Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Hình thành 23 đơn vị hành chính cấp tỉnh mới

Trình bày tóm tắt Tờ trình về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, Chính phủ xây dựng 23 phương án sắp xếp đối với 52 đơn vị hành chính cấp tỉnh để hình thành 23 đơn vị hành chính cấp tỉnh mới.

Cụ thể, nhập tỉnh Hà Giang và tỉnh Tuyên Quang thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Tuyên Quang, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Tuyên Quang hiện nay.

Nhập tỉnh Yên Bái và tỉnh Lào Cai thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Lào Cai, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Yên Bái hiện nay.

Nhập tỉnh Bắc Kạn và tỉnh Thái Nguyên thành tỉnh mới, có tên gọi là tỉnh Thái Nguyên, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Thái Nguyên hiện nay.

Nhập tỉnh Vĩnh Phúc, tỉnh Hoà Bình và tỉnh Phú Thọ thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Phú Thọ, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Phú Thọ hiện nay.

Nhập tỉnh Bắc Giang và tỉnh Bắc Ninh thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Bắc Ninh, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Bắc Giang hiện nay.

Nhập tỉnh Thái Bình và tỉnh Hưng Yên thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Hưng Yên, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Hưng Yên hiện nay.

Nhập tỉnh Hải Dương và thành phố Hải Phòng thành thành phố mới có tên gọi là thành phố Hải Phòng, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại thành phố Hải Phòng hiện nay.

Nhập tỉnh Hà Nam, tỉnh Ninh Bình và tỉnh Nam Định thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Ninh Bình, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Ninh Bình hiện nay.

Nhập tỉnh Quảng Bình và tỉnh Quảng Trị thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Quảng Trị, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Quảng Bình hiện nay.

Nhập tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng thành thành phố mới có tên gọi là thành phố Đà Nẵng, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại thành phố Đà Nẵng hiện nay.

Nhập tỉnh Kon Tum và tỉnh Quảng Ngãi thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Quảng Ngãi, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Quảng Ngãi hiện nay.

Nhập tỉnh Gia Lai và tỉnh Bình Định thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Gia Lai, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Bình Định hiện nay.

Nhập tỉnh Ninh Thuận và tỉnh Khánh Hoà thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Khánh Hoà, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Khánh Hoà hiện nay.

Nhập tỉnh Lâm Đồng, tỉnh Đắk Nông và tỉnh Bình Thuận thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Lâm Đồng, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Lâm Đồng hiện nay.

Nhập tỉnh Đắk Lắk và tỉnh Phú Yên thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Đắk Lắk, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Đắk Lắk hiện nay.

Nhập tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, tỉnh Bình Dương và Thành phố Hồ Chí Minh thành thành phố mới có tên gọi là Thành phố Hồ Chí Minh, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay.

Nhập tỉnh Đồng Nai và tỉnh Bình Phước thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Đồng Nai, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Đồng Nai hiện nay.

Nhập tỉnh Tây Ninh và tỉnh Long An thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Tây Ninh, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Long An hiện nay.

Nhập thành phố Cần Thơ, tỉnh Sóc Trăng và tỉnh Hậu Giang thành thành phố mới có tên gọi là thành phố Cần Thơ, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại thành phố Cần Thơ hiện nay.

Nhập tỉnh Bến Tre, tỉnh Vĩnh Long và tỉnh Trà Vinh thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Vĩnh Long, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Vĩnh Long hiện nay.

Nhập tỉnh Tiền Giang và tỉnh Đồng Tháp thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Đồng Tháp, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Tiền Giang hiện nay.

Nhập tỉnh Bạc Liêu và tỉnh Cà Mau thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Cà Mau, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Cà Mau hiện nay.

Nhập tỉnh An Giang và tỉnh Kiên Giang thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh An Giang, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Kiên Giang hiện nay.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày tóm tắt Tờ trình về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025. Ảnh: Phạm Thắng

96,19% ý kiến Nhân dân đồng thuận chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh

Sau sắp xếp, cả nước có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh gồm 6 thành phố trực thuộc trung ương và 28 tỉnh.

Toàn bộ 23/23 đơn vị hành chính cấp tỉnh hình thành sau sắp xếp đã đạt định hướng tiêu chuẩn của đơn vị hành chính cấp tỉnh theo quy định tại Điều 4 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15.

Chính phủ đã phân công các địa phương xây dựng các Đề án sắp xếp đơn vị hành chính của từng cặp tỉnh; tổ chức lấy ý kiến Nhân dân và thông qua HĐND các cấp theo quy định. Kết quả lấy ý kiến Nhân dân đạt tỷ lệ đồng thuận cao, trung bình cả nước là 96,19% và 100% HĐND cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã của 52 tỉnh, thành phố đã biểu quyết tán thành chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh của địa phương mình.

Bộ Nội vụ đã thẩm định, tổng hợp, xây dựng thành 1 hồ sơ Đề án của Chính phủ về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025. Chính phủ đã biểu quyết, thông qua hồ sơ Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025 trình Quốc hội.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, theo tổng hợp từ các địa phương, sau khi rà soát, thống nhất cách tính số liệu theo ý kiến của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, tổng biên chế cán bộ, công chức, viên chức theo định mức được giao của các cơ quan, tổ chức, đơn vị cấp tỉnh thuộc 52 tỉnh, thành phố thực hiện sắp xếp: 447.657 người (gồm: 2.321 cán bộ, 79.118 công chức, 366.218 viên chức).

Sau khi chính quyền địa phương cấp tỉnh đi vào hoạt động, Chính phủ sẽ chỉ đạo Bộ Nội vụ phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương, các tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương và các cơ quan liên quan căn cứ quy mô dân số, diện tích tự nhiên, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp tỉnh để xây dựng vị trí việc làm trình cấp có thẩm quyền giao biên chế cán bộ, công chức, viên chức cho địa phương.

Tổng hợp theo số liệu báo cáo của các địa phương, tổng số trụ sở công cấp tỉnh của 52 tỉnh, thành phố thực hiện sắp xếp là 38.182 trụ sở; tiếp tục sử dụng 33.956 trụ sở; dôi dư 4.226 trụ sở.

“Việc bố trí, sử dụng trụ sở, xử lý tài chính, tài sản công sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh sẽ thực hiện theo quy định của Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Tài chính. Đồng thời, UBND các tỉnh, thành phố thực hiện sắp xếp đã có phương án, kế hoạch sắp xếp, bố trí, sử dụng, đầu tư sửa chữa, cải tạo, nâng cấp trụ sở làm việc, bảo đảm điều kiện làm việc của các cơ quan, tổ chức, đơn vị tại đơn vị hành chính cấp tỉnh mới”, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo thẩm tra. Ảnh: Phạm Thắng

Áp dụng tiêu chuẩn đánh giá phù hợp đối với đơn vị hành chính

Báo cáo thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, các phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh do Chính phủ đề xuất đã bám sát và bảo đảm phù hợp với các chỉ đạo, định hướng của cấp có thẩm quyền, toàn bộ 23/23 đơn vị hành chính cấp tỉnh hình thành sau sắp xếp đều bảo đảm các tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số theo quy định.

Đề án cũng đã đề xuất một số nội dung mang tính nguyên tắc về phương án sắp xếp tổ chức bộ máy, bố trí cán bộ, công chức, viên chức và giải quyết trụ sở, tài sản công tại các đơn vị hành chính thực hiện sắp xếp. Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cơ bản tán thành với đề xuất của Chính phủ.

Chủ nhiệm Ủy ban Hoàng Thanh Tùng cũng cho biết, tại phiên họp thẩm tra, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đã đề nghị Chính phủ cung cấp thêm thông tin về cơ sở để xác định đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp là đơn vị hành chính ở miền núi, vùng cao; thông tin về một số trường hợp còn chưa thống nhất về đường địa giới đơn vị hành chính giữa các tỉnh, thành phố và tiếp tục chỉ đạo việc rà soát các số liệu thống kê về số lượng cán bộ, viên chức và số lượng trụ sở công ở các đơn vị hành chính bảo đảm đầy đủ, chính xác, làm cơ sở xác định phương án, lộ trình sắp xếp, xử lý một cách khả thi, có hiệu quả.

Đến nay, Chính phủ đã có Báo cáo tiếp thu, giải trình đối với các nội dung này và Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cơ bản nhất trí với nội dung báo cáo của Chính phủ. Riêng việc xác định đơn vị hành chính cấp tỉnh hình thành sau sắp xếp được áp dụng tiêu chí đánh giá là tỉnh miền núi, vùng cao theo tỉnh được giữ nguyên tên gọi thì đề nghị cần cân nhắc kỹ bởi theo hướng dẫn và cách áp dụng tiêu chí để xác định đơn vị hành chính miền núi, vùng cao hiện nay thì tỉnh miền núi là tỉnh có 2/3 số huyện là huyện miền núi.

Do đó, khi thực hiện nhập các tỉnh mà trong đó có tỉnh miền núi, vùng cao, đề nghị căn cứ vào tiêu chí nói trên để xác định tỉnh hình thành sau sắp xếp có phải là tỉnh miền núi, vùng cao hay không để áp dụng tiêu chuẩn đánh giá phù hợp đối với đơn vị hành chính và làm cơ sở cho việc tiếp tục thực hiện các chế độ, chính sách đối với tỉnh miền núi, vùng cao trong khi chưa có quy định, cách phân loại mới về nội dung này.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày Tờ trình tóm tắt về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025

Sẽ kết thúc hoạt động của người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã

Tờ trình tóm tắt về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025 do Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày nêu rõ, trên cơ sở đề nghị của UBND 63 tỉnh, thành phố và của Bộ Nội vụ, Chính phủ đã có 34 Tờ trình (kèm theo hồ sơ Đề án) trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp xã năm 2025 của 34 tỉnh, thành phố mới dự kiến hình thành sau khi sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh.

Theo Tờ trình, các tỉnh, thành phố đã xây dựng 3.193 phương án sắp xếp 9.907 ĐVHC cấp xã để hình thành 3.193 ĐVHC cấp xã mới (2.498 xã, 682 phường và 13 đặc khu), giảm 6.714 đơn vị (Chi tiết tại phụ lục kèm theo).

Sau khi thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp xã năm 2025, cả nước còn tổng số 3.321 ĐVHC cấp xã (2.621 xã, 687 phường và 13 đặc khu), giảm 6.714 ĐVHC cấp xã (đạt tỷ lệ giảm 66,91%).

“Việc sắp xếp, kiện toàn các cơ quan, tổ chức, đơn vị sau khi sắp xếp ĐVHC cấp xã bảo đảm nguyên tắc thống nhất và gắn với việc sắp xếp tổ chức Đảng, Mặt trận Tổ quốc và tổ chức chính trị - xã hội cùng cấp theo hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền”, Bộ trưởng Bộ Nội vụ nhấn mạnh.

Theo Tờ trình, sau sắp xếp ĐVHC cấp xã sẽ chuyển cơ bản biên chế cấp huyện hiện nay để sắp xếp, bố trí biên chế cho ĐVHC cấp xã mới sau sắp xếp; đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý của hệ thống chính trị cấp huyện hiện nay nghiên cứu để cơ bản bố trí làm nòng cốt tại các ĐVHC cấp xã mới; đồng thời tăng cường một số cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh về cấp xã.

Trước mắt, số lượng cán bộ, công chức, viên chức của ĐVHC cấp xã sau sắp xếp không vượt quá tổng số cán bộ, công chức có mặt tại các ĐVHC cấp xã trước sắp xếp (không tính số lượng cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh, cấp huyện được bố trí làm việc tại ĐVHC cấp xã). Sau khi sắp xếp, thực hiện rà soát tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, bảo đảm trong thời hạn 5 năm cơ bản theo đúng quy định.

Kết thúc hoạt động của người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã và thực hiện giải quyết chế độ, chính sách theo quy định của Chính phủ.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, tỉnh Lạng Sơn đã tổ chức lấy ý kiến cử tri và thông qua HĐND các cấp với tỷ lệ đồng thuận cao (98,02% cử tri đại diện hộ gia đình tán thành phương án điều chỉnh tên gọi phường Hoàng Văn Thụ thành phường Kỳ Lừa và 92,97% cử tri đại diện hộ gia đình tán thành phương án điều chỉnh tên xã Tân Thanh thành xã Hoàng Văn Thụ; 100% HĐND cấp huyện, cấp xã liên quan và HĐND tỉnh Lạng Sơn đã biểu quyết tán thành). Do vậy, Chính phủ thống nhất với đề xuất của tỉnh Lạng Sơn về điều chỉnh tên gọi của hai ĐVHC cấp xã dự kiến thành sau sắp xếp.

Xác định chính xác số liệu liên quan của các ĐVHC hình thành sau sắp xếp

Báo cáo thẩm tra tóm tắt các Tờ trình và Đề án của Chính phủ do Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thành Tùng trình bày nêu rõ, trong đợt sắp xếp này, có 10/34 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã thực hiện sắp xếp đối với toàn bộ ĐVHC cấp xã trực thuộc.

Nhiều tỉnh, thành phố cũng chủ động, linh hoạt, sáng tạo trong việc xây dựng các phương án sắp xếp ĐVHC cấp xã. Cùng với việc sắp xếp để giảm số lượng, tăng quy mô của ĐVHC, nhiều ĐVHC được cơ cấu lại về phạm vi, tính chất để phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế và mở rộng không gian phát triển, xử lý các bất hợp lý về địa lý, thực tiễn quản lý mà không bó hẹp trong ranh giới hành chính cấp huyện, cấp xã hiện nay.

Trong số 3.193 ĐVHC cấp xã hình thành sau sắp xếp, có 3.036 đơn vị (chiếm 95,08%) đã bảo đảm định hướng tiêu chuẩn theo quy định, trong đó phần lớn là các đơn vị được hình thành trên cơ sở nhập từ 3 ĐVHC cấp xã trở lên (chiếm 65,44% tổng số phương án) nên không phải xem xét định hướng về tiêu chuẩn. Tuy nhiên, có những phương án mặc dù đã sắp xếp 3 ĐVHC trở lên nhưng vẫn hình thành ĐVHC chưa đáp ứng 100% định hướng tiêu chuẩn cả về diện tích tự nhiên và quy mô dân số.

Đối với 157 đơn vị hình thành sau sắp xếp chưa bảo đảm định hướng tiêu chuẩn theo quy định, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cơ bản tán thành với nội dung giải trình của Chính phủ; cho rằng, đủ cơ sở trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định theo quy định tại khoản 3 Điều 5 của Nghị quyết số 76.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhận thấy, phần lớn các ĐVHC cấp xã hình thành sau sắp xếp được giữ tên gọi của một trong các ĐVHC trước khi thực hiện sắp xếp hoặc sử dụng tên gọi của ĐVHC cấp huyện, có ĐVHC được sử dụng tên gọi mới gắn với yếu tố lịch sử, văn hóa tại địa phương, một số đơn vị sử dụng tên gọi theo hướng lấy tên gọi của ĐVHC trước đây gắn với số thứ tự như hướng dẫn của Chính phủ.

Bên cạnh đó, cũng có trường hợp ghép tên xã kèm tên huyện hiện nay khiến tên gọi của ĐVHC bị kéo dài (ví dụ như phường Xuân Hương - Đà Lạt, phường Cam Ly - Đà Lạt...) hoặc đặt tên kèm số thứ tự nhưng cách thể hiện lại thiếu thống nhất ngay trong một tỉnh (ví dụ như đặt tên phường 1 Bảo Lộc, phường 2 Bảo Lộc trong khi xã Bảo Lâm 1, Bảo Lâm 2 ngay cùng trong tỉnh Lâm Đồng); cá biệt, có trường hợp thay đổi tên gọi ĐVHCnhưng không gắn với sắp xếp, điều chỉnh địa giới ĐVHC (như xã Bà Gia thuộc tỉnh Lâm Đồng) có thể làm phát sinh nhiều thủ tục hành chính không cần thiết.

Về cách thể hiện các dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp ĐVHC cấp xã của 34 tỉnh, thành phố trong năm 2025, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp kiến nghị chỉnh lý các dự thảo Nghị quyết theo hướng không mô tả cụ thể số liệu về diện tích tự nhiên, quy mô dân số của các ĐVHC thực hiện sắp xếp, của ĐVHC hình thành sau sắp xếp và vị trí tiếp giáp mà chỉ nêu phương án sắp xếp.

Cùng với đó, đề nghị bổ sung quy định giao trách nhiệm cho Chính phủ căn cứ vào Nghị quyết của UBTVQH và Đề án của Chính phủ, tổ chức việc xác định chính xác diện tích tự nhiên của các ĐVHC cấp xã hình thành sau sắp xếp và công bố công khai thông tin này trước ngày 30/9/2025, đồng thời, triển khai công tác xác định phạm vi ranh giới của các ĐVHC trên bản đồ hành chính, trên thực địa của các ĐVHC.

“Do đợt sắp xếp ĐVHC này có sự điều chỉnh, biến động rất lớn so với hiện trạng các ĐVHC hiện có, đề nghị Chính phủ tập trung chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương có liên quan khẩn trương tổ chức rà soát, kiểm tra để xác định chính xác số liệu liên quan đến dân số, diện tích tự nhiên, ranh giới hành chính của các ĐVHC hình thành sau sắp xếp làm cơ sở cho công tác quản lý nhà nước”, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhấn mạnh.

Theo Đại biểu Nhân dân