Ông Nguyễn Quang Dương, Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương trình bày chuyên đề tại Hội nghị

Theo ông Nguyễn Quang Dương, để các cơ quan, tổ chức và hệ thống chính trị 2 cấp ở địa phương hoạt động thông suốt, không có khoảng trống quyền lực, phát huy hiệu lực, hiệu quả, ngày 26/5/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đã ký ban hành Quy định số 294-QĐ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Quy định thi hành Điều lệ Đảng; ngày 09/6/2025, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú đã ký ban hành Hướng dẫn số 06 HD/TW một số vấn đề cụ thể thi hành Điều lệ Đảng.

Đồng thời, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú đã ký ban hành các quy định, quyết định như: Quy định số 298-QĐ/TW, ngày 09/6/2025 của Ban Bí thư về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của đảng ủy cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng ở xã, phường, đặc khu; Quy định số 299-QĐ/TW, ngày 09/6/2025 của Ban Bí thư về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc đảng ủy xã, phường, đặc khu; Quyết định số 302-QĐ/TW, ngày 09/6/2025 của Ban Bí thư ban hành Quy chế làm việc mẫu của đảng ủy cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng ở xã, phường, đặc khu; Quy định số 300-QĐ/TW, ngày 09/6/2025 của Ban Bí thư về chức năng, nhiệm vụ của đảng bộ cơ sở đặc khu; Quyết định số 303-QĐ/TW, ngày 09/6/2025 của Ban Bí thư ban hành Quy chế làm việc mẫu của đảng ủy cơ sở đặc khu.

Những quy định, hướng dẫn nói trên quy định rõ vị trí, chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của các đảng ủy ở xã, phường, đặc khu, làm cơ sở để đảng bộ cấp xã mới có thể thực hiện đầy đủ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và hoạt động ngay sau khi được thành lập; bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng đối với hệ thống chính trị cấp xã, không có khoảng trống quyền lực, không làm gián đoạn công việc, phục vụ kịp thời cho nhân dân, không ảnh hưởng đến các hoạt động bình thường của xã hội.

Về một số nội dung sửa đổi, bổ sung mới, quan trọng trong Quy định, hướng dẫn thi hành Điều lệ Đảng, ông Nguyễn Quang Dương cho biết điểm mới rất quan trọng của Quy định, Hướng dẫn là bổ sung, sửa đổi, xác định hệ thống tổ chức của Đảng được tổ chức theo đơn vị hành chính cấp xã, cấp tỉnh và cấp Trung ương.

Cấp xã gồm xã, phường, đặc khu; cấp tỉnh gồm tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Bỏ quy định về tổ chức đảng cấp huyện (gồm huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố).

Về lập các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc, đơn vị sự nghiệp của cấp ủy: Cấp tỉnh được thành lập 5 cơ quan và 2 đơn vị sự nghiệp. Cấp xã, phường được thành lập 3 cơ quan và 01 đơn vị sự nghiệp (nếu có); đặc khu được thành lập tối đa 4 cơ quan và 01 đơn vị sự nghiệp. Đây là những bổ sung mới, phù hợp với việc sắp xếp, hợp nhất, tinh gọn cơ quan tham mưu, giúp việc của Đảng và phù hợp với thực tiễn đảng ủy xã, phường, đặc khu.

Về Đại hội đảng bộ, chi bộ, cho phép chỉ định đại biểu đại hội đối với các đảng bộ mới thành lập/hợp nhất/sáp nhập. Không bầu cấp ủy khóa mới trong trường hợp hợp nhất; cấp trên trực tiếp sẽ chỉ định toàn bộ thành phần cấp ủy, ủy ban kiểm tra, phân bổ đại biểu. Đồng thời, bổ sung quy định về cách tính số thứ tự, nhiệm kỳ đại hội, thí điểm nhiệm kỳ 5 năm đối với chi bộ không phải chi bộ cơ sở.

Về quy chế làm việc của cấp ủy, bổ sung quy định các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương ban hành quy chế làm việc mẫu của đảng ủy cơ sở và chi bộ (không bao gồm Quân ủy Trung ương, Đảng ủy Công an Trung ương). Như vậy, theo quy định, Bộ Chính trị ban hành quy chế làm việc mẫu cho 4 đảng ủy trực thuộc Trung ương, Ban Bí thư ban hành quy chế làm việc mẫu cho cấp ủy cấp tỉnh và cấp ủy cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng.

Bổ sung quy định "Ban Chấp hành Trung ương giao Bộ Chính trị, Ban Bí thư lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc của cấp ủy, cán bộ, đảng viên tổ chức thực hiện Quy định thi hành Điều lệ Đảng đồng bộ với việc sắp xếp đơn vị hành chính, tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; chỉ đạo các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc nghiên cứu để hướng dẫn thực hiện chuyển đổi số trong hoạt động của các tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị của Đảng, những vấn đề thuộc về phương pháp, quy trình, thủ tục và nghiệp vụ để cụ thể hoá những quy định của Điều lệ Đảng, phù hợp với tình hình và yêu cầu thực tiễn của công tác xây dựng Đảng hiện nay".

Về một số nội dung liên quan đến đảng viên, bổ sung một số quy định: Đảng viên được tổ chức đảng bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng; kết nạp đảng viên đối với học sinh, sinh viên đang chờ quyết định công nhận tốt nghiệp; chuyển sinh hoạt đảng chính thức đối với trường 4 hợp đảng viên làm việc tại các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp nếu có tổng thời gian hợp đồng lao động liên tục từ đủ 12 tháng trở lên.

Ngoài các nội dung nêu trên, Quy định và Hướng dẫn lược bỏ một số nội dung để giảm bớt thủ tục hành chính trong Đảng; đồng thời, bổ sung, sửa đổi một số nội dung cho phù hợp với thực tiễn sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy.

Chức năng, nhiệm vụ của Đảng ủy cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng ở xã, phường, đặc khu

Về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của đảng ủy cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng ở xã, phường, đặc khu, ông Dương cho biết Quy định số 298-QĐ/TW, ngày 09/6/2025 của Ban Bí thư quy định Đảng ủy có 15 nhiệm vụ.

Trong đó, xác định rõ một số nội dung mới, quan trọng như:

Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của cấp ủy cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng theo quy định của Điều lệ Đảng và các quy định, hướng dẫn của Trung ương. Quyết định chương trình làm việc, chương trình kiểm tra, giám sát toàn khoá, hằng năm của đảng ủy; quy chế làm việc của đảng ủy, ủy ban kiểm tra đảng ủy.

Lãnh đạo, chỉ đạo hệ thống chính trị thực hiện đúng đường lối, chủ trương, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ chính trị của đảng bộ. Lãnh 5 đạo, định hướng những vấn đề quan trọng trước khi hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân quyết định. Xác định nhiệm vụ trọng tâm, đột phá, các chương trình, đề án, dự án trọng điểm, mục tiêu, chỉ tiêu, phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu về phát triển kinh tế - xã hội trung hạn, dài hạn, hằng năm, công tác quốc phòng, an ninh… và một số nhiệm vụ quan trọng khác. Căn cứ nội dung, tính chất của từng lĩnh vực, đảng ủy ban hành văn bản để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của đảng bộ.

Lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện và sơ kết, tổng kết các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cấp ủy cấp tỉnh và nghị quyết của đảng ủy cấp xã. Tổ chức triển khai thực hiện thí điểm các chủ trương, mô hình mới theo chỉ đạo của cấp trên.

Lãnh đạo công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức.

Lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng các tổ chức đảng trực thuộc trong sạch, vững mạnh; công tác bảo vệ chính trị nội bộ, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; công tác phát triển đảng viên; lãnh đạo công tác tổ chức, cán bộ, thực hiện chính sách cán bộ trong đảng bộ.

Lãnh đạo việc đổi mới, kiện toàn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác kiểm tra, giám sát, công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" trong nội bộ.

Ban thường vụ đảng ủy có 14 nhiệm vụ. Trong đó, quy định rõ các nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể về lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh; về công tác chính trị, tư tưởng, đạo đức; công tác tổ chức, cán bộ, đảng viên, bảo vệ chính trị nội bộ; công tác kiểm tra, giám sát, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; công tác tuyên giáo, dân vận…

Về chức năng, nhiệm vụ của đảng bộ cơ sở đặc khu, Quy định số 300 QĐ/TW, ngày 09/6/2025 của Ban Bí thư) quy định chi tiết nhiệm vụ của đảng ủy cơ sở đặc khu trên các mặt: Lãnh đạo phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh (Điều 2); Lãnh đạo công tác chính trị, tư tưởng; Lãnh đạo công tác tổ chức, cán bộ (Điều 4); Lãnh đạo xây dựng tổ chức đảng (Điều 5); Lãnh đạo công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng (Điều 6); (vi) Lãnh đạo xây dựng hệ thống chính trị cơ sở (Điều 7).

Theo ông Nguyễn Quang Dương, điểm đặc biệt là các văn bản nêu trên đều có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2025 phù hợp với nghị quyết, kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và thời hiệu thi hành của Hiến pháp sửa đổi, bổ sung nhằm triển khai thực hiện, vận hành các cơ quan, tổ chức theo mô hình mới.

Ông Nguyễn Quang Dương đề nghị, quán triệt tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm: "Tinh gọn tổ chức bộ máy, tiết kiệm tiền chỉ là một phần thôi. Quan trọng hơn cả là hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả bộ máy, đưa đất nước phát triển lên. Đây là điều mong mỏi nhất", các cấp ủy, tổ chức đảng cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện khẩn trương, quyết liệt, có hiệu quả các quy định, hướng dẫn của Trung ương, bảo đảm để các cơ quan, tổ chức của hệ thống chính trị theo mô hình mới vận hành thông suốt, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Theo VGP