Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại Hội nghị đánh giá việc thực hiện Quy chế phối hợp công tác của Chính phủ và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tháng 4/2019. Ảnh: Quang Vinh

Thời gian qua, nội dung chương trình phối hợp công tác giữa Chính phủ và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ngày càng được triển khai hiệu quả thiết thực, góp phần tập hợp các tầng lớp nhân dân, xây dựng và củng cố, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tăng cường sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong thực hiện nhiệm vụ chung của đất nước. Nổi bật như: tuyên truyền, vận động xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, cứu trợ, giúp đỡ nhân dân vùng bị thiên tai, xây dựng, sửa chữa nhà ở cho hộ nghèo, bảo đảm an sinh xã hội, thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu; tham gia xây dựng chính sách, pháp luật, giám sát và phản biện xã hội, nhất là việc giám sát cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuế, hải quan, đánh giá sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp đối với dịch vụ hành chính công, giải quyết khiếu nại, tố cáo... Chính phủ đã ban hành chính sách góp phần hoàn thiện cơ chế, đảm bảo các điều kiện, nâng cao năng lực cho hoạt động của Mặt trận trong thực hiện cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh", "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam", phong trào thi đua "Đoàn kết - sáng tạo", bảo đảm các điều kiện hoạt động cho Hội đồng tư vấn của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp... Thủ tướng Chính phủ đã kịp thời có văn bản chỉ đạo các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phối hợp, tạo điều kiện tổ chức Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, nhiệm kỳ 2019 - 2024.

Tuy nhiên, phối hợp tuyên truyền, nhất là việc nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và giải quyết bức xúc của nhân dân ở một số nơi còn bị động, còn để xảy ra "điểm nóng" ở một số nơi. Vận động phong trào thi đua yêu nước chưa quyết liệt, chưa tạo chuyển biến rõ nét ở địa phương, địa bàn dân cư, còn để xảy ra những vi phạm trong công tác bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm, trật tự xã hội, an toàn giao thông… cần được quan tâm hơn. Việc phối hợp giải quyết kiến nghị của cử tri, khiếu nại, tố cáo của công dân tuy có tiến bộ, nhưng nhiều nội dung còn chậm.

Năm 2019 là năm có ý nghĩa rất quan trọng, quyết định việc thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã    hội 5  năm 2016-2020, kỷ niệm        50 năm thực         hiện Di chúc của Bác Hồ; là năm diễn ra Đại hội Mặt trận các cấp và Đại hội đại biểu toàn quốc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ IX. Công tác phối hợp giữa Chính phủ và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tiếp tục được triển khai toàn diện, thiết thực và hướng vào giải quyết những vấn đề cấp thiết trong đời sống nhân dân.

Thứ nhất, tiếp tục phối hợp củng cố, mở rộng và tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc và đồng thuận xã hội. Hai bên phối hợp tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội năm 2019. Chính phủ xác định 6 trọng tâm chỉ đạo điều hành; đó là: Tập trung phát triển kinh tế; chú trọng củng cố nền tảng vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, thúc đẩy tăng trưởng. Phát triển văn hóa, xã hội hài hòa với phát triển kinh tế, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu. Đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng Chính phủ điện tử; tăng cường công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, lãng phí. Tiếp tục củng cố quốc phòng, an ninh và đẩy mạnh công tác đối ngoại. Đẩy mạnh thông tin truyền thông, tạo đồng thuận xã hội.

Bên cạnh đó, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tăng cường áp dụng công nghệ, tiến bộ khoa học - kỹ thuật trong công việc, đặc biệt là trong nắm bắt và kịp thời phản ánh tình hình các tầng lớp nhân dân; tuyên truyền, vận động, đoàn kết đồng bào các dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam ở nước ngoài. Phối hợp tổng kết Giải báo chí toàn quốc "Báo chí với công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí" lần thứ hai, giai đoạn 2018 - 2019 và phát động "Giải báo chí Vì sự nghiệp đại đoàn kết dân tộc" lần thứ 14; thực hiện Đề án "Tăng cường vận động, đoàn kết các tôn giáo ở nước ta hiện nay". Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành và chính quyền các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền và tạo điều kiện để tổ chức thành công Đại hội Mặt trận các cấp và Đại hội đại biểu toàn quốc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ IX, nhiệm kỳ 2019 - 2024.

Thứ hai, phối hợp đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, góp phần tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội. Chính phủ và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp chặt chẽ thực hiện các nội dung thi đua yêu nước theo tinh thần đổi mới, sáng tạo, kiến tạo để phát triển kinh tế - xã hội tốt hơn, chủ động hơn và hoàn thành toàn diện, vượt mức các chỉ tiêu, kế hoạch đề ra, nhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân.

Chính phủ thực hiện phương châm hành động với tinh thần "bứt phá" nhằm thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 01 và 02 ngày 1/1/2019 của Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách nhà nước năm 2019. Đồng hành với Chính phủ trong việc thực hiện Nghị quyết, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đẩy mạnh thực hiện sâu rộng, hiệu quả các cuộc vận động, các phong trào thi đua, góp phần thực hiện tốt các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Hai bên sẽ phối hợp sơ kết 3 năm thực hiện Nghị quyết liên tịch số 88 về phối hợp thực hiện giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; tổng kết 10 năm thực hiện cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam"; tuyển chọn và công bố "Sách vàng Sáng tạo Việt Nam" năm 2019; tổ chức chương trình "Cả nước chung tay vì người nghèo" năm 2019 và chăm lo Tết cho người nghèo trong dịp Tết Nguyên đán Canh Tý 2020...

Các Bộ, ngành Trung ương tiếp tục phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thực hiện mạnh mẽ và có hiệu quả các chương trình phối hợp đã ký kết, tạo sức lan tỏa đến từng người dân và doanh nghiệp về bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu; an toàn thực phẩm, bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội; an toàn giao thông, phòng chống ma túy, mại dâm, HIV/AIDS, bảo vệ trẻ em, xây dựng các các giá trị văn hóa tốt đẹp trong cộng đồng... góp phần xây dựng gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa, văn minh.

Thứ ba, phối hợp phát huy dân chủ, giám sát và phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch, vững mạnh, đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân. Chính phủ chỉ đạo quyết liệt, tạo chuyển biến thực sự ở các cấp, nhất là cấp cơ sở trong thực thi công vụ theo tinh thần "trọng dân, gần dân và sát dân"; lắng nghe, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người dân, đồng thời phát huy mạnh mẽ quyền làm chủ của nhân dân, nhất là ở cơ sở, tham gia thực hiện tốt hơn công tác hòa giải ở cơ sở để giảm thiểu những mâu thuẫn nảy sinh trong nhân dân, tránh tạo "điểm nóng"; tăng cường đối thoại, tham gia giải quyết khiếu nại, tố cáo để góp phần giải quyết dứt điểm những bức xúc của nhân dân ngay từ cơ sở, phát huy vai trò giám sát của nhân dân trong kiểm soát quyền lực của Nhà nước. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chủ động, kịp thời có tiếng nói đối với những vấn đề phức tạp, nảy sinh trong xã hội, gây bức xúc dư luận và nhân dân, có những kiến nghị hợp lòng dân để Chính phủ chỉ đạo xử lý, giải quyết kịp thời.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc trao đổi với đại biểu dự Hội nghị đánh giá việc thực hiện Quy chế phối hợp công tác của Chính phủ và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tháng 4/2019. Ảnh: Quang Vinh

Chính phủ và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tiếp tục phối hợp triển khai các chương trình phối hợp giám sát đã thống nhất trong giai đoạn 2016 - 2020. Tập trung vào 8 chương trình giám sát: 1) Giám sát thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư, sáu, bảy, tám của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII; 2) Giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cơ sở; 3) Giám sát việc chấp hành pháp luật về bảo đảm an toàn thực phẩm; 4) Giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu; 5) Giám sát việc thực hiện Nghị quyết số 29 - NQ/TW ngày 4/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) và các nghị quyết của Trung ương Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế; 6) Giám sát cải cách hành chính, nâng cao chỉ số hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước; 7) Giám sát việc cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; 8) Giám sát các văn bản của cơ quan có thẩm quyền liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thực sự là nơi để mọi người dân có thể phản ánh, tố giác cán bộ có biểu hiện suy thoái, nhũng nhiễu; thực hiện tốt nhiệm vụ phát huy dân chủ ở cơ sở.

Hiện nay, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đang triển khai 8 chương trình giám sát với sự tham gia của 15 tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và 13 bộ, ban, ngành và Chính phủ. Năm 2018, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh chủ trì 855 cuộc giám sát, cấp huyện 4.453 cuộc giám sát, cấp xã 20.962 cuộc giám sát; tổng số hoạt động giám sát do Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tham gia phối hợp với các cơ quan hữu quan là 32.272 cuộc. Về phản biện xã hội, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp ở địa phương đã tổ chức 16.974 cuộc phản biện xã hội, trong đó cấp tỉnh chủ trì 828 cuộc, cấp huyện 3.228 cuộc, cấp xã 12.918 cuộc.

Thứ tư, phối hợp xây dựng chính sách, pháp luật. Chính phủ phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong việc hướng dẫn thi hành những vấn đề mà pháp luật quy định trách nhiệm tham gia quản lý nhà nước của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Tăng cường phối hợp phát hiện và kịp thời điều chỉnh những bất cập để hoàn thiện các cơ chế, chính sách. Các Bộ, ngành của Chính phủ chủ động, tích cực hơn trong việc lấy ý kiến góp ý của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong xây dựng thể chế, chính sách và trong việc phối hợp đưa luật pháp vào cuộc sống. Phối hợp thực hiện Nghị quyết liên tịch số 403 ngày 15/6/2017 giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quy định chi tiết các hình thức giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Về những thành tựu phát triển kinh tế - xã hội thời gian qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định có sự đóng góp quan trọng của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Công tác phối hợp giữa Mặt trận Tổ quốc và Chính phủ đi vào hiệu quả, thực chất, góp phần tập hợp các tầng lớp nhân dân. Chính phủ và Mặt trận Tổ quốc đã phối hợp chăm lo xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phối hợp đẩy mạnh các cuộc vận động, góp phần giải quyết các vấn đề nhân dân quan tâm. Thủ tướng Chính phủ mong muốn, ngoài việc chống tham nhũng, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc thì Mặt trận Tổ quốc cũng cần có tiếng nói đối với các vấn đề thời sự của đất nước, như: vấn đề thi cử, một số vấn đề đối với trẻ em, từ đuối nước đến vấn đề dâm ô trẻ em cũng như lên án các hành vi tiêu cực, lệch lạc trong xã hội, hay vấn đề giữ gìn văn hóa trong hội nhập quốc tế, vấn đề xã hội hóa nguồn lực. Thủ tướng yêu cầu mọi cấp, ngành đều phải đổi mới phương pháp làm việc, sáng tạo, kiến tạo chính sách thuận lợi để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội đất nước, đáp ứng quyền lợi và nguyện vọng của nhân dân tốt hơn. Thủ tướng cho rằng, công tác phối hợp giữa Chính phủ và Mặt trận Tổ quốc cần thiết thực, hiệu quả hơn nữa để phục vụ nhân dân, nâng cao mức sống vật chất và đời sống tinh thần hơn cho người dân.

 Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Chủ tịch Trần Thanh Mẫn chụp ảnh lưu niệm cùng các đại biểu tại Hội nghị liên tịch thường niên của Chính phủ và UBTƯ MTTQ Việt Nam, tháng 4/2019. Ảnh: Quang Vinh

Năm 2019 - Kỷ niệm 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, là năm Chính phủ đề ra phương châm hành động "12 chữ", trong đó có "bứt phá", theo đó cần đổi mới, sáng tạo, kiến tạo chủ trương, chính sách để phát triển kinh tế - xã hội tốt hơn, chủ động hơn. Đồng thời, cần tăng cường áp dụng công nghệ, tiến bộ khoa học - kỹ thuật trong công việc, trong việc nắm tình hình nhân dân. Việc phối hợp củng cố đoàn kết toàn dân tộc, đồng thuận xã hội là việc rất quan trọng, phải làm sao để tập hợp được nhân dân và cả hệ thống chính trị vì sự phát triển đất nước. Chú ý vấn đề tuyên truyền vận động đoàn kết đồng bào các dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam ở nước ngoài, vận động nhân dân tham gia bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu. Phải lắng nghe, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân, đồng thời phát huy mạnh mẽ dân chủ, nhất là ở cơ sở. Dân chủ mạnh mẽ, nhưng phải giữ vững kỷ cương, phép nước. Phải tổ chức đối thoại để giải quyết các điểm nóng tốt hơn. Đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, góp phần thực hiện tốt các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Cao Xuân Thạo

ThS, Quyền Chánh Văn phòng, UBTƯ MTTQ Việt Nam

()