Bám sát các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của huyện và căn cứ vào các chương trình, nghị quyết của tỉnh, của huyện về công tác BVMT; khuyến khích hỗ trợ xử lý chất thải rắn sinh hoạt, phân loại rác thải sinh hoạt… MTTQ huyện đã chủ động phối hợp với các tổ chức thành viên, cơ quan chức năng và địa phương trong toàn huyện đẩy mạnh các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức của nhân dân về BVMT. Hằng năm, MTTQ huyện đã chỉ đạo MTTQ các xã, thị trấn, các khu dân cư lồng ghép nội dung, tiêu chí BVMT với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; đưa nhiệm vụ BVMT làm tiêu chí đánh giá, bình xét, công nhận danh hiệu gia đình, khu dân cư văn hóa; giám sát việc chấp hành pháp luật về BVMT ở khu dân cư; toàn huyện đã có 100% khu dân cư và gần 90% hộ gia đình ký cam kết tham gia BVMT. Các tổ chức thành viên của MTTQ huyện cũng tăng cường hoạt động tham gia BVMT một cách hiệu quả, thiết thực, như: lắp đặt các bể chứa để người dân tự thu gom bao bì thuốc bảo vệ thực vật ngay tại đồng ruộng và tổ chức thu gom sau mỗi vụ sản xuất; tổng vệ sinh đường làng, ngõ xóm, chợ, đường giao thông… để thu gom rác thải, tạo cảnh quan sạch - đẹp; đẩy mạnh phong trào phụ nữ với công tác BVMT gắn với thực hiện cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”...

MTTQ tỉnh  Hà Nam và huyện tổ chức hướng dẫn nhân dân thôn Nguyễn Phú (xã Thanh Hương) phân loại, xử lý rác thải bằng men vi sinh và thùng Compost.

Thông qua công tác tuyên truyền, vận động đã phát huy được vai trò của các cá nhân, hộ gia đình và cộng đồng dân cư tự giác tham gia vào hoạt động BVMT, như: định kỳ hàng tuần tổng vệ sinh đường làng, ngõ xóm, khu phố, khơi thông cống rãnh, cống thoát nước, dọn vệ sinh khu vực công cộng; trồng cây xanh bảo vệ môi trường; tập kết rác thải đúng nơi quy định.

Đặc biệt, MTTQ huyện đã xây dựng mô hình khu dân cư tự quản về BVMT gắn với xây dựng con đường sáng – xanh - sạch - đẹp tại một số xã, thị trấn, như: Thanh Tân, Thanh Tâm, Liêm Phong, Thanh Nguyên và thị trấn Kiện Khê… Trong năm 2023, xã Liêm Túc đã triển khai kế hoạch thực hiện mô hình này trên phạm vi toàn xã nhằm phát huy vai trò tự quản, tính sáng tạo của nhân dân trong thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới (NTM) nâng cao, NTM kiểu mẫu; xây dựng cảnh quan, môi trường sáng - xanh - sạch - đẹp. Trước khi thực hiện mô hình, MTTQ xã phối hợp với các tổ chức thành viên tiến hành rà soát, đánh giá thực trạng từng khu dân cư gắn với xây dựng khu dân cư NTM nâng cao; từ đó tăng cường tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia thực hiện, như: các khu dân cư có tỷ lệ trồng cây xanh, cây hoa hoặc cây bóng mát 2 bên đường từ 80% trở lên; vận động nhân dân sử dụng thùng rác đồng bộ, bảo đảm mỹ quan; thường xuyên thực hiện vệ sinh đường, ngõ, hệ thống kênh, mương, rãnh thoát nước trên địa bàn xóm; các trục đường trong khu dân cư có hệ thống trang trí tuyên truyền; các hộ dân cam kết xây dựng “Gia đình 5 không, 3 sạch”, “Gia đình văn hóa”…

Khi thực hiện mô hình này, MTTQ xã đã tích cực vận động nhân dân ký cam kết và tự nguyện thực hiện các tiêu chí; phấn đấu 100% hộ gia đình trên địa bàn xóm Vĩ Khách Cầu được hướng dẫn thực hiện tốt việc phân loại, xử lý rác thải tại hộ, trong đó có 70% số hộ gia đình trở lên thực hiện phân loại, xử lý rác thải tại hộ. Sau khi đánh giá hiệu quả mô hình điểm tại xóm Vĩ Khách Cầu, MTTQ huyện tiếp tục chỉ đạo nhân rộng mô hình đối với những thôn xóm còn lại của xã Liêm Túc và các xã khác trên địa bàn huyện.

Trong việc tuyên truyền, vận động nhân dân các địa phương thực hiện phân loại rác thải tại nguồn và hướng dẫn quy trình ủ phân hữu cơ bằng thùng Compost, bà Lê Thị Minh Phương, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ huyện Thanh Liêm cho biết: Phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn là việc làm cần thiết, góp phần giảm thiểu lượng rác và chi phí thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải. Nhận thức được điều đó, Ủy ban MTTQ huyện đã phát động nhân dân thực hiện phân loại rác tại hộ gia đình và bước đầu đã có những kết quả tích cực, được người dân ở nhiều địa phương đồng tình hưởng ứng. Để nâng cao hiệu quả mô hình, 100% hộ gia đình trên địa bàn huyện đã được hướng dẫn thực hiện việc phân loại, xử lý rác tại hộ và ủ phân hữu cơ; 85% số hộ gia đình được hỗ trợ vật dụng để chứa rác thải hữu cơ và xử lý rác thải tại hộ. Ý thức của người dân trong tham gia phân loại, xử lý rác thải tại hộ đã từng bước được cải thiện với khoảng 50% hộ dân đã thực hiện phân loại rác thường xuyên, 30% phân loại rác không thường xuyên và chỉ còn 20% số hộ chưa thực hiện phân loại vì tại hộ không có địa điểm xử lý rác cùng một số lý do khác. Các loại rác thải hữu cơ được thu gom, xử lý thành phân hữu cơ dùng bón cho cây trồng, số rác còn lại là chất thải rắn được đem ra điểm tập kết rác thải, góp phần giảm lượng rác thải vận chuyển đến bãi tập kết rác thải của các thôn từ 20% - 30% so với trước đây.

Một tuyến đường do MTTQ và Hội Nông dân xã Thanh Tâm phối hợp chăm sóc, giữ gìn cảnh quan, môi trường xanh - sạch - đẹp. Ảnh: Hà Trần

UBND huyện cũng đầu tư triển khai điểm việc lắp đặt camera giám sát tại bãi rác tập trung của hai xã Liêm Cần, Liêm Phong để theo dõi và xử lý kịp thời tình trạng đổ trộm rác, giám sát việc bốc xúc thường xuyên rác thải tại bãi trung chuyển về nơi xử lý; khắc phục tình trạng tồn đọng, dồn ứ rác thải gây ô nhiễm môi trường. Qua một thời gian đưa vào sử dụng, hệ thống camera đã phát huy tốt tác dụng, tạo tiền đề cho triển khai nhân rộng tại các xã, thị trấn trên địa bàn toàn huyện.

Trong năm 2023, cơ quan MTTQ huyện đã nghiên cứu xây dựng sáng kiến BVMT hướng đến giúp cán bộ, hội viên phụ nữ, giáo viên và học sinh có kiến thức về BVMT và trở thành những tuyên truyền viên làm tốt công tác tuyên truyền, vận động cộng đồng tích cực tham gia các hoạt động BVMT. Sáng kiến này dự kiến được triển khai với sự tham gia của cán bộ, hội viên phụ nữ xã Thanh Hải và giáo viên, học sinh Trường THCS Thanh Hải, Trường THCS Liêm Túc. Trong đó, sẽ tập trung tuyên truyền, vận động, nâng cao ý thức BVMT trong và ngoài trường học; hướng dẫn phân loại rác thải; phát động phong trào trồng chăm sóc cây xanh trong trường học; phối hợp kêu gọi học sinh tham gia dọn dẹp đường làng, ngõ xóm định kỳ; các chi hội phụ nữ thu gom rác thải nhựa để bán gây quỹ tặng quà hội viên phụ nữ nghèo, phụ nữ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn… góp phần đưa tiêu chí môi trường ở các xã NTM ngày càng đạt kết quả cao.

Với phương pháp, hình thức tuyên truyền, vận động phong phú, đa dạng và những việc làm thiết thực, MTTQ các cấp của huyện Thanh Liêm đã huy động được sức mạnh của nhân dân chung tay xây dựng nếp sống văn minh, nỗ lực bảo vệ, giữ gìn môi trường sống xanh - sạch - đẹp.

Thanh Hà