Báo cáo viên trình bày chuyên đề tại Hội nghị

Hội nghị đã nghe các chuyên đề về hệ thống các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam triển khai công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 và vị trí, vai trò của MTTQ Việt Nam trong công trong công tác bầu cử; công tác hiệp thương, lựa chọn, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội khoá XVI, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031; công tác tổ chức hội nghị lấy ý kiến cử tri nơi công tác, nơi cư trú của người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa VI, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031; công tác kiểm tra, giám sát bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XVI, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 – 2031.

Vị trí, vai trò của MTTQ Việt Nam trong công tác bầu cử

Ông Nguyễn Văn Pha, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam trình bày chuyên đề tại Hội nghị

Thông tin về vị trí, vai trò của MTTQ Việt Nam trong công trong công tác bầu cử, ông Nguyễn Văn Pha, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ và Pháp luật cho biết: Về các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương, Điều 22 Luật Bầu cử quy định các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương bao gồm: Ủy ban bầu cử ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; Ủy ban bầu cử ở xã, phường, đặc khu; Ban bầu cử đại biểu Quốc hội; Ban bầu cử đại biểu HĐND cấp tỉnh; Ban bầu cử đại biểu HĐND cấp xã; Tổ bầu cử.

Về thẩm quyền thành lập các tổ chức phụ trách bầu cử: UBND sau khi thống nhất với Thường trực HĐND và Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cùng cấp ra quyết định thành lập Ủy ban bầu cử, thời gian thành lập chậm nhất là ngày 30/11/2025.

Luật Bầu cử quy định thành viên của Ủy ban bầu cử ở cấp tỉnh, Ủy ban bầu của ở cấp xã gồm Chủ tịch, các Phó Chủ tịch và các Ủy viên là đại diện Thường trực HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam cùng cấp và một số cơ quan, tổ chức hữu quan; Ban bầu cử

ĐBQH gồm Trưởng ban, các Phó Trưởng ban và các Ủy viên là đại diện Thường trực HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam cùng cấp và một số cơ quan, tổ chức hữu quan; Ban bầu cử đại biểu HĐND gồm đại diện cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội; Tổ bầu cử gồm Tổ trưởng, Thư ký và các Ủy viên là đại diện cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, đại diện cử tri ở địa phương.

Như vậy, với Ủy ban bầu cử, Ban bầu cử đại biểu Quốc hội, Luật Bầu cử chỉ quy định thành phần có Ủy ban MTTQ Việt Nam cùng cấp (cơ cấu cứng); thành phần còn lại là các cơ quan, tổ chức hữu quan. Với Ban bầu cử đại biểu HĐND và Tổ bầu cử, Luật Bầu cử quy định thành phần có tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội (không có Ủy ban MTTQ Việt Nam).

Trong thực tiễn các cuộc bầu cử trước đây, trong thành phần các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương đều có đại diện của Ủy ban MTTQ Việt Nam và đại diện các tổ chức chính trị - xã hội. Vì thế, Thông tri số 05/TT-MTTW-BTT ngày 04/11/2025 của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã hướng dẫn: "Căn cứ vào cơ cấu, thành phần, số lượng của các tổ chức phụ trách bầu cử được quy định tại Mục 2 Chương III của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND, Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội cử đại diện lãnh đạo tham gia các tổ chức phụ trách bầu cử; bảo đảm đủ cơ cấu, thành phần của Ủy ban MTTQ Việt Nam tham gia các Ủy ban bầu cử, Ban bầu cử và các tổ chức chính trị - xã hội tham gia Ban bầu cử đại biểu HĐND các cấp". Ủy ban MTTQ Việt Nam các địa phương quán triệt hướng dẫn này để bảo đảm trong các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương có đầy đủ thành phần của Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội.

Ông Nguyễn Văn Pha cũng đưa ra một số lưu ý trong quá trình tổ chức Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất; Hội nghị hiệp thương lần thứ hai, lần thứ ba; về tổ chức các hội nghị cử tri; về tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri để vận động bầu cử; về công tác tuyên truyền; về công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư về bầu cử để các địa phương nắm rõ, tổ chức thực hiện.

Quy trình hiệp thương, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội và HĐND thực hiện theo 5 bước

Bà Nông Thị Mai Huyền, Trưởng Ban Tổ chức - Kiểm tra Cơ quan Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam trình bày chuyên đề về công tác hiệp thương, lựa chọn, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội khoá XVI, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031

Thông tin về công tác hiệp thương, lựa chọn, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội khoá XVI, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031, bà Nông Thị Mai Huyền, Trưởng Ban Tổ chức, Kiểm tra, Cơ quan Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam nêu rõ: Ngày 26/9/2025 Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã ban hành Nghị quyết liên tịch số 102 hướng dẫn quy trình hiệp thương, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XVI, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031.

Về quy trình hiệp thương, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XVI, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 được tiến hành theo 5 bước.

Bước một: Tổ chức Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất để thoả thuận về cơ cấu, thành phần, số lượng người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND (thực hiện trong khoảng thời gian từ ngày 1-10/12/2025).

Đối với hiệp thương, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội, Hội nghị ở Trung ương do Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam triệu tập, chủ trì. Thành phần hội nghị gồm Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, đại diện ban lãnh đạo các tổ chức thành viên của Mặt trận. Đại diện Hội đồng Bầu cử quốc gia, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ được mời tham dự.

Hội nghị ở tỉnh, thành phố do Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh triệu tập, chủ trì. Thành phần Hội nghị gồm: Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam, đại diện ban lãnh đạo các tổ chức thành viên của MTTQ Việt Nam cùng cấp và đại diện Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã trực thuộc. Đại diện Ủy ban bầu cử ở tỉnh, Thường trực HĐND và UBND cấp tỉnh được mời tham dự.

Căn cứ vào kết quả hiệp thương lần thứ nhất, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành điều chỉnh lần thứ nhất cơ cấu, thành phần, số lượng người của cơ quan, tổ chức, đơn vị ở trung ương và địa phương được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội.

Trên cơ sở điều chỉnh lần thứ nhất của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tổ chức hội nghị hiệp thương có trách nhiệm thông báo cho các cơ quan, tổ chức, đơn vị được phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội và hướng dẫn về nội dung, trình tự, thủ tục giới thiệu người ứng cử, làm hồ sơ ứng cử theo quy định của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND và các Nghị quyết có liên quan.

Về hiệp thương giới thiệu người ứng cử đại biểu HĐND, Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất do Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cùng cấp triệu tập, chủ trì trong khoảng thời gian từ ngày 1-10/12/2025. Thành phần Hội nghị gồm: Ban thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam, đại diện ban lãnh đạo các tổ chức thành viên của Mặt trận. Đại diện Ủy ban bầu cử, Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cùng cấp được mời tham dự hội nghị này.

Căn cứ vào kết quả hiệp thương lần thứ nhất, chậm nhất là ngày 15/12/2025, Thường trực HĐND cấp tỉnh, cấp xã tiến hành điều chỉnh cơ cấu, thành phần, số lượng người của cơ quan, tổ chức, đơn vị và thôn, tổ dân phố (đối với cấp xã) được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND cấp mình. Văn bản điều chỉnh được gửi ngay đến Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tổ chức hội nghị hiệp thương.

Bước hai: Cơ quan, tổ chức, đơn vị giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND (Thực hiện trong khoảng thời gian từ ngày 17/12/2025 đến 25/1/2026).

Bước ba: Tổ chức Hội nghị hiệp thương lần thứ hai để thoả thuận lập danh sách sơ bộ những người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND (Được thực hiện trong thời gian từ ngày ngày 2/2-3/2/2026). Thành phần triệu tập, chủ trì, tham dự của Hội nghị hiệp thương lần thứ hai giống như Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất

Bước bốn: Tổ chức Hội nghị lấy ý kiến nhận xét và tín nhiệm của cử tri đối với người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND (Được thực hiện thời gian từ ngày 4-8/2/2026)

Tổ chức hội nghị cử tri đối với người ứng cử đại biểu Quốc hội: Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh tổ chức họp với

đại diện Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã nơi có người ứng cử đại biểu Quốc hội cư trú và đại diện cơ quan, tổ chức, đơn vị có người ứng cử để hướng dẫn việc tổ chức lấy ý kiến nhận xét và tín nhiệm của cử tri.

Việc tổ chức hội nghị lấy ý kiến nhận xét và tín nhiệm của cử tri nơi cư trú đối với người ứng cử đại biểu Quốc hội và cử tri nơi công tác (nếu có) đối với người tự ứng cử đại biểu Quốc hội được thực hiện trong khoảng thời gian từ ngày 4-8/2/2026

Tổ chức hội nghị cử tri đối với người ứng cử đại biểu HĐND, ngay sau hội nghị hiệp thương lần thứ hai, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ cấp tổ chức hội nghị hiệp thương chủ trì cuộc họp với thành phần gồm người phụ trách công tác tổ chức, cán bộ của các cơ quan, tổ chức, đơn vị có người ứng cử; đại diện Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp dưới trực tiếp, đối với cấp xã mời Trưởng ban công tác Mặt trận trên địa bàn; Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã nơi có người ứng cử đại biểu HĐND cấp tỉnh cư trú để hướng dẫn việc tổ chức lấy ý kiến cử tri nơi cư trú đối với những người ứng cử có tên trong danh sách sơ bộ; hướng dẫn việc tổ chức lấy ý kiến cử tri nơi công tác (nếu có) đối với người tự ứng cử, người được thôn, tổ dân phố giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND cấp xã.

Việc tổ chức hội nghị lấy ý kiến nhận xét và tín nhiệm của cử tri nơi cư trú đối với người ứng cử đại biểu HĐND và cử tri nơi công tác (nếu có) đối với người tự ứng cử đại biểu HĐND, người được thôn, tổ dân phố giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND cấp xã được thực hiện trong khoảng thời gian từ 4-8/2/2026.

Bước năm: Tổ chức Hội nghị hiệp thương lần thứ ba để lựa chọn, lập danh sách những người đủ tiêu chuẩn ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND (Được tổ chức thời gian từ ngày 9-20/2/2026). Thành phần triệu tập, chủ trì, tham dự Hội nghị giống thành phần Hội nghị hiệp thương lần một và lần hai.

Bà Nguyễn Thị Quỳnh Liên, Ủy viên Đoàn Chủ tịch, Trưởng Ban Dân chủ, Giám sát, Phản biện xã hội Cơ quan Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam trình bày chuyên đề tại Hội nghị

Thời gian tiến hành kiểm tra, giám sát công tác bầu cử

Về công tác kiểm tra, giám sát bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031, bà Nguyễn Quỳnh Liên, Trưởng Ban Dân chủ, Giám sát và Phản biện xã hội, Cơ quan Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho biết: Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam kiểm tra công tác bầu cử đối với: Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, thành phố (gọi chung là cấp tỉnh); Ủy ban MTTQ Việt Nam xã, phường, đặc khu (gọi chung là cấp xã); Ban Công tác Mặt trận ở khu dân cư.

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh kiểm tra công tác bầu cử đối với: Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã; Ban Công tác Mặt trận ở khu dân cư.

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã kiểm tra công tác bầu cử đối với Ban Công tác Mặt trận ở khu dân cư.

Đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân phụ trách bầu cử, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam giám sát công tác bầu cử đối với: Hội đồng bầu cử quốc gia; Ủy ban Thường vụ Quốc hội; Chính phủ; các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương (Ủy ban bầu cử; Ban bầu cử; Tổ bầu cử); Thường trực HĐND, UBND các cấp; cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh giám sát công tác bầu cử đối với: Thường trực HĐND, UBND cấp tỉnh, xã; các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương (Ủy ban bầu cử; Ban bầu cử; Tổ bầu cử); cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã giám sát công tác bầu cử đối với: Thường trực HĐND, UBND cấp xã; các tổ chức phụ trách bầu cử (Ủy ban bầu cử; Ban bầu cử; Tổ bầu cử); cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

Nội dung kiểm tra: Việc thực hiện quyền và trách nhiệm của MTTQ Việt Nam trong công tác bầu cử. Nội dung giám sát: Việc thực hiện trách nhiệm theo quy định của pháp luật về bầu cử của Hội đồng bầu cử quốc gia, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương; Thường trực HĐND, UBND các cấp; cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

Cụ thể, giám sát việc thành lập và hoạt động của Hội đồng bầu cử quốc gia và các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương thời gian thực hiện: Từ ngày 25/6/2025 (ngày thành lập Hội đồng bầu cử quốc gia) đến khi kết thúc nhiệm vụ của Hội đồng bầu cử quốc gia và các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương.

Giám sát việc lập, niêm yết danh sách cử tri thời gian thực hiện trong khoảng thời gian từ ngày 3/2 đến 15/3/2026.

Giám sát việc lập, niêm yết danh sách những người ứng cử trong khoảng thời gian từ ngày 22/2 đến 15/3/2026.

Giám sát trình tự bỏ phiếu, việc kiểm phiếu trong khoảng thời gian từ 5 giờ đến 21 giờ ngày 15/3/2026.

Đối với việc tổ chức các hội nghị hiệp thương, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp kiểm tra việc tổ chức các hội nghị hiệp thương. Thời gian thực hiện: Hội nghị hiệp thương lần thứ 1 trong khoảng thời gian từ ngày 1-10/12/2025. Hội nghị hiệp thương lần thứ 2 trong khoảng thời gian từ ngày 2-3/2/2026. Hội nghị hiệp thương lần thứ 3 trong khoảng thời gian từ ngày 9-20/2/2026.

Nội dung kết hợp kiểm tra và giám sát: Kiểm tra, giám sát việc giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND và việc nộp hồ sơ ứng cử của người ứng cử, người được giới thiệu ứng cử Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp kiểm tra, giám sát việc ứng cử và giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND thực hiện trong khoảng thời gian từ ngày 17/12/2025 đến 17 giờ 00 ngày 1/2/2026.

Kiểm tra, giám sát việc tổ chức lấy ý kiến cử tri nơi cư trú đối với người ứng cử trong khoảng thời gian từ ngày 4-8/2/2026

Ngoài ra, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp còn kiểm tra, giám sát việc tuyên truyền, vận động bầu cử; kiểm tra việc vận động bầu cử thông qua hội nghị tiếp xúc cử tri

Giám sát việc vận động bầu cử thông qua phương tiện thông tin đại chúng. Thời gian thực hiện: Công tác tuyên truyền bầu cử: Từ khi triển khai, tổ chức bầu cử đến khi kết thúc cuộc bầu cử. Công tác vận động bầu cử: Trong khoảng thời gian từ ngày 27/2/2026 đến 7 giờ ngày 14/3/2026.

Kiểm tra, giám sát việc tiếp nhận, xử lý, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh liên quan đến công tác bầu cử: Giám sát việc tiếp nhận, xử lý, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh liên quan đến tổ chức và hoạt động của Hội đồng bầu cử quốc gia và các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương, liên quan đến người được giới thiệu ứng cử, người tự ứng cử, người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 đối với Hội đồng bầu cử quốc gia, Thường trực HĐND, UBND và các tổ chức phụ trách bầu cử các cấp. Thời gian thực hiện: từ ngày thành lập Hội đồng bầu cử quốc gia (25/6/2025) đến ngày kết thúc cuộc bầu cử.

Hình thức thực hiện: Giám sát trực tiếp; phối hợp kiểm tra, giám sát; tổ chức đoàn kiểm tra, giám sát..

Hương Diệp