Người dân trang trí cho các tuyến đường thêm sạch, đẹp.

Không còn vứt rác bừa bãi

TP Thủ Đức là địa bàn giáp ranh với tỉnh Bình Dương và Đồng Nai. Nơi đây có các khu chế xuất Linh Trung I, Linh Trung II, khu công nghiệp Bình Chiểu, chợ đầu mối nông sản Thủ Đức và hệ thống các trường đại học, cao đẳng… đã thu hút đông đảo người dân từ các tỉnh đến sinh sống, làm ăn, học tập. Để thực hiện có hiệu quả trong công tác tuyên truyền vận động, tháng 4/2018, Ủy ban MTTQ quận Thủ Đức (cũ) đã sáng kiến mô hình “5+1”(5 hộ gia đình, chọn 1 gia đình tiêu biểu) về BVMT.

Bà Nguyễn Thị Thanh Luận - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ TP Thủ Đức cho biết, để mô hình được hiệu quả, MTTQ quận xây dựng kế hoạch, chọn phường Tam Phú thực hiện thí điểm mô hình. Đến tháng 5/2018, hướng dẫn MTTQ phường Tam Phú xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện mô hình. Chỉ 1 tháng sau, MTTQ phường sơ kết đánh giá hiệu quả hoạt động của mô hình. Nhờ kết quả tốt, mô hình đã được nhân rộng ra các phường còn lại trên địa bàn, nhằm nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền vận động các hộ dân không xả rác bừa bãi, trên các tuyến đường các hộ kinh doanh buôn bán không lấn chiếm lòng, lề đường, vỉa hè thực hiện việc phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn, bỏ rác đúng nơi quy định.

Ông Nguyễn Đình Tùng - người dân sống tại phường Tam Phú chia sẻ, trước đây khu phố ông ở rất nhiều rác do người dân xả ra, thậm chí rác còn được đem từ địa bàn khác đến tập kết, chất đống, gây mùi hôi, môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng. Từ khi phường được chọn chí điểm mô hình “5+1”, các khu rác được dọn sạch sẽ, các bức tường được sơn vẽ tranh cổ động, tuyên truyền người dân BVMT.

“Những bãi rác nhanh chóng được biến thành các tuyến hẻm xanh, sạch đẹp nên người dân rất ủng hộ. Từ đó đến nay không gian đẹp được duy trì, không còn chuyện vứt rác bừa bãi” - ông Tùng nói.

Tháng 1/2021, TP Thủ Đức được chính thức thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 quận 2, 9 và Thủ Đức, mô hình này tiếp tục được duy trì và mở rộng. Nhờ vậy, đến nay đã có 19/34 phường vận động xây dựng được trên 10 nghìn nhóm theo mô hình “5+1” với gần 53 nghìn hộ dân tích cực tham gia. Qua đó các nhóm trưởng đã phát huy được vai trò của mình, và được sự đồng tình hưởng ứng của các thành viên. Hiệu quả vượt ngoài dự kiến, bởi mô hình không chỉ thực hiện công tác BVMT mà còn phát huy có hiệu quả trong các phong trào khác, như phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc...

Để dân thấy lợi ích, dân sẽ ủng hộ

Từ tháng 3/2019, toàn hệ thống MTTQ quận 8 và các phường trên địa bàn đã quyết tâm tổ chức nhiều mô hình nhằm nâng cao ý thức BVMT trong nhân dân như: “Xóa bãi rác làm sân chơi cho thiếu nhi”; xây dựng “Đường hoa”; “Biến bãi rác trồng cây xanh, hoa cảnh, tạo sân tập luyện thể dục thể thao”; mảng tường xanh; duy trì gian hàng “Đổi rác thải độc hại - Nhận ngay quà tặng”…

Ông Dương Tấn Lộc - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ quận 8 cho hay, trong quá trình thực hiện, Tổ môi trường đã phát hiện, chuyển hóa 71/71 điểm tập kết rác thành nơi vui chơi cho trẻ em, vườn rau, vườn hoa cộng đồng. Trong khi đó, nhiều mô hình khác được cơ sở tôn giáo hưởng ứng. Vận động Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam quận duy trì Ngày hội “Vì dòng kênh xanh”; các giáo xứ Công giáo đã tham gia thực hiện 4 công trình “Cơ sở tôn giáo chung tay xóa bãi rác - làm vườn hoa”... với tổng kinh phí là 302 triệu đồng.

Ngoài ra, quận 8 đã phát động mô hình “150 điểm tiếp nhận rác thải nguy hại”, nhận được sự hưởng ứng của các cơ sở tôn giáo đăng ký 150 điểm tiếp nhận rác thải nguy hại tại các cơ sở tôn giáo và trên địa bàn dân cư.

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ quận 8 và 16 phường đã thông tin số điện thoại tiếp nhận tin nhắn, hình ảnh, thư điện tử và điện thoại phản ánh của nhân dân liên quan đến tình trạng xả rác ra đường và kênh rạch, các trạm trung chuyển rác, các điểm tập kết rác... gây ô nhiễm môi trường. Phối hợp thành lập Tổ giám sát nhằm phát hiện và chuyển hóa điểm tập kết rác gây ô nhiễm môi trường, có nguy cơ phát sinh dịch bệnh trên địa bàn. Giám sát việc ra quân thực hiện phong trào “15 phút vì thành phố văn minh - sạch đẹp” vào sáng Chủ nhật hàng tuần.

Đến nay, quận 8 đã có 100% phường đạt tiêu chí “Không xả rác ra đường và kênh rạch”; 97 khu phố đăng ký 54 điểm thực hiện việc tổng vệ sinh dọn rác; 44 mảng tường thực hiện trang trí, tuyên truyền cổ động về vệ sinh môi trường…

Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ quận 8 cho biết, MTTQ quận chủ trương không làm thay việc chuyển hóa điểm tập kết rác cho người dân mà chỉ tạo điều kiện ban đầu, đứng ra làm đầu mối. Chính những người dân đang sinh sống tại khu vực sẽ cùng chung tay tổng dọn vệ sinh, chuyển hóa những điểm tập kết rác thành điểm vui chơi cho trẻ em, khu vực trồng hoa, trồng rau... và chính người dân sẽ chăm sóc, bảo quản và giữ gìn những thành quả của mình được bền vững.

Q.Đ