Niềm hạnh phúc an cư của các hộ người có công, hộ dân nghèo, hộ cận nghèo được hỗ trợ trong phong trào thi đua năm nay tại TP Hải Phòng. Ảnh: TN.

Lan tỏa tinh thần đoàn kết cộng đồng

Trong căn nhà mới xây, bà Nguyễn Thị Hào, hộ nghèo phường Trần Hưng Đạo (tỉnh Hải Dương cũ), không giấu được xúc động. Hơn 30 năm qua, vợ chồng bà sống trong căn nhà tạm xiêu vẹo, xuống cấp nghiêm trọng. Bà Hào có gia cảnh đặc biệt khó khăn, chồng mắc bệnh hiểm nghèo.

Đầu năm 2025, gia đình bà được UBND và Ủy ban MTTQ tỉnh Hải Dương (cũ) hỗ trợ 100 triệu đồng để xây dựng nhà mới. Cùng với đó, các ban ngành, đoàn thể và người dân đã góp công, góp sức, hỗ trợ vật liệu và ngày công lao động. Nhờ vậy, ngôi nhà hoàn thành nhanh chóng, giúp bà Hào có được mái ấm an toàn, kiên cố.

“Tôi không dám mơ rằng có ngày được sống trong ngôi nhà khang trang, sạch sẽ như thế này”, bà Hào chia sẻ trong niềm xúc động. Câu chuyện của bà cũng là niềm vui chung của hơn 1.700 hộ dân nghèo, hộ cận nghèo và hộ người có công tại Hải Phòng được hỗ trợ trong phong trào thi đua năm nay.

Theo báo cáo tổng kết, trước khi triển khai phong trào, Hải Phòng (cũ) không còn nhà tạm, nhà dột nát và đã hoàn thành hỗ trợ nhà ở cho 311 hộ người có công. Trong khi đó, Hải Dương (cũ) đặt mục tiêu hỗ trợ 855 hộ người có công, thân nhân liệt sĩ và 598 hộ nghèo, hộ cận nghèo, phấn đấu hoàn thành trước thời hạn đề ra.

Ngay từ đầu, Ban Chỉ đạo các cấp đã được thành lập, kiện toàn, phân công rõ nhiệm vụ và xác định đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm. Các kế hoạch hành động, cơ chế hỗ trợ được ban hành kịp thời, huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân. Kết quả, chương trình đã hoàn thành sớm hơn dự kiến: Hải Dương (cũ) kết thúc vào ngày 20/6/2025, vượt 2 tháng so với kế hoạch; còn Hải Phòng (cũ) hoàn thành hỗ trợ nhà ở cho người có công vào ngày 27/7/2025.

Các đoàn thể, lực lượng công an, quân đội tích cực hỗ trợ các hộ xây, sửa nhà. Ảnh: CTV

Theo thống kê, toàn TP Hải Phòng (mới) đã hỗ trợ 1.763 căn nhà, gồm 1.165 căn cho người có công, thân nhân liệt sĩ (520 căn xây mới, 645 căn sửa chữa) và 598 căn cho hộ nghèo, hộ cận nghèo (373 căn xây mới, 225 căn sửa chữa). Tổng kinh phí thực hiện đạt hơn 313 tỷ đồng, trong đó: ngân sách Trung ương 35,8 tỷ, ngân sách địa phương 57,1 tỷ, hộ gia đình đóng góp 215,2 tỷ và nguồn xã hội hóa 5,7 tỷ đồng. Ngoài ra, nhân dân, lực lượng vũ trang và các đoàn thể đóng góp hơn 35.000 ngày công lao động, tạo nên sức mạnh xã hội rộng khắp.

Theo ông Nguyễn Đức Tuấn, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hải Phòng, điểm nhấn của phong trào là việc xây dựng 5 mẫu nhà điển hình bảo đảm yêu cầu về kỹ thuật, chất lượng, phù hợp với phong tục, tập quán địa phương. Bên cạnh đó, lễ khởi công 36 căn nhà xây mới cho hộ người có công và thân nhân liệt sĩ được tổ chức đồng loạt tại Hải Dương (cũ), có sự tham gia của lực lượng công an, quân đội, phụ nữ, thanh niên và các đoàn thể, đã tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ.

Với kết quả đạt được, UBND TP Hải Phòng đã đề nghị Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen cho 2 tập thể và 1 cá nhân tiêu biểu; đồng thời khen thưởng hàng chục tập thể, cá nhân, doanh nghiệp có đóng góp tích cực trong phong trào.

Những bài học quý

Các lực lượng hỗ trợ người dân xã Cẩm Giàng, TP Hải Phòng xoá nhà tạm, nhà dột nát. Ảnh: Tuấn Sỹ.

Quá trình triển khai, phong trào đã mang lại cho Hải Phòng nhiều bài học kinh nghiệm quý báu, không chỉ phục vụ việc xóa nhà tạm, nhà dột nát mà còn có ý nghĩa đối với các chương trình an sinh xã hội trong tương lai.

Theo ông Nguyễn Minh Hùng, Phó Chủ tịch UBND TP Hải Phòng, điều quan trọng nhất để chương trình thành công là quyết tâm chính trị mạnh mẽ từ cấp lãnh đạo. Khi lãnh đạo thể hiện rõ tinh thần trách nhiệm, quyết liệt chỉ đạo, toàn bộ hệ thống chính trị sẽ đồng lòng vào cuộc, giải quyết được những vướng mắc phát sinh.

Bên cạnh đó, tuyên truyền và nâng cao nhận thức xã hội đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Thông qua báo chí, truyền thông, hội nghị, sinh hoạt chi bộ, tổ dân phố…, phong trào đã được lan tỏa sâu rộng, giúp người dân hiểu rõ giá trị nhân văn và chủ động ủng hộ, tham gia tích cực.

Một bài học khác là xây dựng cơ chế huy động nguồn lực linh hoạt. Không chỉ trông chờ vào ngân sách nhà nước, Hải Phòng đã khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân và chính các hộ gia đình thụ hưởng. Nhờ đó, nguồn lực cho chương trình không chỉ được bảo đảm mà còn mang tính bền vững.

Công tác rà soát, xác định đối tượng được thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ, bảo đảm đúng người, đúng hộ. Song song, thành phố duy trì kiểm tra, giám sát và minh bạch thông tin, kịp thời phát hiện, xử lý những bất cập. Việc nhân rộng các mô hình hay, cách làm sáng tạo cũng được chú trọng, tạo sự linh hoạt trong triển khai ở từng địa bàn có đặc thù khác nhau.

Tuy nhiên, phong trào cũng đối mặt với không ít khó khăn. Vấn đề lớn nhất là vướng mắc về đất đai. Nhiều hộ nghèo chưa có đất ở hợp pháp, đất nằm ngoài quy hoạch hoặc chưa được cấp giấy chứng nhận, khiến thủ tục pháp lý kéo dài, ảnh hưởng tiến độ xây dựng. Bên cạnh đó, tập quán dân gian xem ngày, chọn tuổi làm nhà của nhiều gia đình cũng phần nào làm chậm quá trình khởi công, hoàn thiện nhà mới.

Từ thực tiễn trên, UBND TP Hải Phòng kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương tiếp tục nghiên cứu, ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, người có công và thân nhân liệt sĩ trong giai đoạn tới. Đây không chỉ là chính sách an sinh quan trọng mà còn góp phần củng cố niềm tin của nhân dân, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững.

Phương Thanh