Đại đoàn kết toàn dân tộc nhìn từ góc độ lý luận và thực tiễn lịch sử

(Mặt trận) - Ngày 29/9, tại Hà Nội, TS. Lê Tiến Châu, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch – Tổng Thư ký UBTƯ MTTQ Việt Nam đã chủ trì Hội thảo khoa học “Đại đoàn kết toàn dân tộc – Những vấn đề lý luận và thực tiễn lịch sử”.

Tổng kết thực hiện Đề án Vận động hỗ trợ làm nhà Đại đoàn kết cho hộ nghèo tỉnh Điện Biên: 9 tháng thần tốc xóa 5.000 căn nhà tạm, nhà dột nát

Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Điện Biên

Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Thị Thu Hà thăm và chúc mừng Tòa Giám mục Giáo phận Bắc Ninh nhân Đại lễ Phục sinh 2024

TS. Lê Tiến Châu, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch – Tổng Thư ký UBTƯ MTTQ Việt Nam phát biểu tại Hội thảo 

Tham dự Hội thảo có các chuyên gia, nhà khoa học, thành viên các Hội đồng tư vấn UBTƯ MTTQ Việt Nam, các nhà nghiên cứu của Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Trung tâm Bồi dưỡng cán bộ và Nghiên cứu khoa học UBTƯ MTTQ Việt Nam.

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, Phó Chủ tịch – Tổng Thư ký Lê Tiến Châu cho biết, để tiếp tục xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy sức mạnh của tinh thần đoàn kết trong giai đoạn mới, khẳng định vai trò quan trọng của MTTQ Việt Nam trong sự nghiệp đại đoàn kết toàn dân tộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc như Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) đã đề ra, cùng với việc tiếp tục thực hiện tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước về đại đoàn kết toàn dân tộc, tiếp tục tuyên truyền, vận động, tập hợp các tầng lớp nhân dân, triển khai sâu rộng các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước của MTTQ Việt Nam hiện nay, một trong những yêu cầu đang đặt ra cho MTTQ Việt Nam là cần mở rộng nghiên cứu tổng kết những vấn đề lý luận và thực tiễn về đoàn kết và đại đoàn kết toàn dân tộc.

“Qua nghiên cứu, giúp chúng ta có cơ hội hiểu thêm được các giá trị cốt lõi của tinh thần đoàn kết, đại đoàn kết toàn dân và đại đoàn kết toàn dân tộc, đồng thời là dịp để chúng ta cùng nhìn lại vai trò, sự kế thừa truyền thống và những thành tựu cũng như thất bại về đường lối, chính sách đoàn kết dân tộc trong lịch sử dựng nước và giữ nước của nhân dân ta để có thêm những bài học kinh nghiệm quý. Khi có nhận thức đúng, hiểu đúng các giá trị của đoàn kết và tầm quan trọng của việc xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc thì sẽ góp phần củng cố thêm niềm tin vào sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân”, Phó Chủ tịch – Tổng Thư ký Lê Tiến Châu nhấn mạnh.

Với ý nghĩa đó, Phó Chủ tịch – Tổng Thư ký Lê Tiến Châu khẳng định, Hội thảo khoa học “Đại đoàn kết toàn dân tộc – Những vấn đề lý luận và thực tiễn lịch sử” sẽ gợi mở thêm những nhận thức chung về đoàn kết, đại đoàn kết toàn dân tộc và làm rõ thêm thực tiễn xây dựng, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trong lịch sử, đồng thời kết quả hội thảo là cơ sở để Mặt trận tiếp tục có nghiên cứu sâu hơn những vấn đề còn bỏ ngỏ trong hệ thống lý luận về đại đoàn kết toàn dân tộc và về MTTQ Việt Nam.

“Việc tiếp thu, vận dụng những vấn đề lý luận và rút ra những bài học kinh nghiệm trong quá khứ, đề ra các giải pháp để tiếp tục xây dựng, phát huy có hiệu quả sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trong hiện tại là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, trong đó có trách nhiệm và vai trò rất quan trọng của MTTQ Việt Nam”, Phó Chủ tịch – Tổng Thư ký Lê Tiến Châu nói.

Ông Nguyễn Túc, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Văn hóa – Xã hội UBTƯ MTTQ Việt Nam phát biểu tại Hội thảo 

Ông Nguyễn Túc, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Văn hóa – Xã hội UBTƯ MTTQ Việt Nam cho rằng, trong giai đoạn hiện nay, bản thân Mặt trận phải chủ động vào cuộc theo sự lãnh đạo của Đảng, có bước đi và cách làm hợp lý, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Cụ thể, MTTQ Việt Nam cần chủ động, tích cực động viên nhân dân tham gia xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân; xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch vững mạnh.

Cùng với việc chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, ông Nguyễn Túc cho rằng, MTTQ Việt Nam cần tổ chức tốt hơn những hình thức giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật của các cơ quan Nhà nước, vận động nhân dân giám sát việc thực hiện cải cách hành chính, phát hiện, tố giác bệnh quan liêu, đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

PGS.TS Trần Hậu, nguyên Giám đốc Trung tâm công tác lý luận UBTƯ MTTQ Việt Nam phát biểu tại Hội thảo

Ở góc độ khác, PGS.TS Trần Hậu, nguyên Giám đốc Trung tâm công tác lý luận UBTƯ MTTQ Việt Nam cho rằng, đoàn kết dân tộc vốn có từ lâu, đã xuất hiện từ sớm và là tên gọi quen thuộc được viết trong các văn bản chính trị, các tham luận trên các diễn đàn, tùy theo bối cảnh cụ thể. Để nâng cao chất lượng và hiệu quả của đoàn kết dân tộc, khắc phục những hạn chế, nên tìm hiểu sâu hơn nội hàm và các nguyên tắc xây dựng khối Đoàn kết dân tộc trong điều kiện nước ta hiện nay.

Theo PGS.TS Trần Hậu, mọi điều hay, lẽ phải trên lý thuyết về Đoàn kết dân tộc chỉ có ý nghĩa và có sức thuyết phục bởi những việc làm cụ thể trong đời sống hàng ngày của mỗi thành viên trong cộng đồng dân tộc. Do vậy, nguyên tắc then chốt trong xây dựng Đoàn kết dân tộc là kết hợp lý thuyết với thực hành, nói đi đôi với làm. Tách rời nói và làm tự nó sẽ phủ định ý nghĩa của Đoàn kết dân tộc, khi đó Đoàn kết dân tộc trở hình thức, xói mòn lòng tin của người dân, dẫn đến hậu quả khôn lường.

“Phải tin vào dân, dựa vào dân, phấn đấu vì quyền lợi của nhân dân với tất cả tinh thần trách nhiệm, tình cảm cách mạng thương yêu nhân dân, đền ơn đáp nghĩa với dân để đoàn kết toàn dân”, PGS.TS Trần Hậu nhấn mạnh.

PGS.TS Nguyễn Mạnh Hà, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh phát biểu tại Hội thảo 

Theo PGS.TS Nguyễn Mạnh Hà, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, việc đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của MTTQ các cấp, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc là nhiệm vụ, yêu cầu cấp thiết hiện nay.

Để phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc trong giai đoạn hiện nay, PGS.TS Nguyễn Mạnh Hà đề xuất, MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên cần nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, bồi dưỡng và phát huy lòng yêu nước, tự hào dân tộc, truyền thống uống nước nhớ nguồn, nhân nghĩa, khoan dung và ý thức về sức mạnh đại đoàn kết trong quá trình phát triển đất nước. Đồng thời, cần đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành nhằm làm tốt vai trò cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân, thực hiện sáng tạo, hiệu quả chức năng giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên.

Quang cảnh Hội thảo 

Phát biểu kết luận Hội thảo, Phó Chủ tịch – Tổng Thư ký Lê Tiến Châu khẳng định, các ý kiến đóng góp của chuyên gia, nhà khoa học tại Hội thảo đã đi sâu vào phân tích các vấn đề cơ bản của đại đoàn kết toàn dân tộc, mối quan hệ giữa đại đoàn kết toàn dân tộc với đoàn kết quốc tế, vai trò của Nhà nước trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, các quan niệm về đoàn kết xã hội,…góp phần làm sáng tỏ thêm những vấn đề lý luận về đại đoàn kết toàn dân tộc và thực tiễn việc xây dựng và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trong lịch sử để bổ sung, phát triển hệ thống lý luận của MTTQ Việt Nam, qua đó định hướng nội dung hoạt động của Mặt trận trong thời gian sắp tới.

Theo Phó Chủ tịch – Tổng Thư ký Lê Tiến Châu, đại đoàn kết toàn dân tộc là cội nguồn sức mạnh của dân tộc, tạo nên sức mạnh trường tồn của dân tộc Việt Nam trong quá khứ, hiện tại và tin tưởng sẽ tiến đến tương lai một cách vững chắc. Trong giai đoạn hiện nay, MTTQ Việt Nam đóng vai trò trung tâm, nòng cốt trong việc vận động, tập hợp các tầng lớp nhân dân, xây dựng, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới đất nước, hội nhập quốc tế, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

“Để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng đất nước, cùng các chủ trương, đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước trên các lĩnh vực, cần có sự chung tay góp sức của cả hệ thống chính trị và tinh thần đoàn kết một lòng của mỗi người dân Việt Nam, trong đó có MTTQ Việt Nam luôn giữ vai trò trung tâm để tập hợp, xây dựng, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc”, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Lê Tiến Châu gợi mở.