngày thứ Bảy xanh, ngày Chủ nhật sạch". Chỉ tính riêng trong đợt ra quân đầu tiên của phong trào "Ngày thứ Bảy xanh, ngày Chủ nhật sạch" đã thu hút hàng nghìn người tham gia, dọn được 50 tấn rác thải, phát quang cây cối bụi rậm; trồng thêm 1.000 cây xanh ở các xã, thị trấn. 

Đồng chí Trần Anh Khiêm, Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết: Tiêu chí môi trường là một trong những tiêu chí khó trong chương trình xây dựng NTM và đây cũng là 1 trong 4 tiêu chí huyện NTM mà Kim Sơn chưa đạt. Tuy nhiên, với mục tiêu gần là phấn đấu đạt chuẩn huyện NTM trong năm 2022 và mục tiêu xa hơn là bảo vệ môi trường sinh thái, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, huyện đang triển khai quyết liệt và đồng bộ các giải pháp nhằm nâng cao tiêu chí môi trường. 

Trọng tâm trước mắt là đẩy mạnh công tác quản lý chất thải rắn; quản lý chặt chẽ về môi trường đối với các cơ sở sản xuất, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, chế biến nông, lâm, thủy sản; khu, cụm công nghiệp, làng nghề; khu vực canh tác nông nghiệp, chăn nuôi tập trung, xây dựng kế hoạch cải tạo môi trường. 

Phối hợp với các tổ chức đoàn, hội thực hiện mô hình phân loại rác thải tại nguồn; tăng cường công tác tuyên truyền, xây dựng các mô hình tại các xã để nhân rộng (dự kiến 1 mô hình/xã); hoàn thành việc sửa chữa, nâng cấp Nhà máy xử lý rác Hồi Ninh, Kim Đông, đảm bảo mô hình tái chế chất thải hữu cơ, phụ phẩm nông nghiệp quy mô cấp xã. 

Đồng thời, tiếp tục cải thiện và nâng cao chất lượng môi trường nông thôn, xây dựng các khu, cụm dân cư nông thôn sinh thái (sáng - xanh - sạch - đẹp - văn minh), tăng tỷ lệ cây xanh trên một đơn vị diện tích khu dân cư nông thôn. Tiếp tục duy trì phong trào thi đua "Ngày thứ Bảy xanh, ngày Chủ nhật sạch" đảm bảo thường xuyên, liên tục, có hiệu quả. Coi đây là tiêu chí để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ và thi đua cuối năm của các cơ quan, đơn vị, địa phương trong huyện. 

Những giải pháp đồng bộ, sự quyết tâm cao của các cấp ủy đảng, chính quyền, MTTQ và nhân dân trong huyện sẽ góp phần xây dựng môi trường sáng - xanh - sạch đẹp, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, đồng thời giúp Kim Sơn sớm hoàn thành các tiêu chí xây dựng huyện NTM trong thời gian tới. 

Minh Hải