Thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Ban Thường trực Ủy ban MTTQVN tỉnh Quảng Trị đã ban hành các kế hoạch triển khai cụ thể trong toàn hệ thống. Cùng với đó, công tác tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng ứng dụng CNTT, sử dụng nền tảng “Mặt trận số” và các công cụ trí tuệ nhân tạo được chú trọng, giúp đội ngũ cán bộ Mặt trận từng bước làm chủ công nghệ, phục vụ hiệu quả nhiệm vụ chính trị được giao.

Từ nền tảng đó, việc ứng dụng CNTT và AI đã mang lại những chuyển biến rõ nét trong công tác nắm bắt dư luận xã hội. Thông qua hệ thống “Mặt trận số”, các kênh Zalo, fanpage “Mặt trận Quảng Trị” và sự hỗ trợ của các ứng dụng AI trong tổng hợp, phân tích thông tin, ý kiến của Nhân dân được tiếp nhận nhanh hơn, đầy đủ hơn. Riêng trong năm 2025, toàn hệ thống Mặt trận tỉnh đã tiếp nhận hơn 833 ý kiến cử tri liên quan đến quy hoạch, hạ tầng, đất đai, môi trường, an sinh xã hội…, kịp thời tổng hợp, chuyển đến các cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết.

Trong công tác giám sát, công nghệ số tiếp tục phát huy vai trò hỗ trợ hiệu quả. Năm 2025, Mặt trận tỉnh triển khai 2 cuộc giám sát chuyên đề cấp tỉnh, gồm giám sát việc thực hiện Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát tại 9 huyện, thị xã, thành phố và giám sát việc thực hiện chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người hoạt động không chuyên trách tại 78 xã, phường, đặc khu sau sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã. Việc ứng dụng CNTT và các công cụ AI trong tổng hợp, theo dõi, phân tích dữ liệu đã giúp các đoàn giám sát nắm bắt thông tin đầy đủ, đánh giá sát thực tiễn, từ đó đưa ra các kiến nghị phù hợp.

Cùng với giám sát, hình thức tiếp xúc cử tri cũng được đổi mới theo hướng linh hoạt, kết hợp trực tiếp và trực tuyến. Trong năm 2025: Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã ban hành kế hoạch, phối hợp với Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh tổ chức thành công Hội nghị tiếp xúc cử tri sau Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến. Hội nghị được kết nối từ 01 điểm cầu trung tâm đến 77 điểm cầu xã, phường, đặc khu, thu hút gần 10.000 cử tri tham gia, ghi nhận trên 400 lượt ý kiến; hướng dẫn Ban Thường trực UBMTTQ Việt Nam các xã, phường phối hợp tổ chức cho đại biểu Quốc hội thực hiện tiếp xúc, cử tri trước kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV tại 11 cụm điểm, có hơn 1.380 cử tri tham gia với 109 ý kiến, kiến nghị, phát biểu.

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh phối hợp với các cơ quan liên quan xây dựng lịch tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND tỉnh. Theo đó, đã triển khai hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND tỉnh trước và sau kỳ họp thứ 2 (kỳ họp thường lệ giữa năm 2025) HĐND tỉnh khóa VIII, nhiệm kỳ 2021 - 2026 tại 61 điểm, có 8.421 cử tri tham gia với 875 ý kiến phát biểu; tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND tỉnh trước kỳ họp thứ 4 HĐND tỉnh khóa VIII, nhiệm kỳ 2021 - 2026 tại 30 điểm, có 3.145 cử tri tham gia với 296 ý kiến, kiến nghị. Việc ứng dụng CNTT và AI hỗ trợ hiệu quả cho khâu tổng hợp, phân loại và theo dõi việc giải quyết các kiến nghị, bảo đảm kịp thời, minh bạch.

Không chỉ dừng lại ở giám sát, công nghệ số và AI còn hỗ trợ tích cực cho công tác phản biện xã hội. Trong năm 2025 Uỷ ban MTTQ Việt Nam các cấp trong tỉnh đã xây dựng Kế hoạch, triển khai các hình thức lấy ý kiến đóng góp vào Dự thảo Nghị quyết sửa đổi bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 với hơn 130.300 lượt ý kiến từ 1.300 hội nghị, cuộc họp và sinh hoạt khu dân cư. Tổ chức lấy ý kiến Nhân dân đối với dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV, dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2025 – 2030 với  2.534 ý kiến góp ý và 37 văn bản, chương trình, đề án và 22 dự thảo luật đã được tổ chức lấy ý kiến Nhân dân. Xây dựng dự thảo Đề án và tổ chức lấy kiến tham gia góp ý dự thảo Đề án “Sắp xếp, tinh gọn các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ trực thuộc MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, xã”…MTTQ cấp xã đã thực hiện phản biện đối với nhiều dự án luật quan trọng như: Luật MTTQ Việt Nam (sửa đổi), Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, Luật Công đoàn, Luật Thanh niên , dự thảo Nghị quyết của HĐND tỉnh về bảng giá đất và Dự thảo Quyết định của UBND tỉnh quy định về hỗ trợ vật nuôi khi Nhà nước thu hồi đất… Việc khai thác dữ liệu số giúp các ý kiến phản biện có cơ sở thực tiễn, tăng tính thuyết phục. Các ý kiến tham gia góp ý của Mặt trận các cấp đều được đánh giá cao, đã có nhiều ý kiến quan trọng đề xuất với tỉnh và Trung ương kịp thời điều chỉnh, bổ sung các nội dung quan trọng vào các dự thảo cho phù hợp với tình hình thực tiễn; đồng thời đã phát huy dân chủ trong việc tham gia xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật.

Ở cơ sở, hiệu quả của chuyển đổi số thể hiện rõ qua sự thuận tiện trong phản ánh, kiến nghị của người dân. Bà Hồ Keng, bản La Trọng 1, xã Dân Hóa cho biết, thay vì phải đi lại xa như trước, nay người dân có thể phản ánh kịp thời thông qua các nhóm Zalo và nhận được phản hồi nhanh từ cán bộ Mặt trận. Tại Đặc khu Cồn Cỏ, chị Hoàng Thị Duyên chia sẻ, nhờ được hướng dẫn sử dụng dịch vụ công trực tuyến, việc gửi ý kiến, phản ánh các vấn đề của khu dân cư trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn.

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc ứng dụng CNTT và AI trong công tác Mặt trận vẫn còn một số khó khăn, như hạ tầng công nghệ ở một số vùng miền núi chưa đồng bộ, kỹ năng số của một bộ phận cán bộ cơ sở còn hạn chế, dữ liệu giữa các cơ quan chưa được liên thông hoàn toàn. Đây là những vấn đề cần tiếp tục được quan tâm trong quá trình chuyển đổi số.

Thời gian tới, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Trị tiếp tục hoàn thiện nền tảng “Mặt trận số”, xây dựng kho dữ liệu thống nhất từ tỉnh đến cơ sở; đồng thời tăng cường đào tạo, nâng cao năng lực số cho đội ngũ cán bộ Mặt trận các cấp, đẩy mạnh tuyên truyền để người dân tham gia giám sát, phản biện qua môi trường số.

Việc ứng dụng công nghệ số trong giám sát, phản biện xã hội đang từng bước khẳng định hiệu quả, góp phần giúp Mặt trận Quảng Trị thực hiện tốt vai trò cầu nối giữa Đảng, chính quyền với Nhân dân, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc và đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn chuyển đổi số hiện nay.

Duy Hưng - Phó trưởng Ban Dân chủ, Giám sát và PBXH, Ủy ban Mặt trận TQVN tỉnh Quảng Trị